Slow living: Pleidooi voor het trage leven
Er is veel kabaal in ons hoofd. Deadlines, sociale verplichtingen en bucketlists schreeuwen om onze aandacht. Liever nog dan het volume te laten zakken, drijven we het verder op. Met burn-outs en lichamelijke klachten tot gevolg. De trend van slow living nodigt uit om te vertragen en de ledigheid te omarmen. Het is immers daar waar de creativiteit ontstaat.
Die ene ‘vriendin’ met wie je uit beleefdheid maar blijft afspreken. Dat avondje stappen dat je écht niet kon afzeggen. Of die wekelijkse tennisles waar je jezelf telkens weer naartoe sleept. Vaak zijn we ons wel degelijk bewust van de tijdrovers en energievreters in ons leven, maar kunnen we er toch geen afstand van doen. Onze angst voor verveling is peilloos, tekende filosofieprofessor Ignaas Devisch (UGent) al meermaals op. De hang naar drukte zit in ons. Die drukte gebruiken we om ons te beschermen tegen een existentieel feit dat ons nog veel meer angst inboezemt: dat het leven in essentie leeg en zinloos is.
Verbinding maken met het heden
Toch begint ons hectische bestaan bij velen te wringen. Auteur van het boek La Slow Life Cindy Chapelle verwijst naar een internationale studie van studiebureau Observatory Society and Consumption (OBSOCO). “Bijna driekwart van de respondenten vindt het tempo in de huidige samenleving te hoog. Meer dan de helft geeft aan eigenlijk geen tijd te hebben voor wat hij of zij in het leven het liefst zou doen. 90 procent zou meer aandacht willen geven aan geliefden, 80 procent wil persoonlijk vertragen.”
Ergens voelen we wel aan dat leven aan 100 km/u niet hetzelfde is als aan 100 procent leven, aldus Chapelle. Maar soms vraagt stilstaan meer inspanning dan het lopen van een marathon. “Slow living nodigt uit om de jacht op de tijd te stoppen en te ontsnappen aan de ondeugd van de snelheid. Tijd is het kostbaarste goed voor wie durft te vertragen. Door af en toe bewust halt te houden, zien we beter waar onze energie vandaan komt en waar ze naartoe gaat. Zo kunnen we de automatismen en tijdvreters uit ons leven bannen.”
Essentieel draait slow living om een sterke verbinding met het moment, legt Chapelle uit. “De kracht van de traagheid haalt zoveel mogelijk positief potentieel uit het ‘nu’. In essentie draait de kunst van de traagheid hierom: doe minder dingen, maar doe ze beter. Geniet van de simpele genoegens. Draag zorg voor jezelf en voor de mensen en dingen rondom jou. Die levenshouding brengt je terug bij je échte prioriteiten en ambities. Door trager te leven kom je meer in harmonie met jezelf, je zelfvertrouwen groeit en je krijgt meer persoonlijke vervulling in je leven.”
Heb je eigenlijk een hartgrondige hekel aan die wekelijkse zwembeurt? Bedenk dan eens welke andere manieren van bewegen je wél vrolijk maken.
Prioriteit geven aan de trage tijd
Naar die vervulling was ook auteur en fotograaf Eva Krebbers op zoek. “Op een zeker moment besefte ik dat ik aan te veel zaken onnodig veel energie verloor. Ik ben beginnen nadenken over wat ik oprecht belangrijk vond in het leven. Het antwoord was: niet eindeloos werken om te kunnen leven, maar genieten van de dingen die mij levensvreugde geven. Ik heb mijn baan opgezegd – voordien was ik arbeidspsychologe – en heb van mijn passie, fotografie, mijn beroep gemaakt.”
Tijd en geld spelen sindsdien veel minder een rol, geeft Krebbers aan. “Wel weet ik exact wat ik moet verdienen om de dingen te kunnen doen waar ik mijn energie uit haal: een mooie vakantie met ons gezin, een cursus goudsmeedkunst of een dagje snuisteren in de antiquairswijk. Daar spaar ik voor. En heb ik aan het eind van de maand nog geld over, dan gaat dat naar vrije tijd in plaats van naar mijn bankrekening.”
Krebbers raadt iedereen aan om dezelfde reflectie te maken. “Denk eens na waar jij persoonlijk gelukkig van wordt. Heb je eigenlijk een hartgrondige hekel aan die wekelijkse zwembeurt? Bedenk dan welke andere manieren van bewegen je wél vrolijk maken. Dat kan zijn: tuinieren of touwtjespringen met de kinderen. En heb je vandaag eens geen zin om gezond te koken? Plof dan zonder gewetensbezwaar met een zak chips in de zetel. Morgen sta je weer met plezier in de potten te roeren. Geníét er dan ook van, kook met aandacht en met liefde. En wees trots op het resultaat.”
Ode aan de verveling
Zelf schreef Krebbers met Slow Living een ode aan de natuur, het creëren en een simpeler leven. “Of je nu gaat wildplukken, papierscheppen of bierbrouwen: het doet deugd om even heel bewust om te gaan met de tijd. Zelf geniet ik er intens van om creatief met mijn handen bezig te zijn. Ik vind het ook fijn om die rustmomenten met mijn kinderen te delen. Zo zaten we hier laatst met z’n drieën te borduren. De kinderen vonden het geweldig om nadien hun zelfgemaakte werkjes cadeau te geven aan hun vriendjes.”
Wat voor de een een ontspannend tijdverdrijf is, is voor de ander evenwel een vervelend karwei. Zelfs dan is het goed om weten dat in de verveling juist de creativiteit schuilgaat. “Onder meer Amerikaans psycholoog Peter Gray toonde aan dat verveling kinderen creatiever maakt”, haalt Chapelle aan. “Het stimuleert hun autonomiteit, waardoor ze zelf dingen gaan ontdekken en doen. Daardoor krijgen ze ook meer doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen. Ook emotie-expert dr. Sandi Mann ontdekte dat verveling ons creatiever maakt. Tijdens een onderzoek liet ze proefpersonen een kwartier lang nummers kopiëren uit een telefoonboek. Na dit geestdodend werkje bedachten deze personen veel meer oplossingen bij een creatieve opdracht dan de controlegroep.”
Om de traagheid tegemoet te treden, zijn alle methodes toegestaan: filosoferen, mediteren, jezelf creatief uitleven of de complete ledigheid opzoeken. “Blijf nieuwe dingen uitproberen, wees nieuwsgierig en experimenteer”, moedigt Eva Krebbers aan. “Er is geen goed of fout, dat is het fijne. Er is geen ‘slowlivingjury’ die je op de vingers zal tikken. Je mag zelf je eigen milde, lieve jury zijn. Er is altijd een nieuwe kans, een nieuwe poging.”