Megadistributiecentra, een megagoede zaak?
Megadistributiecentra, gedefinieerd als warehouses met een omvang van minimaal 40.000 m2 (acht voetbalvelden!), hebben zowel ecologische als economische voordelen. Maar het is niet al goud wat blinkt.
De laatste vijf jaar is er een versnelling merkbaar in de opkomst van megadistributiecentra. Duitsland spant de kroon, gevolgd door Nederland en dan België. In de periode 2013-2020 zijn, volgens Buck Consultants International, 41 megadistributiecentra in België gevestigd of aangekondigd, wat een totale oppervlakte van 3,1 miljoen m2 betekent. De centra zijn vooral in Vlaanderen gevestigd, in de regio’s Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Limburg.
Ecologisch en economisch voordelig
Deze XXL-distributiecentra hebben talrijke voordelen. Ecologische, doordat de schaalgrootte investeringen in zonnepanelen, windturbines en multimodaliteit sneller rendabel maakt. En ook economische voordelen, want voor een producent of retailer betekenen meer activiteiten op één locatie immers een centralisatie van voorraden, consolidatie van goederenstromen, een hogere efficiëntiegraad in onder meer de inzet van personeel, nieuwe technologieën, transport en opslag. Voor distributiecentra van logistieke dienstverleners zijn er minder overheadkosten, shared services en flexibiliteit bij het in- en uitfaseren van klanten.
Een kanttekening plaatsen is nodig bij de XXL-distributiecentra die logistieke vastgoedbedrijven soms bouwen om vervolgens in aparte modules te verhuren. Dit zijn geen échte megadistributiecentra. Eerder grootschalige bouwprojecten die, om kosten te besparen, als één unit worden gebouwd in de plaats van meerdere kleinere gebouwen.
XXL- distributiecentra hebben talrijke voordelen, maar een kanttekening plaatsen is nodig.
De boot van e-commerce gemist?
Hoewel er geen een-op-eenverband is tussen e-commerce en de verhoogde schaalgrootte, heeft de booming onlinehandel natuurlijk in het voordeel gespeeld van deze XXL-distributiecentra. Zeker tijdens het afgelopen coronajaar, waar we voor al onze aankopen moesten klikken. Denk hierbij aan Zalando, Amazon, Bol.com, Coolblue… Grotere voorraden kunnen immers in deze megawarehouses vlotter verwerkt worden.
De opmars van deze distributiecentra is in België veel minder prominent dan in Nederland en Duitsland. Enerzijds heeft België in de gouden driehoek weinig tot geen XXL-ontwikkelingsterreinen meer. Anderzijds hebben we de boot op het vlak van e-commerce gemist omwille van de stringente sociale wetgeving – onder andere op het vlak van flexi-jobs. Achter onze online aankopen schuilt een ‘.nl’ of ‘.de’, nefast voor onze Belgische handelaars én economie.
De vraag is of we de wijze waarop deze achterstand ten overstaan van Nederland en Duitsland is ontstaan, moeten betreuren? Ingevoerde arbeidskrachten in bedenkelijke omstandigheden laten zwoegen voor het vullen van dozen en pakjes is namelijk niet iets om fier op te zijn. Beter traag maar gestaag ethisch groeien naar een 24u ‘on demand economy’ dan ons schuldig maken aan moderne slavernij.
Tekst door: Liesbeth Geysels, algemeen directeur VIL