De cloud, vier keer anders

De enorme transitie van bedrijven naar de cloud is nog lang niet voorbij. Het onderzoeksbureau Gartner becijferde dat de wereldwijde cloudinvesteringen dit jaar met ruim 20 procent zullen groeien, tot 560 miljard euro. Tegelijkertijd ontwikkelen zich binnen de cloud-industrie ook steeds meer ‘zijtakken’. We bekijken er vier van naderbij: de industry cloud, de soevereine cloud, edge computing en cloud native computing. 

De industry cloud

Industriële cloudplatformen verschillen onderhuids niet zo gigantisch veel van generieke platformen, maar zijn vooral toegespitst op één bepaalde industrie. Door een speciale combinatie van software, diensten en mogelijkheden rond IaaS (infrastructure-as-a-service) bieden ze heel specifieke mogelijkheden en oplossingen voor welbepaalde sectoren. Ze kunnen bijvoorbeeld heel flexibel werklasten afhandelen of maken snelle, digitale transformaties mogelijk op basis van de unieke behoeften van een bepaald bedrijfssegment. Zoals de gezondheidszorg, de luchtvaart, de retailsector, de farma-industrie of zelfs de overheid. 

Zoals gezegd gebruiken dit soort platformen als basis vaak de welbekende, commerciële cloudplatformen, maar leggen ze daar als het ware een laag van heel eigen mogelijkheden bovenop. Het is nog een vrij jong fenomeen en dus ook nog niet echt alomtegenwoordig. Het onderzoeksbureau Gartner verwacht dat grote ondernemingen tegen 2027 dit soort cloudplatformen zullen gebruiken om meer dan de helft van hun kritieke bedrijfsprocessen te versnellen. In 2021 was dit nog minder dan 10 procent.

Om volledig tot hun recht te komen, zo zegt Gartner, moeten dit soort industry clouds op termijn evolueren tot ‘ecosysteemclouds’. Deze ecosystemen kunnen dan door verschillende bedrijven uit dezelfde sector ingezet worden om bepaalde zaken te delen. Zoals inkoop, distributie, betaalverkeer en zelfs onderzoek en ontwikkeling.  

De soevereine cloud

Dat cloudcomputing heel wat voordelen biedt, daar zijn de meeste ondernemingen ondertussen wel achter. Maar toch blijven ze vaak ook nog met heel wat vragen zitten. De belangrijkste: waar ‘zitten’ mijn data eigenlijk in die cloud en wie kan er allemaal aan? Die vraag is legitiem, want lang niet elk land heeft even strenge regels rond privacy en databescherming en bedrijven die bij ons opereren moeten voldoen aan de (strenge) Belgische en Europese normen hierrond. 

Stel dat je bedrijfsdata ondergebracht zijn bij een Amerikaanse cloudprovider. De Amerikaanse overheid kan (via een dagvaarding of dwangbevel) deze providers dwingen om jouw data aan hen te overhandigen. Zelfs als die data in een land buiten de VS geparkeerd staan. Dat is in strijd met de Europese GDPR-regels, bedrijven zitten hier dus in een soort patstelling. De oplossing is het installeren van een soevereine cloud. Hierbij wordt de volledige dataketen ondergebracht bij een Belgische entiteit en is deze dus in regel met de Belgische/Europese regelgeving. 

Ook bij de Amerikaanse techreuzen begint het te dagen dat dit voor Europese ondernemingen belangrijk wordt. Zo sloot bijvoorbeeld Proximus medio maart een samenwerking met Google Cloud af om soevereine clouddiensten te gaan aanbieden. Vorig jaar had het bedrijf ook al een gelijkaardige samenwerking met Microsoft opgezet. 

Edge computing

Door steeds meer apparaten en sensoren met het internet te verbinden, genereren ondernemingen tegenwoordig gigantische hoeveelheden data. Al die data naar de cloud sturen is niet alleen duur en tijdrovend (zeker via draadloze verbindingen), maar vaak ook helemaal niet nodig. Door gebruik te maken van edge computing worden de gegevens eerst ter plekke verwerkt (aan de ‘rand’ van de cloud) door het apparaat zelf of een geconnecteerde server. Enkel de ‘uitkomst’ van die bewerkingen kan dan via de cloud verder worden doorgestuurd. Bijvoorbeeld om er nadien AI-algoritmes op los te laten. 

Een goed voorbeeld van ‘edge computing’ is de zelfrijdende auto. Dit soort wagens heeft wel een permanente verbinding met een server van de fabrikant, maar moet evengoed van hardware voorzien zijn om zelf ‘beslissingen’ te nemen. Ze zitten bijvoorbeeld van kop tot teen vol met sensoren en radarsystemen die voortdurend de omgeving scannen. Op die manier kunnen ze reageren op wat er rond hen gebeurt. Duikt er bijvoorbeeld plots een vrachtwagen voor je neus op, dan zal je auto remmen en afstand houden. Het spreekt voor zich dat dergelijke reacties onmiddellijk moeten kunnen gebeuren. De zelfrijdende auto heeft geen tijd om de data eerst naar een datacenter te sturen en dan af te wachten welke beslissing daar genomen wordt. In die tijd is de wagen immers al lang tegen zijn voorligger geknald. 

Cloud native computing

Cloud native is een term om software aan te duiden die specifiek is ontworpen om te werken in cloudomgevingen. Dat betekent dat deze wordt gebouwd met behulp van specifieke cloudtechnologieën en -architecturen en dat de software opgezet is om optimaal te profiteren van de schaalbaarheid, de flexibiliteit en de mogelijkheden van de cloud. 

Zo kan de software werken in zogenoemde ‘gedistribueerde’ omgevingen. Daarbij kunnen de afzonderlijke componenten van de applicatie zich op verschillende servers en platformen bevinden. Dat heeft als voordeel dat de applicaties eenvoudig opgeschaald kunnen worden omdat nieuwe componenten heel snel kunnen worden toegevoegd als er extra capaciteit nodig is. 

Die schaalbaarheid en flexibiliteit zitten ook in het gebruik van ‘containers’ en ‘microservices’. In één container worden de code en alle vereiste bibliotheken en configuratiebestanden samengevoegd om onafhankelijk te werken van de onderliggende infrastructuur. Hierdoor kunnen containers snel en eenvoudig worden verplaatst tussen verschillende omgevingen, zoals ontwikkeling, testen en productie, en tussen verschillende hosts en clouds. Microservices zijn dan weer kleine, onafhankelijke componenten die samenwerken om de algemene softwarefuncties te bieden. In plaats van één monolithische applicatie, wordt de applicatie verdeeld over verschillende losse componenten die elk een specifieke taak uitvoeren en met elkaar communiceren.

Door gebruik te maken van dit soort technologieën en principes kunnen applicaties efficiënter worden gebouwd, ingezet en beheerd in cloudomgevingen. Dat resulteert vervolgens in hogere prestaties, betrouwbaarheid en schaalbaarheid.