Tal van tellers, maar wat telt er echt?
Meten is weten en kennis is macht. Hoe meer data je verzamelt, hoe beter je je eigen lichaam kent. Tal van applicaties kunnen daarbij helpen. Zo berekent een stappenteller je afgelegde kilometers en houdt een calorieënteller je consumptie in de gaten. Dit gebeurt allemaal met oog op je gezondheid, maar hoeveel baat heb je er eigenlijk bij om alles nauwkeurig op te meten?
Stappenteller
Van alle tellers lijkt de stappenteller of pedometer de meest banale. Het toestel telt elke stap die je zet en geeft het aantal kilometers weer dat je per dag aflegt. Wat oorspronkelijk begon als een extraatje voor fervente sporters is intussen compleet ingeburgerd. Bijna alle smartphones beschikken over de simpele technologie die je beweging vastlegt en in de app store is het aan- bod aan stappentellers haast niet te overzien.
Dat wandelen gezond is, staat vast. Hoe helpt zo’n stappenteller daar dan bij? Onderzoek heeft herhaaldelijk bewezen dat het bijhouden van je stappen een extra motivatie is om te bewegen. Er is een duidelijk verband tussen het gebruiken van een pedometer enerzijds en het verhogen van je fysieke activiteit en het verlagen van je bloeddruk en gewicht anderzijds. Natuurlijk volstaat het installeren van zo’n app niet: je moet ook voldoende bewegen.
De gouden regel beweert dat je best 10.000 stappen per dag zet. Toch is die richtlijn in de realiteit niet zo eenduidig. We focussen te hard op het aantal stappen, waardoor de intensiteit van de beweging – die ook een belangrijke rol speelt – achterwege blijft. Bovendien telt een vast aantal niet voor iedereen: veel hangt dan ook af van je levensstijl en leeftijd. Het belangrijkste is dat je jezelf overtreft en elke dag méér stappen zet dan je noodzakelijke verplaatsingen.
Hartslagmeter
Je hart is een van de belangrijkste organen, dus het spreekt voor zich dat je graag op de hoogte bent van mogelijke afwijkingen. Een hartslagmeter is in dat geval het ideale meetinstrument, en dan zeker voor sporters. Het is een handige teller tijdens het trainen omdat het voortdurend je hartslag in kaart brengt. Hoe beïnvloedt dat echter je sportactiviteiten?
Je hartslag is een indicatie van de inspanning die je levert. Tijdens het sporten schiet die de hoogte in omdat het hart sneller moet pompen om je lichaam van energie te voorzien. Er bestaan twee uitersten: je rusthartslag en je maximale hartslag. Gemiddeld ligt de rusthartslag van een volwassene tussen de 60 en 100 slagen per minuut. Je maximale hartslag bereken je door 220 met je leeftijd te verminderen.
Alle tempo’s tussen je maximale hartslag en je rusthartslag kun je onderverdelen in verschillende zones. Het is hierop dat sporters hun training baseren. Wanneer je sport, stel je immers een doel voor ogen. Wil je aan je conditie werken, afvallen of gewoon vooruitgang boeken? Elk doel vraagt om een specifiek trainingsschema en je hartslag geeft perfect weer of je inspanning overeenstemt met je vooropge- steld doel.
Er bestaan tal van verschillende tellers, zoals armbanden en horloges met lasers die je polsslag nagaan. De meest nauwkeurige hartslagmeter blijft echter een sensor tegen je hart die met een borst- band op zijn plaats wordt gehouden.
Calorieënteller
Als je dagelijks meer calorieën verbrandt dan je er opneemt, val je af. Het klinkt als de logica zelve, maar het idee van calorieën tellers is intussen genadeloos achterhaald. Bijkomen van teveel calorieën is immers niet hetzelfde als afvallen van minder calorieën. Toch is het tellen ervan nog steeds een hype, wat te merken is aan de populariteit van calorietellende apps.
Het gevaar van tellen schuilt in het aantal calorieën. Als je volgens je dieet maar 1600 calorieën per dag mag innemen, staar je je al snel blind op dat getal. Hierbij verlies je uit het oog dat de ene calorie de andere niet is. Met 1600 calorieën kun je genieten van een pizza en drie zakken chips, of van 30 appels. Het is een extreem voorbeeld, maar het maakt wel duidelijk dat wát je eet nog steeds primeert op hoeveel je ervan eet.
Natuurlijk kan het tellen van calorieën geen kwaad, zolang je er maar bewust mee omgaat. Zo is het interessant om met een app een week je calorie-inname bij te houden. Dan merk je al gauw dat die dagelijkse boterham met choco heel wat plek opeist, waarop je dan je eetgewoonten kunt aanpassen. Calorieën blijven immers een belangrijke en vooral duidelijke weergave van voedingswaarde, maar je zonder meer focussen op een vast aantal helpt je alleszins niet vooruit.
Slaaptracker
Je spendeert bijna de helft van je leven al slapend, dus logischerwijs ben je benieuwd naar wat je tijdens die uren allemaal uitspookt. Slaaptrackers zijn handige tellers die je slaappatroon opvolgen en elke ochtend een overzicht bieden. Hoeveel uren heb je geslapen? Ben je vaak wakker geworden? Heb je veel liggen woelen? Op al deze vragen bieden slaaptrackers antwoorden, maar niet op de belangrijkste: zijn de me- tingen accuraat en heb je er überhaupt wat aan?
Slaaptrackers gebruiken verschillende technologieën. Smartwatches meten je beweging en hartslag terwijl smartphones je ademhaling kunnen registreren. Het spreekt voor zich dat tellers die je op je lichaam bevestigt nauwkeurigere resultaten opleveren, maar als je het niet gewend bent met een horloge te sla- pen, verstoor je automatisch je nachtrust. Bovendien blijven de metingen van mobiele slaaptrackers enorm oppervlakkig en tonen ze veel minder aan dan medische slaapdiagnoses.
Waarom zou je je slaappatroon dan nog willen ontdekken? Het blijft natuurlijk nuttige informatie waardoor je je bewuster wordt van je nachtrust. Zeker op lange termijn bieden de talloze grafieken inzicht zodat je je slaap beter kunt inplannen en spenderen. Zolang je maar in je achterhoofd houdt dat een slaaptracker niet enorm accuraat is en dus al helemaal geen slaapproblemen kan verhelpen. In dergelijke gevallen contacteer je best een arts.
Artikel door Baldwin Verhoeven