Technologie zet onze mobiliteit op haar kop

Na de introductie van de verbrandingsmotor en de snelle opmars van de auto in de tweede helft van de vorige eeuw staat onze mobiliteit voor een nieuwe revolutie. Digitalisering, automatisering en andere innovaties brengen zelfrijdende voertuigen binnen handbereik, en door realtime data te koppelen wordt autodelen aantrekkelijker. Sven Verstrepen, mobiliteitsspecialist aan de UGent, somt op welke technologische innovaties we in de gaten moeten houden.

Autonome, zelfrijdende voertuigen

De technologie is de voorbije jaren sterk verbeterd. Zo lopen er nu al pilootprojecten met zelfrijdende shuttles op vaste trajecten met een beheersbaar aantal omgevingsprikkels. Er houdt wel altijd iemand de bus in de gaten om in geval van nood de stopknop in te drukken. Is er sprake van een ongestructureerde omgeving, zoals de openbare weg, dan is de technologie nog niet ver genoeg gevorderd om voertuigen zonder bestuurder en zonder stuur mogelijk te maken. Dit zal echter een kwestie van tijd zijn. Door autonome en slimme mobiliteit zal de filedruk afnemen en de wegcapaciteit beter benut worden.

Deelmobiliteit en mobiliteit als een dienst

De introductie van zelfrijdende auto’s zal zeer vermoedelijk een grote impuls betekenen voor deelmobiliteit. Omdat de techniek die met autonoom rijden gepaard gaat duur is, zal een ecosysteem ontstaan waarbij de autobezitter de wagen ook ter beschikking stelt aan derden. Waar de huidige auto 90 procent van de tijd stilstaat, zal de auto van de toekomst 24 uur per dag onderweg zijn om rendabel te blijven. Deelmobiliteit zal het autobezit onder de Vlamingen drastisch terugdringen. Sterk verbonden aan deelmobiliteit is Mobility-as-a-Service (MaaS), waarbij afgestapt wordt van het principe van bezit. In de toekomst zullen de verschillende vormen van mobiliteit op een digitaal platform gebundeld worden en stelt dit platform de efficiëntste, meest multimodale transportoplossing voor.

Virtual reality en de metaverse

De efficiëntste verplaatsing is de verplaatsing die niet hoeft te gebeuren. Waar tijdens corona het aantal verplaatsingen voor een fysieke vergadering al flink is teruggeschroefd ten voordele van een digitale vergadering, zal dit in de toekomst verder ontwikkelen. Met virtual of augmented reality en metaverse kunnen fysieke vergaderingen digitaal nagebootst worden. De gebruikerservaring hieromtrent voelt vandaag echter nog heel onnatuurlijk aan, maar de technologie zal dat verbeteren. Een teambuilding of groepsvergadering op het strand van Hawaï behoort vermoedelijk snel tot de mogelijkheden.

Zero-emissie-aandrijving

Groene energie is de heilige graal van onze economie de komende decennia en hernieuwbare elektriciteit, batterijtechnologie en waterstof zullen de dienst uitmaken. De door fossiele brandstof aangedreven voertuigen zullen daardoor snel tot het verleden behoren, zeker omdat de verkoop ervan vanaf 2035 verboden wordt in de EU. De introductie van zero-emissie-aandrijvingen zal wel de nodige technologische uitdagingen met zich meebrengen. Waar halen we de grondstoffen vandaan voor de productie van de batterijen? De aanleg van een laadpaleninfrastructuur lijkt nog realistisch. Hoe zit het met ons elektriciteitsnet? Dit loopt tegen de huidige grenzen van zijn capaciteit aan. Mogelijk kan efficiënter vervoer door deelmobiliteit hier ook soelaas bieden.

Hyperloops als nieuw statusproject

In het verleden kende ons continent wervende, verbindende prestigieuze megaprojecten in de vorm van kerncentrales, de race naar de ruimte, snelwegen en andere grote infrastructuurwerken. De komende decennia kan deze rol weleens weggelegd zijn voor hyperloops. Dat is een buizensysteem waarbij goederen en personen door kokers vervoerd worden in capsules die door een vacuüm zweven. Deze nieuwe transportmodus lijkt vooral ook een interessant alternatief voor korteafstandsvluchten. Het buizentransport onder vacuüm is snel, relatief goedkoop en bovendien duurzaam. Daarnaast kan het voor de bevolking mogelijk dienen als inspiratiebron en economische motor zoals andere infrastructuurwerken dat in het verleden deden.

Meer op de fiets

De mogelijk mooiste uitvinding werd 200 jaar geleden gedaan in de vorm van de fiets. Nadat de bouw van steden en openbare omgeving jarenlang de auto als uitgangspunt nam, staat tegenwoordig steeds vaker de fiets centraal. Bedrijven schakelen steeds meer apps in om het fietsgebruik onder werknemers te stimuleren. Door realtime het fietsverkeer in de stad te monitoren, zijn steden steeds beter in staat om de fietsinfrastructuur te verbeteren en veiliger te maken. De fiets staat met andere woorden voor een grote comeback. Het zal voor korte afstanden steeds populairder worden. De elektrificatie heeft het stalen ros al toegankelijker gemaakt voor een groter publiek en verbeteringen in de batterijtechniek zullen ook het bereik verder vergroten.