Brouns: ‘Werkbaar werk als rode draad’

Jo Brouns, Vlaams minister van Werk, Economie, Innovatie en Landbouw (CD&V)

Nooit waren er meer Vlamingen aan de slag dan vandaag. In Vlaanderen ligt de werkzaamheidsgraad van 80 procent binnen handbereik, de werkloosheid is historisch laag en overal schreeuwen bedrijfsleiders om handen.  

Naast meer mensen aan de slag krijgen, is het een nog grotere uitdaging om de mensen aan de slag te houden. Burn-out en werkstress zijn de ziektes van de 21ste eeuw. Ook de relatief vroege uitstroom uit de arbeidsmarkt legt druk op ons sociaal systeem: slechts 6 op de 10 Vlamingen tussen 55 en 64 zijn nog aan de slag. De rode draad die al deze uitdagingen verbindt is werkbaar werk.  

Mijn grootvader was boer en ik vond het heel bijzonder hoe hij ‘met pensioen gaan’ invulde. Het betekende voor hem dat hij het runnen van de onderneming overdroeg aan zijn zoon, maar niet dat zijn dag er anders uitzag. Hij bleef zijn dieren verzorgen en richtte zich met nog meer enthousiasme op zijn passie: de fokkerij van schapen en koeien.  

Volgens motivatiepsychologen zijn er drie factoren die mensen motiveren om het beste van zichzelf te blijven geven: autonomie, deskundigheid en sociale verbondenheid. Als een van de factoren ontbreekt, is werken snel een opgave. De uitdaging is werk zo organiseren dat iedereen zich op die drie assen kan ontplooien.  

Ondertussen zoemen op de boerderij voederrobots rond. Voor veel van de zware taken in de zorg of in de bouw krijgen werknemers binnenkort al hulp van ‘cobots’ of trekken ze zelf een exoskelet aan om hun rug te ontlasten. Naast de arbeidsorganisatie met respect voor iedere mens is ook de technologische vooruitgang een van de sleutels voor werkbaar werk. Ook die innovaties blijven we vanuit Vlaanderen ondersteunen via proeftuinen rond ‘industrie 4.0’.  

In juli 2022 werd op mijn initiatief samen met de sociale partners een nieuw Vlaams  werkgelegenheidsakkoord gesloten. Werkbaar werk is een van de vier pijlers van dat akkoord. Samen met de sociale partners gaan we nieuwe innovatieve concepten testen om jobs werkbaarder te maken. Ook lanceren we een project dat de potentiële (financiële) winsten van investeren in werkbaar werk in kaart brengt. Bedrijfsleiders redeneren op dat vlak nog te veel in termen van wat het hen ‘opbrengt’. Met dit project willen we werknemers en hr-professionals nu de handvatten aanreiken om naar hun management te stappen. Want het staat als een paal boven water dat investeren in werkbaar werk een van de krachtigste tewerkstellingsmaatregelen is die er bestaat.  

Daarnaast hebben we in Vlaanderen ook het belangrijke instrument van de ‘werkbaarheidscheques’. Daarmee kunnen ondernemingen tot 10.000 euro steun ontvangen om de werkbaarheid binnen hun organisatie in kaart te brengen. Ook kunnen ze hulp krijgen bij het opstellen van een werkbaarheidsplan en voor de monitoring en opvolging van acties rond werkbaar werk. 

Finaal gaat werkbaar werk over respect voor iedere mens en respect voor ieder talent. Het is een uitdaging voor iedere werkgever, beleidsmaker, sociale partner en zelfs voor iedere werknemer. Het is een uitdaging waarvoor we samen de hand aan de ploeg moeten slaan. Ieder van ons wint bij het inzetten op werkbare jobs.