Hoe blijven we mobiel zonder chaos te creëren?

We verplaatsen ons constant van A naar B, parkeerplaatsen staan overvol en elke dag verspillen we massa’s tijd in de file. Hoe zorgt een stad ervoor dat verkeerschaos gekanaliseerd wordt tot gestructureerd vervoer?

Hoe mobieler de stad, hoe levendiger, maar dat is niet vanzelfsprekend. Oorspronkelijk legde men steeds meer wegen aan in de hoop het drukke autoverkeer te herverdelen over een breder wegennetwerk. Helaas is dit niet de oplossing. Meer wegen leiden enkel tot meer verkeer. Te veel verkeer. Steden raken verstikt. “Mobiliteit is een gevecht om ruimte geworden”, bevestigt Tom Alleman van Cambio Vlaanderen.

Hoewel we vandaag over verschillende vervoersmiddelen beschikken, denk maar aan de flitsende deelsteps, is de auto nog steeds het dominante vervoersmiddel, ook in de stad. “Te veel steden zijn ook vandaag nog vooral gebaseerd op de noden van de auto. Willen we de stad bereikbaar houden voor iedereen, dan moet men hier een switch in maken.
We moeten naar een stad waar de regel geldt: more city, less speed”, zegt mobiliteitsexpert Dirk Lauwers (UGent/UA).

Toch is het ook niet mogelijk om de auto volledig te bannen zonder eerst de alternatieven op punt te stellen. “Momenteel schiet het openbaar vervoer in Vlaanderen tekort. De mensen kunnen er niet op rekenen, het gaat te traag en het krijgt geen voorrang op het overige verkeer. Het is mogelijk dat je op de tram zit en nog steeds een onderdeel van de file bent, dat is niet de bedoeling”, haalt Dirk Lauwers aan.

Hoe pakken we dit aan? “We moeten weg van de klassieke straten, waarbij aan beide richtingen auto’s geparkeerd staan en men in het midden nog een beetje plaats overlaat voor zowel auto’s en openbaar vervoer als fietsen. Trams moeten in hun eigen bedding kunnen rijden zodat ze overal snel door kunnen”, zegt Alleman. “Een goed voorbeeld in eigen land is Brussel. Het openbaar vervoer verloopt er veel vlotter omdat het ten eerste veel uitgebreider is en het ten tweede voorrang krijgt op de auto’s. Ook de fietspaden verdienen extra aandacht. Vlotte en veilige fietsroutes integreren in de stad en de grote autowegen buiten de steden houden komen de mobiliteit enkel ten goede”, zegt Lauwers.

Om de mobiliteit van de stad te optimaliseren moet men dus focussen op het tram-, metro-, bus- en fietsnetwerk. “In Parijs heeft men enkele jaren geleden de drastische beslissing genomen om de helft van de circa 120.000 parkeerplaatsen die in de stad beschikbaar zijn te verwijderen. Het gevolg is dat er nu zo’n 40 procent minder auto’s in de lichtstad zijn dan aan het begin van de eeuw. Op sommige boulevards rijden er nu meer fietsers dan auto’s tijdens de spits”, zegt Lauwers. “In Nederland zijn er soortgelijke maatregelen genomen”, haalt Alleman aan. “Je kunt er in de stad nergens gratis publiek parkeren.

De opstapeling van zulke maatregelen zal ervoor zorgen dat de auto meer uit de stad gehouden kan worden. Dan is er ook nog de mogelijkheid om deelwagens in te zetten in plaats van gezinnen met drie auto’s. Uit onderzoek blijkt dat mensen die een deelwagen gebruiken veel minder snel achter het stuur kruipen omdat ze elke verplaatsing zo efficiënt mogelijk bekijken. Deelwagens kunnen ook tegemoetkomen aan het parkeerprobleem. Een deelwagen met vaste standplaats haalt dertien auto’s uit het straatbeeld. Omdat deze mensen, wanneer ze de mogelijkheid hebben, een deelwagen boven een eigen wagen verkiezen. Hierdoor komt de publieke ruimte vrij voor een betere invulling, zoals extra groen”, zegt Alleman.

Efficiënte mobiliteit kan men enkel realiseren wanneer steden herbekeken worden. “Niet enkel de stadscentra moeten bruisen. Door meer leven in de buitenwijken te integreren, zullen minder mensen de noodzaak voelen om zich voor al hun noden te verplaatsen naar het drukke centrum. Op deze manier wordt het verkeer herverdeeld”, besluit professor Lauwers. Het mobiliteitsvraagstuk wordt niet maar op één front uitgevochten. Het aanpakken van het openbaar vervoer, het fietsnetwerk, de stadsindeling en de autoprivileges kunnen samen voor een gebalanceerde uitkomst zorgen.