Hoe minder, hoe beter: de ecologie van de eenvoud
Het leven in de stad kan gejaagd zijn. Je bestelt al eens een takeaway, online koop je cadeaus om het de volgende dag nog te krijgen en ’s avonds heb je oorsuizingen in de frequentie van autoclaxons. Wie heeft er nog tijd om aan de ecologische voetafdruk te denken door de eenvoud van het leven?
Hoe meer, hoe liever
We willen allemaal veel. En hoe meer, hoe liever. Spullen, liefde en geborgenheid, lekker eten en drinken, genoeg vrije tijd en alle mogelijke premium accounts om die vrije tijd op te vullen. Natuurlijk valt iedereen niet over dezelfde kam te scheren, maar voor velen vraagt leven in een moderne stad, in een immer veranderende wereld om snelle oplossingen om er even van te ontsnappen. Een neveneffect is dat er dan vaak niet bijster veel rekening meer wordt gehouden met je innerlijke ecologische beleid en met eenvoud. Wat dan weer invloed heeft op de rest van je leefomgeving.
Aanhoudende verslaving
“Onze aanhoudende verslaving aan consumptie en werk is een gevolg van het verdwijnen van een publiek debat over wat het goede leven is of zou kunnen zijn”, zegt Sofie Vanblaere van Netwerk Bewust Verbruiken daarover. Heel wat mensen hebben meer dan eens het gevoel ergens bij te moeten zijn, en dan moet je nog de nieuwste gadgets hebben om mee te zijn. “We moeten op een open manier de vraag stellen wat genoeg en wat te veel is. De 24 uurseconomie die is ontstaan door globalisering en technologische ontwikkelingen zetten druk op mensen. Daardoor is er vaak geen tijd om duurzame of ecologische keuzes te maken. De eenvoud van het leven kan dan absoluut leiden tot meer duurzaamheid.”
Eenvoudig leven
Daar is ook Dr. Stijn Bruers van Ecolife het mee eens. Al is de eenvoud van het leven niet zo eenvoudig klaar te spelen. Er zijn namelijk heel wat ideeën, verbonden aan status, ingebed in onze algemene levenswijze om het zomaar over een andere boeg te gooien. “Een goed begin zou zijn dat we beseffen hoeveel energie we onnodig verbruiken”, begint hij. “Slechte isolatie, voedselverspilling, lampen en televisies die je laat aanstaan terwijl er niemand in de ruimte is… Als je dat gaat uitrekenen voor de gemiddelde Belg, kun je meer dan 1.000 euro per jaar besparen door simpelweg te consumeren wat je echt nodig hebt.” Pas als iedereen mee is met dat besef, kan er misschien een nieuwe sociale norm ontstaan: hoe meer eenvoud, hoe beter.
Mogelijks zullen we evolueren naar een diensteneconomie. Daar zit toekomst in Stijn Bruers, Ecolife
Wegwerpmindset
Maar voorlopig zit de gemiddelde Belg nog met een heuse wegwerpmindset. Netwerk Bewust Verbruiken spoort consuminderen aan en de eenvoud op te zoeken, en doet dat aan de hand van de Paraminder, een simpel stappenplan. Vanblaere: “Stel jezelf de vraag of je het product wel écht nodig hebt. Misschien is het een impulsieve ingeving. Ben je er toch van overtuigd dat je leven beter zou zijn met het product? Ga dan op zoek naar alternatieven.” Gebruik eerst wat je al hebt. Misschien is dat wat je zoekt reeds aanwezig in huis. Zo niet, deel of ruil dan. Veel spullen worden slechts sporadisch gebruikt. Vergeet niet de tweedehandse toer op te gaan, indien je niet meteen kunt ruilen of delen. Je kunt vervolgens altijd trachten zelf iets te maken. En eventueel ga je als laatste stap over tot aankoop, maar probeer dan een zo duurzaam mogelijke variant te vinden.
Evolutie naar diensteneconomie
“Ik denk dat we mogelijks ook zullen evolueren naar een diensteneconomie. Daar zit wel een toekomst in”, voegt Bruers daaraan toe. In plaats van producten, die vaak niet lang meegaan, kun je dan rekenen op diensten van een producent. “We zullen bijvoorbeeld niet langer lampen nodig hebben, maar overgaan tot de aankoop van licht. Dan zijn producenten geneigd om betere lampen te maken die langer meegaan. Anders zijn de bedrijven zelf de dupe, want zij moeten die lampen telkens komen vervangen.” Philips is bijvoorbeeld bezig met experimenteren, en ook enkele wasmachineproducenten testen deze diensteneconomie reeds uit.
Toekomstmuziek?
Omringd door die toekomstmuziek kun je zelf proberen om langzaamaan de eenvoud op te zoeken, en zo je ecologische voetafdruk proberen te verkleinen. En dat hoeft echt niet moeilijk te zijn. “Integendeel, een steeds grotere groep mensen ervaart het als niet moeilijk, het zorgt niet voor een vermindering van levenskwaliteit”, aldus Vanblaere. “Vaak is het een kwestie van trial and error, van de juiste informatie vinden en goede adresjes te kennen. Soms moet je in de eenvoud gewoon wat ingroeien.” Groeien in vermindering dus, dat is nog eens een behulpzame paradox om naar te leven.