Accelerator of incubator?

‘Accelerator’ en ‘incubator’ zijn termen die heel vaak gebruikt worden als het over start-ups gaat. Alleen is het niet altijd duidelijk wat de ene van de andere onderscheidt, aangezien ze beide tot doel hebben de start-up vooruit te helpen. Op zoek naar enige verheldering.

Waar een accelerator in regel een inhoudelijk en in de tijd beperkt programma is dat een start-up begeleidt, komt een incubator neer op een fysieke omgeving waarin starters hun ideeën kunnen ‘incuberen’ oftewel ‘uitbroeden’. De duurtijd is bij een incubator doorgaans ook iets langer. Alleen lijkt er in de realiteit geen strikt onderscheid te bestaan. Annick Verween is manager van Biotope by VIB, een incubatorprogramma dat biotech-start-ups ondersteunt om hun uitdagingen aan te pakken en hen op weg zet naar toekomstige groei. 

“Om het wat complexer te maken, hebben wij zowel incubatoren in de zin van fysieke ruimtes, als een incubatorprogramma. Wat dat eerste betreft, gaat het om labo’s die verhuurd worden aan bedrijven die er hun ding kunnen doen, intussen kapitaal ophalen en weer vertrekken als ze voldoende gegroeid zijn. Wat dat tweede betreft, ondersteunen we op een programmatische manier ideeën die aan het incuberen zijn op weg naar de volgende stap. Of zo’n programma vergelijkbaar is met een accelerator? Moeilijk te zeggen: er zijn 1001 manieren waarop beide zich kunnen positioneren. Het is een vraag die we onszelf ook al hebben gesteld.”

Hier rijpen ideeën

De verwarring begint eigenlijk al bij de namen zelf, meent Jan-Willem Callebaut, CEO van Birdhouse, een van ’s lands leidende start-upacceleratoren. “Zowel ‘incubator’ als ‘accelerator’ is als term heel aantrekkelijk om te gebruiken als je iets doet rond start-upbegeleiding. Daarom noemen veel partijen zich accelerator, zonder dat er een rode draad in te trekken valt.”

“In onze visie is een accelerator vooral bedoeld voor bedrijven die hun business versneld naar de markt willen brengen of willen internationaliseren”, vult Annick Verween aan. “Meestal bedrijven die al hun eerste revenues hebben en die vinden dat ze te traag naar de volgende fase evolueren. Bij incubatoren gaat het om heel prille ideeën, die te onrijp zijn voor de markt en die eerst in een ‘broedkamer’, oftewel incubator, worden geplaatst. Daar kunnen ze rijpen, gechallenged worden, enzovoort. Via heel veel input op heel korte tijd.”

“Of er voorwaarden zijn om in een incubatorprogramma of -complex te mogen stappen? Dat bepaalt elke speler voor zichzelf. Wij plakken er bijvoorbeeld geen termijnen op – bijvoorbeeld maximaal drie jaar –, omdat bij ons alles draait om de technologie die we incuberen. Die kan dus bijvoorbeeld ook van een bedrijf komen dat al twintig jaar bestaat en dus allerminst een start-up is.” 

Start-up support

“Mijn vaststelling na zeven jaar Birdhouse is dat in het buitenland de twee termen eenduidiger zijn, en in België meer door elkaar worden gebruikt”, aldus Jan-Willem Callebaut. “Als ik zelf een poging zou moeten doen, zou ik de focus leggen op de acceleratie en dus de korte duur van het programma. Incubatie duurt vaak langer en wordt meer – maar niet noodzakelijk – met ruimte geassocieerd: een nest, zeg maar, met diensten en connecties. Het is ook niet zo dat een accelerator betekent dat je per se bedrijven selecteert die al verder staan. Er zijn bijvoorbeeld acceleratorprogramma’s die mensen met ideeën aanvaarden, zoals het programma van Antler in Berlijn. Financiering is evenmin een onderscheidende factor, want je hebt ook gratis acceleratorprogramma’s.”

Annick Verween beaamt die internationale duidelijkheid: “Ik denk inderdaad dat het in België moeilijker is dan elders om te zeggen waar de incubator stopt en de accelerator start. Zo zijn voor mij imec.istart en Start it @KBC evengoed incubatoren als acceleratoren – ecosystemen die hetzelfde doen: start-ups ondersteunen bij elke stap in hun journey. Start-up support, kortom. Iedereen wint erbij als die start-ups zo ver mogelijk geraken.”