Bart Preneel: “Stap voor stap in de goede richting”

Tien jaar geleden was cyberveiligheid nog een onderwerp voor nerds. Elke dag lezen we nieuwe berichten over cyberaanvallen. Kunnen we hier iets doen als gebruikers? En wat is de rol van industrie en overheid?

Iedereen kent wel iemand van wie de gegevens op straat liggen. Je hoort horrorverhalen van een buur die vele duizenden euro’s verloren heeft door een phishingaanval. De oorlog in Oekraïne is een hybride oorlog, waarbij websites van overheden worden platgelegd, satellieten worden gehackt en geprobeerd wordt om de elektriciteitsvoorziening te destabiliseren via een cyberaanval.

Al dit slechte nieuws maakt ons bang. We wantrouwen de informatie op sociale media, we weten niet meer of we nog wel op een link mogen klikken en we twijfelen of we de laatste coole betalingsapp wel gaan installeren.

Laten we eerlijk zijn: een volledige digitale detox is voor de meesten onder ons niet haalbaar. Maar er zijn een aantal eenvoudige dingen die we zelf kunnen doen om de online risico’s te beperken. 

In de eerste plaats voorzichtig zijn met welke informatie we online delen en nakijken wie ze allemaal kan zien. Dat vraagt af en toe een kleine inspanning, maar er zijn privacy check-ups die ons hierbij kunnen helpen. 

Denk twee keer na voor je op een link klikt. En neen, je moet echt niet aan elke quiz of wedstrijd meedoen. 

Een volgende stap is alle apps geregeld updaten. Dat geldt zeker voor de antivirussoftware. Zonder deze updates worden je toestellen zo lek als een zeef. 

Al meer dan twintig jaar wordt het einde van het paswoord voorspeld, maar voorlopig hebben we er elk jaar meer. Schakel over naar tweefactorauthenticatie als het kan. Kies in elk geval voor elke toepassing een ander paswoord en installeer een paswoordbeheerder. Op https://haveibeenpwned.com/ kun je nagaan of je paswoorden al gehackt zijn. 

Zoek naar aanbevelingen voor veilige apps. Zo is er Signal voor communicatie op je smartphone en kun je incognito browsen of overschakelen naar de Tor-browser. 

Maak geregeld backups van alle gegevens die je dierbaar zijn, zoals je foto’s, video’s en contacten. 

Online betalingen zijn handig, maar gebruik een aparte bankrekening en bijbehorend betaalsysteem voor grotere bedragen. Als het wat mag kosten, is een Chromebook enkel voor financiën en gezondheid een goede optie. 

Ook de overheid en industrie hebben hun rol te spelen. De industrie doet heel wat inspanningen om de cyberveiligheid te verbeteren, maar de impact daarvan is voorlopig beperkt: naarmate de digitalisatie verder uitbreidt, vergroten hackers hun inspanningen en worden de risico’s niet echt kleiner. Het probleem is nu zo groot geworden dat de EU ingrijpt. Via een aantal initiatieven worden alle spelers onder druk gezet en wordt meer ingezet op de bescherming van cyberveiligheid en privacy. Een belangrijke stap is de toenemende druk om oplossingen grondig te laten testen op zwakheden. Dit is een langetermijninspanning die ervoor zal zorgen dat in de komende jaren de digitale wereld stapje voor stapje veiliger wordt en het vertrouwen terug kan toenemen.