Robots op het platteland: “AI maakt onze gewassen nog smakelijker én vitaminerijker”
Sensoren, robots en hoogtechnologische serres. Ook in onze akkerlanden en boomgaarden is een digitale revolutie op komst. Goed nieuws voor land- en tuinbouwers, die snakken naar een hulplijn nu ze steeds meer te maken krijgen met klimaatverandering en strengere milieuregels.
Het ouderwetse beeld van de boer die zich krom ploegt op de akker is tanende. Steeds meer landbouwbedrijven zetten in op technologie. Dat gaat van autonome tractoren tot robots die zich bezighouden met onkruidbestrijding en grondbewerking (lees: de dull, dirty and dangerous jobs).
“Er zijn veel start-ups met dergelijke innovaties bezig”, zegt onderzoeksingenieur Simon Cool van ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek). “Dat toont het grote potentieel. Een brede integratie in de praktijk is er nog niet. Eerst moeten de kinderziektes eruit. Een maaidorser is ook niet op één dag ontwikkeld en gebouwd.”
Strengere milieuregels
Cool voorspelt dat het niet lang zal duren vooraleer de nieuwe technologie ingang vindt bij landbouwers, zeker met de huidige uitdagingen. “De klimaatverandering bedreigt met haar extreme temperaturen en neerslag de oogst”, zegt hij. “Oorlogen verhogen de kunstmestprijzen. En de milieuregels worden strenger.”
De impact van die laatste is groot. Meer en meer gewasbeschermingsmiddelen verliezen hun erkenning en minder en minder middelen komen op de markt. Een eenvoudig alternatief is er niet. “Schoffelen en onkruid branden vergt meer werk en dus ook meer geld”, aldus Cool. “Bovendien is het moeilijk om er geschikte medewerkers voor te vinden. De jonge generatie verricht liever geen zware arbeid door weer en wind.”
Geautomatiseerde alternatieve onkruidbestrijding lonkt echter wel als oplossing: zowel om de huidige voedselproductie te behouden, als om preciezer en met lagere milieudruk te werken. “Robots zouden zware machines kunnen vervangen”, zegt Cool. “Dat is goed voor de bodemcompactie en arbeidsefficiëntie.”
Een kleine robot zal op termijn goedkoper zijn dan een grote tractor.
Meer voedsel op minder oppervlakte
In de sierteelt en tuinbouw wordt al volop geëxperimenteerd met robotica en artificiële intelligentie. Dat gebeurt aan de Universiteit Gent maar ook steeds meer op het werkveld zelf, mede dankzij de Agrotopia Leerstoel, een partnerschap aan de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent, in samenwerking met Inagro en REO, dat de nieuwste ontwikkelingen in de sector stimuleert en doorgeeft aan telers.
“We onderzoeken hoe we hoogproductief voedsel kunnen maken op een beperkte oppervlakte en met minder pesticiden en water zonder in te boeten op kwaliteit en kwantiteit”, zegt voorzitter en professor Jan Pieters.”Door robotisatie kunnen we de sector catchyer maken en aantrekkelijk voor de jonge generatie zodat we competitief blijven.”
Vertical farms
Concreet wordt er gewerkt met environmental modified organisms in hoogtechnologische serres. “Door het klimaat te sturen kunnen we de kwaliteit en de smaak van de vrucht beïnvloeden en er hoogwaardige componenten zoals vitamine C in krijgen”, zegt professor Kathy Steppe, ook lid van de UGent Agrotopia Leerstoel. “We hebben ontdekt dat door planten te stresseren ze smakelijker en vitaminerijker worden.”
Daarvoor zijn plantsensoren en plantmodellen nodig. “De sensoren monitoren voortdurend de gezondheidstoestand van de plant en meten tot welk niveau we kunnen gaan zonder in te boeten op productie”, zegt Steppe.
Een andere innovatie zijn vertical farms. “In een hoge serre vol rekken kunnen we planten laten circuleren”, aldus Steppe. “De bovenste planten groeien in de zon en de rest dankzij speciale lampen die we kunnen sturen en reguleren. Dat gebeurt al in de onderzoeksfaciliteit Agrotopia in Roeselare, de hoogste dakserre van Europa.”
Is de kostprijs van al die technologische hoogstandjes haalbaar voor een sector die al financieel onder druk staat? “Een kleine robot zal op termijn goedkoper zijn dan een grote tractor”, zegt Cool. “De early adopters zullen meer geld moeten neerleggen omdat ze een stukje van de ontwikkelingskost betalen. Maar eens de technologie in grote oplages wordt verkocht, zal het minder kosten. Hoe dan ook: er komt een kantelpunt, dan zal iedereen mee op de kar moeten springen.”