Geraerts: “Collectief gezonder in het hoofd”
Nog steeds krijgt mentale gezondheid in ons land niet de aandacht die ze verdient. Initiatieven rond mentaal welzijn zijn te weinig ambitieus en te gericht op de korte termijn om écht een investering te zijn in een bevolking die mentaal sterk staat.
De coronapandemie heeft mentale klachten bij jongeren – België hoorde al bij de slechtst scorende landen in Europa qua suïcidepogingen binnen die groep – nog aanzienlijk versterkt. Ook bij de werkende bevolking stijgen de cijfers rond stress en burn-out opmerkelijk. Dat laat zich onder meer voelen in onze organisatie Better Minds At Work, waar we bedrijven en medewerkers ondersteunen rond mentaal welzijn. De aanvragen exploderen: zorgvragers vinden klaarblijkelijk geen hulp via de gebruikelijke kanalen of stoten op een lange wachtlijst.
Niet zelden glippen kwetsbare mensen door de mazen van het net. De verschillende sectoren werken nog te vaak in silo’s: de doorverwijzing tussen zorgprofessionals verloopt niet altijd optimaal, kennis wordt onvoldoende gedeeld over de expertises heen, opvolgdata zijn nog te verbrokkeld en schaars. Uiteraard speelt de werkdruk bij de – al overbevraagde – zorgverstrekkers een rol. Maar het ontbreekt onze hulpverlening ook aan een fijnmazig en gedeeld systeem om collectief zorg te dragen voor ieder individu.
Zolang we mentale gezondheid als een kost zien in plaats van als een investering op de lange termijn, blijven onze acties een doekje voor het bloeden.
Hoe bewerkstelligen we dat deze en volgende generaties sterk genoeg staan om te blijven functioneren in een volatiele wereld? Zolang we mentale gezondheid als een kost zien in plaats van als een investering op de lange termijn, blijven onze acties vooral een doekje voor het bloeden. Ikzelf geloof met volle overtuiging in de kracht van preventief werken. Bij jongeren liggen er al kansen op school: waarom bieden we naast lichamelijke opvoeding ook geen ‘mentale opvoeding’ aan? Waarom informeren we onze kinderen niet al van jongs af aan over mentale gezondheid en de werking van het brein?
Preventie is ook op het werk een teer punt. Het potentieel van preventiediensten wordt nog onderbenut. Vaak schieten werkgevers pas wakker wanneer ze hun mensen zien uitvallen door ziekte. Er is nochtans veel mogelijk: medewerkers sensibiliseren over stress, over het omgaan met digitale prikkels, over het belang van een kwalitatieve slaap. Zulke preventieve inspanningen zijn, ik benadruk het nogmaals, geen kost maar een investering in de productiviteit en de toekomst van een organisatie.
De oplossingen moeten niet alleen van het beleid en de welzijnssector komen: we hebben allemaal een rol in het wegwerken van het taboe rond geestelijke gezondheid. Ieder van ons heeft bovendien zelf een verantwoordelijkheid om aan de slag te gaan met zijn fysiek en mentaal welzijn. Zorgverleners op hun beurt hoeven niet te pamperen, maar hebben wel de missie om schouder aan schouder te staan in de zorg voor de medemens: wie mentaal getroebleerd is mist vaak de kracht om ook nog eens op eigen houtje op zoek te gaan naar de gepaste zorg.