Mindfulness in het dagelijks leven

Met een gejaagd leven, veel activiteiten en een drukke job is het niet gemakkelijk om te leren vertragen en te leven in het nu. Het idee om je voet even van het gaspedaal te halen lijkt misschien contraproductief. Maar niets is minder waar…

De beroemde Amerikaanse schrijver Mark Twain beperkte zich niet tot de avonturen van Tom Sawyer. Hij was ook een ontluikende expert in mindfulness. Met zijn beroemde uitspraak ‘I’ve had a lot of worries in my life, most of which never happened’, sloeg hij de spijker op de kop. Dagelijks krijgen we te maken met gebeurtenissen die ons niet alleen vreugde en verbazing brengen, maar ook zorgen en angsten. Te veel stilstaan bij wat er allemaal kan misgaan, kan leiden tot een emotionele staat van angst.

Leren vertragen

Die angst kan volgens Fabian Battistoni, psychotherapeut gespecialiseerd in acceptatie- en commitmenttherapie (ACT) en trainer bij de non-profitorganisatie SAvoirÊtre, een grote impact hebben op onze relaties, onze gezondheid en ons welzijn. “Heel vaak haalt het menselijk vermogen om te anticiperen, aan de toekomst te denken of te piekeren over het verleden ons uit het hier en nu. Mindfulness is een speciaal soort bewustzijn waarbij we onze aandacht richten op de beleving van het huidige moment, of dat nu aangenaam of onaangenaam is. Je bent al mindful als je beseft dat je aan 300 kilometer per uur voortholt. Het is oefenen in vertragen. Want als een hogesnelheidstrein erg snel of zelfs te snel gaat, kost het meer energie om te remmen en te vertragen dan om de snelheid aan te houden. Leren vertragen is een must als je niet wilt ontsporen.” 

Mindfulness is geïnspireerd op het boeddhisme. Het verlicht stress, vermoeidheid en mentale overbelasting. In een wereld waar alles snel moet gaan, is het geen overbodige luxe om te leren vertragen en weer aandacht te leren besteden aan jezelf en anderen. Eigenlijk is dit cruciaal om je goed te blijven voelen. Door het idee van ‘minder doen om meer te voelen’ te promoten, is mindfulness een milde uitnodiging om een soms verloren mentaal en fysiek evenwicht te (her)ontdekken. Op de lange termijn kan het ook leiden tot een manier van leven die meer voldoening en productiviteit oplevert. Verleidelijk, toch? 

Wat betekent dit in de praktijk?

Ben je gestrest, moe, overweldigd of gewoon op zoek naar kleine rituelen die je leven wat eenvoudiger maken? Mindfulness, verwant aan meditatie en spiritualiteit, kan dan net zijn wat je nodig hebt. Volgens een wetenschappelijk onderzoek uit 2022 zou het angst net zo goed kunnen verminderen als de beste medicatie die momenteel gekend is. 

Het idee achter deze discipline? Je gevoelens aanvaarden en terugkeren naar het nu. “Mindfulness geeft ons een kostbaar moment om onze batterijen op te laden. Er is niets te doen en niets te willen, niets om in te slagen of in te falen. Het doel is om te voorkomen dat je je emoties negeert door je toevlucht te zoeken in zaken als alcohol, voedsel of shoppen”, zegt Fabian Battistoni. Volgens Gwénola Herbette, psychologe en doctor in de psychologie, is de eerste stap opmerken wat er al is. “We zijn niet verplicht om te leven naar onze dwanggedachten.”

Elke dag zijn er genoeg kansen om even uit de drukte te stappen en te focussen op het moment zelf. Pauzeer op het werk een paar seconden en herstel je houding. Let tijdens een wandeling in de natuur op je ademhaling, zonder te proberen die te veranderen.

Oefening baart kunst

Leren vertragen is als leren zwemmen. Misschien blijf je al spartelend ook wel boven water… Toch zul je moeten blijven oefenen. Net als bij zwemmen geldt: hoe meer je oefent, hoe beter je je zult voelen in het water. “Een eenvoudige oefening kan bestaan uit terugkeren naar de zintuiglijke ervaring. Gebruik al je zintuigen in het huidige moment. Ga je douchen? Let op alles wat je gewaarwordt, zoals het stromende water en de geur van de zeep”, adviseert Gwénola Herbette, die het Institut Pleine Conscience oprichtte en opleidingen Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) geeft.

Geïnteresseerd in mindfulness? De techniek is eenvoudig én moeilijk tegelijk, dus begeleiding is essentieel. Om dit te ontdekken is er een acht weken durend programma voor MBSR, dat bestaat uit een dagelijkse training van 45 minuten met zeer specifieke oefeningen. “Of je nu online onderzoek doet, een app downloadt of leest over het onderwerp, jezelf toestaan om nieuwsgierig te zijn of ergens mee te experimenteren is al een grote stap vooruit. Maar om om te gaan met de moeilijkheden die je kunt tegenkomen wanneer je aan mindfulness doet, heb je naast de nodige toewijding ook ondersteuning en begeleiding nodig”, besluit Herbette.