Industrieel afvalwater op de radar

Water is een kostbaar goed voor de industrie. Investeren in de modernisering van bestaande zuiveringsinstallaties en het implementeren van nieuwe technieken zijn maar een deel van het duurzaamheidsbeleid. Andere activiteiten moeten ook worden aangepast. 

De industrie gebruikt veel water, onder andere voor koeling, stoomproductie, schoonmaak en transport. Daarom zet men ook steeds meer in op circulair watergebruik. De schaal en de mate van vervuiling van industrieel afvalwater vraagt om specifieke, innovatieve oplossingen. 

Eerst en vooral werkt de industrie aan het verminderen van haar watergebruik. Minder water gebruiken betekent ook minder afvalwater produceren. “Door je eigen running te screenen, kun je meestal ook je watergebruik reduceren”, zegt Wim Cooman, milieuverantwoordelijke bij Volvo Car Gent. “Interne productieprocessen verbeteren kan soms interessanter zijn dan de uitbreiding van je waterzuivering.”

Het gebruikte water recupereren, zuiveren en het een tweede leven schenken is de volgende stap. Voor de meeste bedrijven is het economisch en praktisch voordeliger een eigen waterzuiveringsinstallatie te hebben dan belasting te moeten betalen voor lozingen op het rioolnetwerk. “Terwijl vroeger vooral grote waterverbruikers een installatie hadden, zien we nu een shift”, vertelt Dries Parmentier, researcher bij Noah Water Solutions. “Ook kleine watergebruikers willen duurzamer omgaan met water en zoeken methodes om hun watercircuit te sluiten. Niet alleen voor het imago van het bedrijf, maar ook omdat door de strengere lozingseisen hun water te belastend geworden is voor de grote gemeentelijke waterzuiveringsinstallaties.”

Inzetten op hergebruik van water en terugwinning van grondstoffen uit eigen afvalwater vormen dus de boodschap. Een eenduidige technologie voor zuivering van industriewater bestaat niet. “Het is altijd een beetje wikken en wegen tussen de ecologie en de economie. Bovendien is de gebruikte techniek afhankelijk van het type en de graad van vervuiling. Industrieel afvalwater zet men nauwelijks in voor drinkwater, maar kan men dankzij verschillende technieken hergebruiken als proceswater. Dat is gerecupereerd water dat perfect bruikbaar is voor het reinigen en spoelen van mengtanks in de chemische industrie bijvoorbeeld, of voor de carwash”, vervolgt Parmentier. 

De Europese Commissie heeft een set van regels opgesteld, de IPPC-richtlijn (Integrated Pollution Prevention and Control) voor preventie en bestrijding van verontreiniging. Hierbij kun je BREF-documenten vinden (Best Beschikbare Techniek), waarin de milieuvriendelijkste technieken voor een bedrijf beschreven staan. “Voor ons, bij Volvo, in de verfafdeling waar het meeste water gebruikt wordt, kwam dit onder meer neer op installaties van omgekeerde osmose om water te besparen. Maar ook op ultrafiltratie en demineralisatie-installaties om water te kunnen hergebruiken”, aldus Cooman. 

“Voor afvalwater uit de galvanisatie- en metaalindustrie, de textielsector of oude stortplaatsen is een fysicochemische zuivering het meest geschikt”, voegt Parmentier toe. “Dit is gebaseerd op de principes van elektrocoagulatie en elektro-oxidatie. Eerst wordt ijzer of aluminium opgelost in het afvalwater. Dat vormt een vlok en kan als slib afgescheiden worden van het water. Dat restwater behandelt men dan via oxidatie. Met een sterke stroom vormt men zuurstof en bleekwater zodat de resterende vervuiling gaat oxideren, waardoor je gedesinfecteerd water krijgt.” Membraantechnologie en waterzuivering met actieve koolstof worden ook veel toegepast. Maar ze zijn niet interessant voor alle sectoren. Er zijn verschillende onderzoeken opgestart rond plasmatechnologie, een extreme vorm van elektro-oxidatie en een veelbelovende techniek. 

Verbeterde of geheel nieuwe technologieën hebben de afvalwaterbehandeling weer op de radar van de industrie gebracht. “Uitsluitend nieuwe technologieën implementeren is niet altijd voldoende. Dankzij big data en AI kun je ook duurzame innovatie brengen in het productieproces”, besluit Wim Cooman.