De subtiele effecten van geuren

Geuren roepen onmiskenbaar herinneringen op, denk maar aan de geur van vers gemaaid gras die veel mensen rechtstreeks naar hun jeugd katapulteert. Maar geuren hebben nog heel wat andere onvermoede kenmerken, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Limoen maakt mensen guller

“Een Amerikaans onderzoek vroeg aan verschillende personen om geld te doneren aan een goed doel en om vrijwilligerswerk uit te voeren”, zegt Patrick Castelain, zaakvoerder van het geurmarketingbureau Scents uit Lier. “Eén groep proefkonijnen kreeg de vragen gesteld in een ruimte waar een limoengeur verspreid werd. De andere groep bevond zich in een ruimte waar geen specifieke geur werd toegevoegd. Het resultaat was verbluffend. Mensen die zich in de kamer met de limoengeur bevonden, waren heel wat vaker bereid om een donatie te doen of om vrijwilligerswerk te verrichten dan de personen in de andere ruimte. Dat was 22 procent tegenover 6 procent.”

Vaak wordt ook gedacht dat limoen en citroen ongeveer hetzelfde ruiken, maar het effect dat deze twee geuren teweegbrengen, verschilt wel degelijk, zegt Castelain. “Waar limoengeur mensen genereuzer maakt, bevordert een citroengeur dan weer het concentratievermogen en geeft het een energieboost. Twee hele andere voordelen dus.”  

Geur van allesreiniger doet poetsen

Ook in Nederland is al onderzoek verricht naar het effect van geuren, bijvoorbeeld aan de universiteiten van Utrecht en Nijmegen. “Tijdens één van de experimenten werd aan de proefpersonen gevraagd om vijf werkzaamheden op te sommen die ze diezelfde dag nog moesten uitvoeren”, schetst Castelain de test. “De ene groep bevond zich in een ruimte met citroengeur, de andere groep zat in een neutrale ruimte zonder toegevoegde geur. De personen in de kamer met citroengeur noemden, volstrekt onbewust, vaker taken op die te maken hadden met schoonmaken dan de personen in de andere ruimte.”

In een ander experiment kregen de proefpersonen de typisch Nederlandse droge beschuiten te eten aan een tafel. Castelain: “Ook hierbij werden de mensen verdeeld in twee groepen, waarvan één groep zich in een ruimte met citroengeur bevond. Wat bleek? Deze groep ruimde vaker de kruimels van de tafel dan de groep in de ruimte zonder citroengeur.”

Geur beïnvloedt ons rijgedrag

De geur in een wagen heeft ook invloed op onze rijstijl. Zo zijn er geuren die onze aandacht verscherpen (pepermunt, kaneel) of net verzwakken (jasmijn, lavendel). De Britse automobielorganisatie RAC onderzocht dit. “De geur van bijvoorbeeld citroen en koffie helpt de chauffeur om helder te denken”, aldus Castelain. “Maar de geur van zeelucht ontspant de spieren, waardoor de aandacht sneller afgeleid wordt. De geur van brood en fastfood wakkeren dan weer risicogedrag aan. Deze wekken het hongergevoel op, wat resulteert in rusteloosheid. De typische geur van een nieuwe wagen zet de chauffeur dan weer onbewust aan tot voorzichtiger rijgedrag, want hij wil zijn nieuwe wagen niet beschadigen. Om die reden wordt de “nieuwe-auto-geur” vaak ingezet bij autoverdelers.”

Uit verschillende onderzoeken komt ook naar voren dat de geur van pepermunt voor een gemiddeld lagere snelheid zorgt en agressief rijgedrag vermindert. De verkeersveiligheid heeft dus baat bij een frisse pepermuntgeur in de wagen.

Sinaasappelgeur kalmeert de arrestant

De politie van Rotterdam houdt arrestanten rustig met een heerlijke sinaasappelgeur. Die wordt verspreid via het luchtsysteem van het kantoor, waardoor ook politieagenten en andere medewerkers kunnen genieten van een rustige, aangename werksfeer. “Het korps zag al snel de positieve effecten”, zeg Castelain. “Zo werd er minder vaak naar kalmerende medicatie gevraagd om gestreste en opgefokte arrestanten te kalmeren. Dat is natuurlijk ook positief voor de financiën.”

Dat sinaasappelgeur kalmeert, is al vaker bewezen. In twee Nederlandse opvangcentra voor jongere asielzoekers testte gedragswetenschappers de invloed van deze geur uit. “De geur werd verspreid in de algemene ruimte en nieuwe bewoners kregen bij aankomst een douchegel met dezelfde geur. Dankzij het cadeautje voelden de nieuwelingen zich sneller welkom. De geur in de algemene ruimte associeerden ze dan weer met het welkome gevoel van de douchegel, wat zorgde voor een rustige en aangenamere sfeer. Zo konden incidenten vermeden worden en was er minder agressie.”

De geur van chocolade beïnvloedt de verkoop van kookboeken

Hanne Rodigus van de Universiteit Antwerpen deed in 2011 een onderzoek naar geuren en de invloed hiervan op onze koopintentie. Hieruit blijkt dat geur ons niet alleen sneller aanzet tot kopen, maar dat het ook een invloed heeft op het soort aankopen. “Een chocoladegeur in de winkel zorgde voor een stijging in de verkoop van kook- en romantische boeken”, legt Castelain uit. “De verkoop van deze genres steeg met maar liefst 40 procent. Dat is ook logisch, want de geur van chocolade wordt al snel gelinkt met eten en liefde. Maar ook de verkoop van andere genres steeg nog met zo’n 20 procent.”

Met een subtiele chocoladegeur in de boekenwinkel, pakten bezoekers ook 2,22 keer vaker meerdere boeken vast om in te kijken. Er werd dus meer geslenterd en rondgekeken naar verschillende boeken in plaats van “recht op het doel af te gaan” en gericht naar een bepaald boek te zoeken.