We springen de trein op, springen er weer af en komen aan in Brussel. Op weg naar huize Macharis doorkruisen we de drukte van de stad. Trams fladderen door het verkeer, bussen komen en gaan en deelsteps zijn alom tegenwoordig. Dit is hoe moderne mobiliteit eruitziet. We verlaten de drukke baan en komen al heel snel terecht in een kalme en groene biotoop. Van de drukke stad naar het ‘onder de kerktoren’-gevoel. Opmerkelijk, maar het kan, ook in Brussel.
Is het creëren van een aangename leefomgeving een van de grootste mobiliteitsuitdagingen?
“Ik zou niet meteen zeggen de grootste, maar voor de inwoners is dit wel een van de voelbaarste uitdagingen. We denken steeds meer in termen van leefbaarheid in steden in plaats van het te definiëren als mobiliteit. Leven krijgt hierbij de hoofdrol en mobiliteit moet hier ten dienste van staan. Vandaag de dag moeten we helaas nog vaststellen dat er nog heel wat uitdagingen zijn op dat vlak. Lange files, parkeerproblemen en wisselvallig openbaar vervoer zijn momenteel de grootste knelpunten. Toch valt er de afgelopen jaren een positieve evolutie waar te nemen. Deze kentering is deels te danken aan de coronacrisis. Telewerken werd geïntroduceerd, wat zorgde voor een enorme terugname van de files. Rijden werd weer aangenaam, hoewel dit effect ondertussen alweer verloren is gegaan. Een tweede corona-effect is de stijging van het aantal fietsers. We zochten allemaal een nieuwe hobby en hierbij gingen veel mensen fietsen. Eerst als hobby en later naar het werk.”
Mensen moeten met vertrouwen kunnen zeggen dat ze volledig op het openbaar vervoer kunnen rekenen om van punt A naar B te gaan.
Gelukkig niet enkel problemen, maar toch zijn er nog enkele oneffenheden. Wat zou de rol van deelmobiliteit kunnen zijn in het zoeken naar oplossingen?
“Momenteel heerst de auto nog te veel in de stad. Leven moet vooropstaan, niet de auto. Om dit te bereiken is deelmobiliteit zeker een belangrijk onderdeel, maar niet de start. Eerst moeten we ons richten op het openbaar vervoer. Mensen moeten met vertrouwen kunnen zeggen dat ze volledig op het openbaar vervoer kunnen rekenen om van punt A naar B te gaan. De uitdagingen bevinden zich vaak buiten de steden. Een grotere versnippering van woning en werk resulteert in een grotere auto-afhankelijkheid. Toch zou ook hier deelmobiliteit kunnen bijdragen tot het terugschroeven van koning auto. Eén deelwagen in het verkeer staat gelijk aan dertien minder personenwagens.”
Hoe toegankelijk is die deelmobiliteit vandaag de dag?
“Het is erg toegankelijk, maar nog niet iedereen staat ervoor open. Deelfietsen en -steps merk je massaal op in het straatbeeld. Iedereen zoeft van links naar rechts. Ook wagen heel wat mensen zich aan deelwagens. De apps waarmee de verschillende verdelers werken, zijn in de meeste gevallen ook erg toegankelijk. Er zijn dus geen directe opmerkingen over het gemak en de kosten. Het gaat vooral over een mentaliteit. Veel mensen kunnen geen afstand nemen van het idee om zelf geen wagen te bezitten. Ze ervaren het bezitten van een wagen als een vergroting van hun vrijheid, terwijl het juist deelwagens zijn die zorgen voor een grotere vrijheid. Je hebt veel minder kosten, je hoeft niet naar de autocontrole, je hoeft je geen zorgen te maken over slijtage of diefstal, maar je hebt nog wel alle voordelen om je snel te kunnen verplaatsen wanneer nodig.”
Was het initiatief ‘30 dagen minder wagen’ daarbij bedoeld om te laten zien dat het ook anders kan?
“Ja, met dit initiatief willen we aangeven dat er buiten de auto nog zo veel opties zijn om je te verplaatsen. ‘30 dagen minder wagen’, in samenwerking met Netwerk Duurzame Mobiliteit, wil mensen aanzetten om tijdens de maand juni de auto zo weinig mogelijk te gebruiken. Het is niet verboden, maar probeer eens creatief na te denken of je niet op een andere manier op je bestemming kunt geraken. Neem de fiets, de bus, de trein, of je kunt ook carpoolen of een deelwagen gebruiken. Je kunt het bekijken als de ‘Tournée Minérale’ van het verkeer. Wat we met dit initiatief ook net willen bereiken is dat mensen hun feedback doorgeven over de eventuele moeilijkheden die ze tegenkomen tijdens hun zoektocht naar alternatieve vervoersmethoden. Door hun problemen in kaart te brengen, kunnen we uiteindelijk naar de beleidsmakers stappen om samen op zoek te gaan naar mobiele oplossingen.”
Wat is volgens u de toekomst van onze mobiliteit?
“Er bestaat een grote kans dat autonome voertuigen meer en meer zullen opkomen, hoewel dit niet het beste scenario is. Autonome voertuigen zullen het autogebruik met wel liefst 75 procent laten toenemen als ze worden geïmplementeerd als oplossing voor de individuele mobiliteit en niet worden gedeeld. Qua tijd is er geen extra kost omdat je tijdens de rit verschillende andere dingen kunt doen die je evengoed thuis kunt doen, maar laten we hier niet op hopen. Hoe het wel moet? Sterk openbaar vervoer op de grote verkeersassen. Kleine verplaatsingen met de fiets of te voet. Verdere verplaatsingen dan weer geconnecteerd en gedeeld. Handige apps die alle verkeersopties in kaart brengen waardoor verschillende vervoersmethoden uitstippelen kinderspel wordt. De auto terugschroeven van zijn dominante positie en de stad teruggeven aan de mensen. Voetgangerszones, fiets- en speelstraten en extra groen. Mobiliteit moet ten dienste staan van haar inwoners in plaats van die te domineren. Extra ruimte en rust zullen zorgen voor een stijging van het geluksgevoel. Een mooie doelstelling, en met dit in het achterhoofd is het misschien al minder moeilijk om deelmobiliteit een kans te geven.”
fact
Stel dat u een carrièreswitch zou maken, waar ziet u zichzelf aan de slag gaan?
“Ik zou mezelf werkzaam zien als coach. Ik vind het enorm interessant hoe het mogelijk is om door middel van een positieve stimulans gedrag te sturen. De psychologie van de mens is erg complex maar daarom net zo boeiend. Je kunt pas iets bijleren wanneer je het ervaart. De transities die er nodig zijn op maatschappelijk vlak zijn de som van de transformaties op individueel niveau.”
