Weg met discriminatie: Anonieme cv’s voor een eerlijke arbeidsmarkt
Discriminatie op de arbeidsmarkt is alive and kicking. Anno 2023 komen mensen van een andere origine, mensen met een beperking en vijftigplussers nog steeds moeilijker aan de bak. Lossen anonieme cv’s dat probleem op?
Alle dieren zijn gelijk, maar sommige dieren zijn gelijker dan andere. Het is een beroemde kronkel uit George Orwells Animal Farm. Die satirische klassieker houdt onze maatschappij ook vandaag nog een spiegel voor. De gelijkheid voor alle Belgen is dan wel verankerd in de grondwet, maar de praktijk hinkt achterop. Onze arbeidsmarkt is een bedroevend maar raak voorbeeld. Daar wordt helaas nog steeds vaak en veel gediscrimineerd.
Er wordt onderzoek na onderzoek aangetoond dat mensen uit bepaalde groepen minder vaak worden uitgenodigd op een sollicitatiegesprek en die job uiteindelijk ook minder vaak krijgen. In die (internationale) onderzoeken keren drie algemene discriminatiegronden telkens terug. Er is afkomst, wat vaak gelinkt is aan religieuze symbolen. Mensen met een andere origine ondervinden dus een nadeel. Daarnaast zijn ook mensen met een fysieke beperking het slachtoffer. Ten derde speelt leeftijd een rol. Vijftigplussers blijken in het nadeel op de arbeidsmarkt. Tegelijk zien we die problemen ook inzake gender en seksualiteit, maar daar is het probleem minder algemeen. Het varieert sterk van de ene tot de andere sector, en ook qua jobniveau: het glazen plafond.
Iedereen zoekt goede medewerkers, maar tegelijk komen grote groepen talenten niet aan de bak. We hopen daar met de anonieme cv’s iets aan te doen.
Complex probleem
“Discriminatie heeft soms echt te maken met kwade wil bij werkgevers, door racisme of vooroordelen. Dat is uiteraard onaanvaardbaar”, zegt professor Pieter-Paul Verhaeghe (VUB), socioloog en expert praktijktesten en discriminatie. “Daarnaast spelen ook impliciete vooroordelen een rol, net als het tekort aan informatie over bepaalde doelgroepen. We moeten ons ook afvragen of die vacatures wel overal terechtkomen. Spreek je etnische minderheden of oudere mensen op de juiste manier aan?”
Discriminatie op de arbeidsmarkt is een complex probleem, met verschillende verklaringen. Een oplossing is dus evenmin evident. Hoe maken we de arbeidsmarkt toegankelijker, eerlijker en gelijker? De laatste jaren gaan steeds meer stemmen op voor praktijktesten en anonieme cv’s. Accent, een van de drie grootste uitzendkantoren van ons land, neemt de vlucht vooruit. Sinds 1 februari krijgen werkgevers via Accent uitsluitend nog anonieme cv’s te zien. Daarop zie je naam noch achternaam van de kandidaat-medewerker, enkel diens initialen. Ook de klassieke (m/v/x) ontbreekt, net als de woonplaats van de sollicitant. Want ook aan plaatsnamen als Brasschaat of Molenbeek kunnen vooroordelen kleven. Ten slotte laat Accent ook de leeftijd van de kandidaat weg. Bij het carrièreoverzicht van de sollicitant zijn evenmin jaartallen vermeld. Daarmee hoopt Accent dat talent, ervaring en competenties voortaan de doorslag geven.
Geen keuze
“We roepen nu al een paar jaar over de war for talent. Iedereen zoekt goede medewerkers, maar tegelijk komen er grote groepen talenten niet aan de bak. We hopen daar met de anonieme cv’s iets aan te doen”, zegt Anouk Lagae, CEO van Accent. Het talent placement-bedrijf steekt daarmee zijn nek uit. Het wil zijn klanten wel bijstaan in die omslag, maar biedt hen geen keuze. “De meeste reacties zijn positief, maar uit een bevraging blijkt dat zo’n 10 procent van onze klanten dit echt niet ziet zitten. We hopen hen te overtuigen van de vele voordelen, maar de kans bestaat dat we enkele klanten verliezen. Al zijn we er ook van overtuigd dat we hierdoor veel nieuwe klanten zullen aantrekken.”
Neemt Accent hiermee een giant leap voor de arbeidsmarkt? De tijd zal het uitwijzen. Het is nog te vroeg voor conclusies, al is het volgens Verhaeghe alleszins toe te juichen. “Aanvankelijk was ik geen voorstander van zulke projecten. Diversiteit is een deel van onze samenleving, dat moet je dus ook kunnen tonen”, zegt hij. “Maar we proberen nu al 10 à 15 jaar iets te doen tegen deze discriminatie en het wil maar niet lukken. Dus vind ik dat we het moeten proberen. VDAB mag van mij ook zo’n proefproject starten. Eerst in een sector waar het probleem het grootst is, daarna ook in andere vakgebieden. Baat het niet, dan schaadt het niet.”