Reizen doet je (gezins)relatie deugd
De kerstvakantie is de sfeerperiode bij uitstek voor gezinsreizen of romantische trips. Even helemaal weg van onze eigen plek maken we tijd voor onszelf en voor elkaar. De verbondenheid die we voelen fungeert als immuunsysteem voor onze relatie.
Verbondenheid is een menselijke basisbehoefte. Verschillende empirische studies hebben aangetoond dat de beslissende factor die gelukkige van ongelukkige mensen onderscheidt de sterkte van hun sociale relaties is, aldus professor Jessica de Bloom van de Rijksuniversiteit Groningen. Het is meteen een belangrijke verklaring waarom vrije tijd goed voor ons is.
De arbeidspsycholoog verwijst naar het DRAMMA-model van Newman, Tay en Diener. “Vrije tijd kan een belangrijke buffer vormen om de negatieve langetermijneffecten van stress te voorkomen”, legt prof. de Bloom uit. “Zes ingrediënten zorgen ervoor dat we tijdens onze vrije momenten en vakanties beter herstellen van stress: Detachment, Relaxation, Autonomy, Mastery, Meaning en Affiliation. Ons welzijn verhoogt als we erin slagen om mentaal afstand te nemen van het werk, te ontspannen, autonoom onze tijd in te delen, kennis op te doen, zinvolle activiteiten te ontplooien en ten slotte een gevoel van verbondenheid te ervaren met de mensen om ons heen.”
Mensen hebben tegelijk nood aan autonomie en verbondenheid. Het is een kunst om hier ook tijdens je reis een goede balans in te vinden.
Je hoeft niet te reizen om deze behoeften te vervullen, verduidelijkt de Bloom. Maar eropuit trekken met je partner of gezin kan wel een inspirerend kader scheppen. “Samen culturele activiteiten doen, gezelschapsspelletjes spelen, wandelen, voor elkaar koken, een andere taal spreken… Het zijn allemaal manieren om te relaxen, iets nieuws te leren en samen herinneringen te creëren.” Combineer je meerdere van deze componenten in je reis, dan gaat het steil bergopwaarts met je geluksgevoel, leiden we simpel af. Het loont dus om een plan te maken voor je vakantie en samen na te denken over leuke activiteiten. “Hou wel rekening met de wensen van alle familieleden”, adviseert de psychologe. “En voorzie ook tijd om alleen te zijn. Mensen hebben tegelijk nood aan autonomie en verbondenheid. Het is een kunst om hier ook tijdens je reis een goede balans in te vinden.”
Dr. Moji Shahvali van de Universiteit van Breda onderzoekt hoe vakanties bijdragen aan ons mentaal welzijn, en meer in het bijzonder aan de relatie tussen romantische koppels. De verbondenheid tussen partners of gezinsleden is meestal een bijproduct van een reis en geen doel op zich, stelt dr. Shahvali. “Doorgaans reizen we vooral voor onszelf: om even weg te zijn van alles en fijne momenten te beleven. Als er kinderen bij zijn, dan worden vakanties wel bewuster rond ‘ons’ gepland. In werkelijkheid draait de vakantie dan grotendeels om het vermaken van de kinderen en minder om de beleving tussen partners.”
Mogelijk een gemiste kans, vindt dr. Shahvali, want gezonde partnerrelaties maken gelukkige mensen en dito gezinnen. “De vraag is hoe we tijdens onze reis doeltreffend investeren in onze relatie. Een van de vaststellingen uit ons onderzoek is dat zelfontplooiing heel belangrijk is op vakantie. Uitdagende ervaringen die een of beide partners doen groeien komen ook hun relatie ten goede. Dat kan gaan over een moeilijke wandeling, samen uitheems koken of een ontmoeting met de lokale bevolking.” Koppels die meer nieuwigheden en opwindende ervaringen rapporteren tijdens hun vakantie, melden ook hogere niveaus van intimiteit en romantische passie, tekent dr. Shahvali aan. “Gezamenlijke vakantie-ervaringen kunnen dus effectief een manier zijn om de vonk levend te houden”, besluit de onderzoeker.