Vlaanderen
Moderne Stad

‘Vlaanderen kan een voorbeeldregio worden in Europa’

29.06.2022
door Sophie Pycke

Tegen 2050 woont twee derde van de wereldbevolking in steden. Automatisch stelt zich de vraag: hoe kunnen we die overbevolkte steden leefbaar houden? Internet of things is de oplossing: op het vlak van zowel mobiliteit en veiligheid als duurzaamheid.

Volgens de Amerikaanse socioloog Richard Florida is een transformatie naar een nieuwe stedelijkheid afhankelijk van drie T’s: tech, talent en tolerantie. Als dat inderdaad de heilige graal is, stelt er zich misschien een probleem. Het aantal mensen van 30 jaar of jonger dat een woning kocht in een Vlaamse provinciehoofdstad daalde van 30,1 procent in 2018 naar 27,9 procent in 2020. Het aandeel van de 50-plussers steeg met 1,6 procent en dat van de 65-plussers met 0,6 procent. Die stijging lijkt onbenullig, maar kan wijzen op een tendens.

Projectontwikkelaars bouwen bijzonder veel woningen en appartementen in stedelijk gebied. Die ontwikkelaars zijn uit op winst, lees: senioren, die doorgaans een dikkere portefeuille hebben dan jongere mensen met kinderen. Maar ze staan vaak minder open voor innovatie. Kijk naar nieuwe luxeprojecten als de Scheldekaaien in Antwerpen of de Oude Dokken in Gent. Daar komt vooral een welgesteld publiek van zekere leeftijd op af.

“Er speelt een internationale tendens waarbij steden mikken op beleggers en niet op bewoners. Mensen met kapitaal kopen woningen aan, maar zetten ze vaak op de huurmarkt. Daar komt dan weer een jonger publiek op af”, nuanceert Pascal De Decker, socioloog en ruimtelijk planner aan de KU Leuven. “Een minder betwistbare trend is de tweedeling in onze steden: de blingblingstad met dure kantoorgebouwen en appartementen versus de rest van de stad, die men vergeet.”

Via datagedreven infrastructuur van laadpalen of elektrische fietsen analyseert de stad of die mobipunten goed gebruikt worden.

Er is maar één weg naar een betere stadsontwikkeling, en dat is de smart city die wordt aangestuurd door internet of things: een gedigitaliseerde stad waar realtime data en statistische data het beleid beïnvloeden op gebied van verkeer, criminaliteit, duurzaamheid enzovoort. “Die trend heeft zich eerst afgetekend in metropolen als Shanghai en is overgewaaid naar Europa”, schetst Peter Vandeurzen, cluster manager voor Slimme Regio Vlaanderen. “Kopenhagen is bijvoorbeeld een van de eerste steden die onderzocht wat de impact zou zijn van minder auto’s en meer fietsen in de stad.”

Om steden leefbaar te houden, wil Vlaanderen één ‘slimme regio’ worden. Duurzame mobiliteit staat met stip op één. Lage-emissiezones en autovrije zones zijn nu al gangbaar. Een volgende stap is de verdere uitbouw van mobipunten, fysieke locaties in en rond de stad waar je van het ene naar het andere vervoersmiddel overstapt. Bedoeling is om die mobipunten uit te rusten met extra dienstverlening, zoals een postpunt of een kleine supermarkt. “Via datagedreven infrastructuur van laadpalen of elektrische fietsen analyseert de stad of men die mobipunten goed gebruikt”, meent Vandeurzen. “Zulke evoluties gaan dan weer gepaard met nieuwe uitdagingen, zoals icing. Daarbij blokkeren wagens met verbrandingsmotor een parking met laadpunt, of laadpaalkleven. Dan blijven elektrische wagens langer staan dan nodig.”

Steden in Vlaanderen zetten bovendien steeds meer data in om water te monitoren. “Sensoren worden niet alleen in waterlopen geplaatst, maar ook onder riooldeksels. Als er een overstroming aankomt, kan de brandweer er al op voorhand op worden uit gestuurd”, legt Vandeurzen uit.

Ook de inname van het openbaar domein zal beter worden gemonitord. “Een afgezette straat zorgt vaak voor wrevel bij de middenstand. Steden slagen er niet om in de impact van zo’n tijdelijke ingreep in te schatten. Pas als ze weten hoe de stad ‘beweegt’ door verkeersstromen te analyseren, kunnen ze gericht ingrijpen en bijvoorbeeld een parking in de buurt tijdelijk gratis maken.”

In Vlaanderen ontwikkelen verschillende bedrijven knappe innovatietoepassingen voor smartcities.“We maken zeker een goede kans om een voorbeeldregio te worden in Europa”, stelt Vandeurzen.

“De ambitie van de Vlaamse Overheid is om hoog op die internationale digitaliseringsindex te klimmen. Het doel is om data op een uniforme manier te capteren, zonder dat onze steden hun autonomie verliezen.”

Vorig artikel
Volgend artikel