Viraal entertainment
Over heel de wereld sluiten entertainmentmogelijkheden zoals bioscopen, restaurants en bars hun deuren in een poging om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Aangezien dat cultureel isolement nog wel enige tijd zal duren, zijn veel mensen geneigd om virusgerelateerd entertainment te consumeren – want zo zijn we dan ook wel weer. Hierbij dus een lijstje met enkele films, series, podcasts en boeken, om die drang in te vullen.
Films
Outbreak
Wanneer een nieuwe virale ziekte uitbreekt in een kleine Amerikaanse stad racen wetenschappers tegen de tijd om te voorkomen dat het virus zich verspreidt. De medische rampenfilm uit 1995 heeft een enorme sterrencast, met namen als Dustin Hoffman, Kevin Spacey en Morgan Freeman.
De uitbraak in kwestie verspreidt zich nadat een besmette aap gestolen wordt uit een laboratorium en vervolgens ontsnapt. Het virus muteert en begint zich razendsnel te verspreiden als een griep. De overheid wordt gedwongen de Amerikaanse stad volledig in quarantaine te plaatsen. Voordat de ziekte kan uitgroeien tot een wereldwijde pandemie. De praktijken van de overheid en burgers zijn min of meer realistisch. Totdat het leger ingrijpt en het virus als biologisch wapen probeert te gebruiken. Die situatie zouden we vandaag kunnen missen als tandpijn.
Contagion
‘Contagion’ komt het dichtst bij het huidige gevaar in de wereld. De film begint met een vrouw, gespeeld door Gwyneth Paltrow, die met een vreemde ziekte terugkeert naar Minnesota na een reis naar Hongkong. In een paar dagen tijd is ze dood en laat ze haar man (Matt Damon) achter. Stilaan beginnen ook anderen dezelfde symptomen te vertonen.
De film, geregisseerd door Steven Soderbergh en geschreven door Scott Z. Burns, biedt een alarmerende blik op een worst-case scenario, vergelijkbaar met het coronavirus. De verspreiding van het virus hangt samen met valse geruchten en paniek. De film toont hoe de maatschappij stilaan afbrokkelt. Subtiel geeft ‘Contagion’ een grimmige waarschuwing mee die nog nooit zo actueel gevoeld heeft. En die aantoont hoe één verkeerde beleidsbeslissing of impulsieve burgeractie een verwoestend domino-effect kan hebben in een wereld die nog nooit zo verbonden was.
[REC]
Eén van de beste horrorfilms van het nieuwe millennium is deze meedogenloze Spaanse take op het zombiegenre van regisseurs Jaume Balaguero en Paco Plaza. In de film krijgt reporter Angela (Manuela Velasco) de opdracht om een documentaire te maken over het nachtelijke werk van de brandweermannen in Barcelona. Samen met haar cameraman vergezelt ze een brandweerwagen die op weg is naar een melding van een vrouw die schreeuwt in een oud flatgebouw. Het lijkt een routinekwestie. Maar als ze inbreken gaat de oude vrouw, bedekt onder het bloed, voor de keel van een agent.
De andere bewoners van het gebouw verzamelen zich. Er ontstaat paniek als ze ontdekken dat het gebouw afgesloten is door de politie. Er is een virus op hol en niemand kan binnen of buiten. Angela gaat door met filmen. Het wordt steeds hysterischer, als blijkt dat er in elke schaduw wel iets sluipt. Het genadeloze tempo, de constante dreiging, de uitstekende montage en het pakkende camerawerk maken van [REC] een bloedstollende ervaring.
Podcasts
This week in virology
Ook podcastliefhebbers moeten niet op hun honger zitten. ‘This Week in Virology’ is een wekelijks gesprek over virussen en het coronavirus, gehost door twee professoren aan de Columbia University, Vincent Racaniello en Dick Despommier, wetenschapsschrijver Alan Dove, Rich Condit, professor aan de Universiteit van Florida en Kathy Spindler, professor aan de Universiteit van Michigan.
De podcast beleeft hoogdagen dankzij het coronavirus. Experts komen aan het woord en schetsen de huidige situatie. Ook mensen die geen weet hebben van hoe virologen te werk gaan kunnen genieten. Want zo nu en dan produceert de podcast een ‘Virology 101’-aflevering, waarin ze de basisaspecten van de virologie uitleggen. Luisteraars kunnen ook zelf hun vragen insturen, die de hosts dan beantwoorden.
Going viral: the mother of all pandemics
In deze podcast onderzoeken “disease detectives”Mark Honigsbaum en Hannah Mawdsley de meest verwoestende pandemie aller tijden. De Spaanse griep van 1918. ‘Going Viral’ probeert luisteraars mee te sleuren in de ervaring van het dodelijkste virus ter wereld. De podcast is deels wetenschappelijk detectiveverhaal, deels historisch onderzoek.
‘Going Viral’ ligt ondertussen al een jaartje stil, maar alle afleveringen zijn gratis te beluisteren en bieden een diepgaand inzicht in de gebeurtenissen van 100 jaar geleden. Interessant voor al wie een beter begrip wil van hoe de wereld draaiende blijft doorheen het coronavirus.
Series
Containment
In deze serie uit 2015, gebaseerd op de Belgische tv-reeks ‘Cordon’, wordt de kijker gedropt in Atlanta, waar een epidemie een deel van de stad in quarantaine houdt. Zodra hetcordon sanitaireis opgezet, realiseren de autoriteiten zich dat ook buiten de muren mensen geïnfecteerd zijn. De serie besteedt veel aandacht aan de jeugd, diens vitaliteit, en de relatiestatus van de personages. Geografisch gezien is deze serie een stuk kleiner in omvang dan andere verhalen waar het coronavirus de wereld overneemt. Maar dat kleiner toneel complementeert de relaties tussen de personages.
Pandemic: How to prevent an outbreak
‘Pandemic: How To Prevent An Outbreak’ begint met een theorie: we zijn toe aan nieuw dodelijk virus. Het is 100 jaar geleden dat een dodelijk griepvirus 50 tot 100 miljoen mensen doodde, in een tijd dat de wereldbevolking maar twee miljard mensen telde. Nu zijn we bijna met acht miljard. Dr. Dennis Carroll, directeur van het Emerging Threats Unit waarschuwt: “Als we het hebben over een nieuwe grieppandemie, is het geen kwestie van of, maar wanneer”. En misschien is die “wanneer” wel gewoon nu.
Deze Netflix-docuserie bevat interviews met mensen die aan het front vechten tegen een wereldwijde uitbraak van de griep. Kijkers komen in contact met artsen uit de Verenigde Staten en Azië, gezondheidswerkers uit Congo die strijden tegen ebola, wetenschappers die testen uitvoeren op dieren, en nog veel meer. De serie is ook niet schuw van controversiële onderwerpen zoals vaccins en anti-vaccins, religie en virale uitbraken over de hele wereld. Met zes afleveringen is ‘Pandemic: How To Prevent An Outbreak’ een griezelig realistische achtbaanrit.
Once upon a time… Life
Hoe leg je aan de allerkleinsten uit wat coronavirus is en wat het met je lichaam doet? ‘Once Upon A Time… Life’ is een Franse educatieve animatiereeks die het verhaal van het menselijk lichaam vertelt voor kinderen.
Elke aflevering gaat over een ander systeem of orgaan in ons lichaam. Protagonisten zijn rode en witte bloedcellen, terwijl de antagonisten vaak gerepresenteerd worden door virussen en bacteriën. Dat je hersenen niet écht gecontroleerd worden door een naakte oude man bedekt in baardhaar is een kleine nuance die je je koter best meegeeft. Voor de rest doet ‘Once Upon A Time… Life’ exact wat het moet doen: informeren en amuseren.
Boeken
The Stand – Stephen King
In The Stand heeft de Amerikaanse overheid een “superfluenzavirus” gemaakt als biologisch wapen. Wanneer dat virus vervolgens ontsnapt uit een lab in Californië wordt meer dan 99 procent van de wereldbevolking in enkele dagen weggevaagd. Het begint met een hoest, dan begint je nek te zwellen, je neus te bloeden en puilen je ogen uit.
Stephen King vertelt het verhaal van hoe een handvol overlevenden zich een weg baant door wat er nog over is van een verwoeste beschaving. Hier gaat het niet over toekomen met mondmaskers en toiletpapier. Wel over de typische strijd tussen goed en kwaad. Nochtans is de vergelijking met het coronavirus snel gemaakt. Maar zoals King zelf onlangs tweette: “…is het coronavirus lang niet zo ernstig als het superfluenzavirus.”
Death in Venice – Thomas Mann
Een klassieker als het gaat over besmettingen. Gustav von Aschenbach, een zieke schrijver uit de jaren 50, komt naar Venetië om zijn gezondheid te verzorgen. Daar raakt hij gefascineerd door een 14-jarige Poolse jongen, Tadzio. Hoewel hij ontdekt dat de stad op het punt staat slachtoffer te worden van een enorme cholera-epidemie kan hij er zich niet toe brengen om te vertrekken. Of om Tadzio’s familie te waarschuwen.
‘Death In Venice’ is in werkelijkheid meer een verhaal over dramatische romantiek dan over een pandemie. Maar een Venetië dat begint te plooien onder een cholera-epidemie is een donkere, realistische en sfeervolle achtergrond voor dit verhaal.
Station Eleven – Emily St. John Mandel
Deze roman uit 2014 speelt zich af tijdens de eerste dagen van een pandemie die een einde maakt aan onze maatschappij zoals wij het kennen. En de lange nasleep ervan waarin kleine groepen overlevenden proberen te herbouwen. Een aantal personages richten een toneelgroepje op en reizen door de wildernis van Canada, waar ze oude toneelstukken ensceneren in ruil voor voedsel.
Het echte drama van de roman komt niet voort uit de dramatische gevolgen van het virus of uit de afbrokkeling van de maatschappij. Maar wel uit de constante persoonlijke afrekening van de hoofdpersonages met hoeveel zij zelf hebben verloren. Het boek herinnert je aan wat belangrijk is in dat soort situatie. En dat zijn geen vakantieplannen die in het water vallen of supermarkten zonder toiletpapier. De roman behandelt alles vanuit een heel menselijk aspect tijdens het coronavirus.
The Plague – Albert Camus
In januari 1941 begon Camus aan een verhaal over een virus dat zich verspreidt van dieren naar mensen en uiteindelijk de helft van de bevolking van de stad Oran vernietigt. In het begin van het verhaal lijkt alles heel normaal. De inwoners van de stad leiden een heel gewoon leven. Uiteindelijk komt de verteller, Dr. Rieux, meer en meer dode ratten tegen, en al snel forceert de pandemie de stad op haar knieën.
Hoewel het boek een verhaal vertelt dat zich afspeelt in een echte stad met een specifieke ziekte, heeft het de universele kwaliteiten van een mythe. Elk hoofdpersonage is een voorbeeld van de verschillende individuele reacties die zich voordoen in een crisis. Lezers zullen de verschillende denkwijzen en reacties heel snel herkennen in de wereld van vandaag met coronavirus.