E-commerce: De laatste digitale loodjes
Bij e-commerce is de zogeheten last mile vaak de duurste en zeker de uitdagendste in de hele supplychain. Het optimaliseren van de laatste fase van de levering van een product tot bij de klant kan zowel efficiënter als duurzamer.
Liefst 8,5 miljoen Belgen shopten online in 2022. In totaal werden 170 miljoen online aankopen geregistreerd, goed voor een waarde van 14,7 miljard euro. Dat blijkt uit gegevens van de BeCommerce Market Monitor. “Niet alleen kopen steeds meer Belgen online, ook het aantal pakketjes per Belg stijgt en het online aanbod wordt steeds breder. Dat zorgt voor een steeds groter debat over de duurzaamheid van e-commerce”, zegt Geert Verbelen van VIL, het innovatieplatform voor de logistieke sector in Vlaanderen.
Dat debat gaat dan onder meer over de bergen afval of de overlast door bestelwagens die de stad doorkruisen. Ook de impact van het gratis retourneren wordt in dat verhaal betrokken. “De duurzaamheid van e-commerce hoeft niet meteen een negatieve impact te hebben”, zegt Pieter Van den Broecke, managing director bij Manhattan Associates België, Nederland en Duitsland, een wereldwijde technologieleider op het vlak van supplychain en omnichannelcommerce. “Het klopt dat de ecologische voetafdruk op dit moment vaak niet goed genoeg is. Daarom zijn er veel gesprekken in de markt gaande.” Geert Verbelen bevestigt dat. “De last mile is steeds het uitdagendste element van de hele supplychain. Met de ‘green last mile’ willen we binnen VIL dat verhaal aanpakken.” Met dat project ontwikkelt VIL – in samenwerking met handelsfederatie Comeos en de VUB – een uniforme rekentool (Smart Drop) die webshops, logistieke dienstverleners en consumenten zal helpen om duurzame keuzes te maken.
Het klopt dat de ecologische voetafdruk op dit moment vaak niet goed genoeg is.
‘Verschillende rollen’
Op het vlak van duurzaamheid zijn veel actoren betrokken, en elke heeft een rol. De vier spelers zijn de handelaar, de consument, de logistieke dienstverlener en de overheid. Pieter Van den Broecke: “De overheid kan zeker een adviserende of sturende rol opnemen om de duurzaamheid van de e-commerce te verbeteren.” Een van de vaststellingen uit het VIL-project is de aanpak van de levermethode. Een gemiddelde webshop biedt verschillende methoden van levering aan. “Zo kun je de goederen thuis laten leveren of op een afhaalpunt. En ook is er vaak de keuze uit verschillende tijdstippen”, aldus Geert Verbelen. “Het duurzaamste is om de consument zijn pakje te laten afhalen in een afhaalpunt, als hij dat te voet of met de fiets kan doen. In ruraal gebied is dat niet zo, en is het vaak duurzamer als de consument (met de wagen) naar het afhaalpunt gaat, zodat de koerier niet overal naartoe moet rijden.” Maar nog steeds biedt 30 procent van de handelaars enkel thuisleveringen aan als keuzemethode, blijkt uit de gegevens van Safeshops. “In ons land zijn er zo’n 10.000 afhaalpunten, nu wordt slechts 9 à 10 procent rechtstreeks naar zo’n afhaalpunt geleid. Dat moet en kan beter.”
‘Tools’
Iets waar Pieter Van den Broecke het helemaal mee eens is. “Om dit op te lossen heb je een samenspel nodig tussen retailers en transportbedrijven. Je kunt klanten ook de optie geven om een ander moment te kiezen door de impact van de levering op het milieu weer te geven. Dat laatste hebben we als optie in onze software ingebouwd, zodat klanten bijvoorbeeld kunnen kiezen om op een later moment te laten leveren of een verzending naar een afhaalpunt te laten sturen. Ook kunnen handelaars klanten de mogelijkheid geven om hun thuis afgeleverde bestellingen in een fysieke winkel terug te brengen.”
Om de consument te overtuigen zou je via nudging kunnen werken, een gedragspsychologische motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om zich op een gewenste wijze te gedragen. Geert Verbelen: “Je zou als handelaar kunnen spelen met de prijs, zodat er een prijsvoordeel is voor de consument. Maar ook de volgorde van de leveringsmethode zou je kunnen aanpassen. Met Smart Drop bieden we de handelaars een extra tool om de consument op basis van een uniforme wetenschappelijke methode te wijzen op de duurzaamste methode.”