Shoppen we binnenkort enkel nog virtueel?

Toepassingen die gebruikmaken van een virtuele schijnwerkelijkheid zijn aan een opmars bezig. Ook de retailsector heeft de mogelijkheden van virtual reality (VR) en augmented reality (AR) duidelijk ontdekt. Zal onze winkelervaring hierdoor voelbaar veranderen?

Tot voor kort werden VR en AR, waarbij virtuele beelden worden gebruikt en al dan niet geprojecteerd op de ‘echte’ omgeving, vooral in verband gebracht met entertainment en de game-industrie. Denk maar aan het wereldwijde succes van Pokémon GO enkele jaren geleden. Toch infiltreren deze toepassingen stilaan in alle geledingen van ons dagelijkse leven.

AR volop omarmd?

De hoog aangeschreven Hype Cycle van Gartner, die peilt naar de acceptatie- en toepassingsgraad van specifieke technologieën, plaatste AR vorig jaar bovenaan de lijst met technologieën die het potentieel hebben om de (bedrijfs-)wereld te transformeren. Tim Cook, de CEO van Apple, noemde AR begin 2020 zelfs resoluut the next big thing. 

De retailsector ligt in polepositie om AR volop te omarmen. AR- toepassingen lijken hier dan ook een oneindige waaier aan mogelijkheden te bevatten. Bovendien zorgt het groeiende aandeel van e-commerce voor een constant klimaat van vernieuwing. “Eigenlijk hebben alle zogenaamde experience goods te winnen bij dit soort technologieën”, zegt professor Kim Willems (VUB), die gespecialiseerd is in marketing en consumentengedrag en onderzoek doet naar de impact van nieuwe technologie. “Dit zijn goederen die je als consument moet kunnen vastpakken, voelen, ruiken of proeven voor je erover kunt oordelen.”

AR komt overal van pas

Uit onderzoek blijkt bovendien dat Belgische consumenten openstaan voor dit soort toepassingen. Ook weten we dat AR helpt om een beter beeld te vormen van je mogelijke aankoop. Daardoor daalt het aantal miskopen aanzienlijk, en het helpt om reclameboodschappen levendiger te laten overkomen. “AR kan in alle product- en dienstencategorieën van pas komen. In tijden van informatieovervloed vormt dit een weg om effectiever tot de consument door te dringen”, aldus Willems.

Virtueel uitproberen

Een aantal van die toepassingen zijn zelfs al volop in gebruik. Zo kun je via de IKEA Place-app al eventuele aankopen virtueel in je eigen interieur plaatsen. Ook verschillende brillenfabrikanten bieden hun klanten vandaag de mogelijkheid om de beschikbare monturen virtueel uit te proberen. Er wordt verder ook geëxperimenteerd met AR-passpiegels. Daarop kunnen klanten meteen zien of een bepaald kledingstuk hen past zonder zich te moeten omkleden. Verschillende waarnemers verwachten daarom dat de klassieke pashokjes in de toekomst verleden tijd zullen zijn.

Is het einde van de ‘reële’ shopervaring dan in zicht? Dat evenwel niet. Zo is er vandaag ook al een meetbare graad van teleurstelling voelbaar. “De industrie ziet in dat er initieel wat te veel werd verwacht”, verduidelijkt Willems.

Worden de verwachtingen ingelost?

Diezelfde inschatting maakt ook technologiepsycholoog en trendwatcher Herman Konings. “De eerste keer dat ik hoorde over AR was ik erdoor omvergeblazen. Alleen is dat ondertussen al meer dan tien jaar geleden, en zie je dat de grote doorbraak er nog steeds niet is gekomen.” Een bekend voorbeeld is Google Glass.

Bezorgdheden rond privacy

Ondanks de torenhoge verwachtingen stierf dit project de afgelopen jaren een stille dood. Volgens Konings is dit – behalve de terechte bezorgdheden rond privacy – vooral omdat AR- toepassingen er voorlopig nog niet in slagen om intuïtief aan te voelen voor de gebruikers. “Eigenlijk mag een toepassing nooit afhankelijk zijn van een handleiding.”

“Bovendien worden we als mens nog altijd graag verrast als we gaan winkelen. Dat is de zwakte van alles wat gebaseerd is op algoritmes”, gaat Konings verder. Op een grotere gedragenheid van AR- toepassingen bij ons shopgedrag is het volgens hem daarom nog even wachten. “Generatie Alfa, die werd geboren na 2010, kon bij wijze van spreken eerder swipen dan grijpen, en zal daarom geen problemen ondervinden bij het gebruik van deze toepassingen. Maar in 2021 zal het dus zeker nog niet even vanzelfsprekend worden als bijvoorbeeld een muziekstreamingdienst.”