Duurzame harmonie op de werkvloer: ‘Het startschot zit bij de leiding’

Duurzaam ondernemen bestaat niet enkel uit circulariteit en milieuvriendelijke energie. Een duurzame werkomgeving waar open communicatie en een sterke teamspirit heersen is net zo belangrijk. Welke rol speelt de leidinggevende tak hierin? Tina Ermgodts, hr-manager bij Wilms, en Tom Willemen, teamleader van Willemen Groep, leggen uit. 

Laten we ons een fictief bedrijf voorstellen – helaas bestaan ze ook in de realiteit – dat zich voor de buitenwereld erg lijkt in te zetten voor het milieu. Denk aan grootschalige reclamecampagnes over het aanleggen van zonnepanelen, groene logo’s en met een blinkende glimlach bomen planten met het hele team. Wanneer we echter achter de schermen zouden kijken, worden we de toeschouwer van een enorm toxische werkomgeving. Enkel prestaties en overuren staan in de schijnwerpers, open communicatie en wederzijds respect zijn ver te zoeken. Verre van duurzaam dus. De interne werksfeer is de basis van het bedrijf, dus laten we daar beginnen. 

Imago

“Als bedrijfsleiding moet je eerst en vooral onderschrijven wat het doel van je bedrijf is, en wat je wilt bijdragen aan de samenleving”, zegt Tom Willemen. “Je kunt pas positief bijdragen aan de samenleving wanneer je start met je personeel, want zij maken ook deel uit van die samenleving. Indien je de werkatmosfeer volledig zou negeren, zullen je zogezegde duurzame acties snel door de mand vallen. Hierdoor zal je bedrijf imagoschade oplopen en niet authentiek overkomen.” 

Het initiatief om een harmonieuze werkomgeving te creëren en te bevorderen ligt bij de leiding van het bedrijf. “Leiding en hr moeten open communicatie belonen”, zegt Tina Ermgodts. “Een werknemer moet weten dat alles bespreekbaar is. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de mogelijkheid om over te schakelen naar een nieuwe functie binnen het bedrijf. Wanneer deze communicatiecultuur heerst, zul je minder snel werknemers verliezen. Ken je werknemers, en zet de juiste persoon op de juiste plaats.” Zit dit al goed? Dan kun je overgaan tot het uitrollen van je duurzame strategie.

Top-down 

De leiding brengt de bal aan het rollen, maar uiteindelijk moet de duurzame filosofie in het gedachtegoed van elke medewerker verweven zitten. “In je bedrijf staat de D van DNA voor Duurzaam”, zegt Ermgodts. “Deze werkwijze zet zich verder tijdens het maken van milieubewuste beslissingen op de werkvloer, ook dit start van bovenaf. Een handige methode is om in het begin per afdeling een duurzaamheidsambassadeur te hebben die extra toezicht houdt op het duurzame karakter van dagdagelijkse beslissingen en activiteiten. Deze vertegenwoordigers kunnen dan om de paar maanden samenkomen om te bespreken wat al goed verloopt en wat nog beter kan.” 

Naarmate de duurzame filosofie zich over heel het bedrijf gevestigd heeft, neemt de rol van de ambassadeurs een minder prominente aanwezigheid in omdat op dit moment elke werknemer als een vertegenwoordiger fungeert. 

Sneeuwbaleffect

Nu hoeft het daar niet op te houden. Zoals Tom Willemen in het begin al aangaf: ‘Waar sta je voor als bedrijf en hoe wil je positief bijdragen aan de samenleving?’ Het doel is om de duurzame filosofie zo breed mogelijk te verspreiden, zowel qua werkatmosfeer als voor het maken van milieuvriendelijke beslissingen. “Ga ook de communicatie aan met je klanten en leveranciers”, vervolgt Tina Ermgodts. “Tijdens meetings mag je zeker vragen naar de duurzame doelstellingen en werkwijzen van de tegenpartij, en ook hier kun je duurzame eisen stellen om tot een samenwerking te komen.” Het gevolg hiervan is dat ook je leveranciers en klanten ambassadeurs worden van je duurzame werkwijze. Dit komt het imago van je bedrijf enkel maar ten goede. Door toxische bedrijven zo veel mogelijk te mijden, zullen ook zij uiteindelijk inzien dat ze interne wijzigingen moeten doorvoeren. Tom Willemen besluit: “De strategie van je bedrijf aanpassen is een meerjarenplan, maar het implementeren van duurzame procedures kan al vanaf dag één.”