Kinderen in crisis, ouders in overdrive?
De coronacrisis en daaropvolgende lockdown trof gezinnen onverwacht en recht in het hart: ouders moesten van de ene op de andere dag werken en lesgeven combineren, kinderen zagen opeens hun leerkrachten en vrienden niet meer. Hoe hebben die ouders dat beleefd, en wat waren hun grootste bezorgdheden?
KATLEEN VAN GORP
Pedagoog bij het Senses Praktijkhuis
Wat zijn doorgaans de grootste zorgen van ouders?
“Als ouder was mijn bezorgdheid in de eerste plaats: hoe krijgen we de opvang voor de kinderen geregeld, zowel nu als op termijn? Vooral omdat we niet meer op onze ouders konden rekenen, omdat die tot een risicogroep behoorden. Omdat wij een huis met tuin hebben en bovendien vaak gingen wandelen, was ik qua beweging niet bezorgd. Ook van kans op besmetting en ziekte van onze kinderen lag ik niet wakker. Het gebrek aan contact met andere kinderen tijdens de lockdown vond ik wél erg, maar tegelijkertijd stelde ik vast dat de kinderen in dergelijke situatie veel flexibeler bleken dan ik ooit had kunnen vermoeden.”
Welke tips heb je om het dagelijkse leven te hervatten, post-lockdown?
“Voor mij persoonlijk komt dat neer op het leven hervatten terwijl we de goede dingen, die we uit de lockdown hebben geleerd, kunnen behouden. En met die goede dingen bedoel ik: de rust, de lege agenda, back to basics, minder fear of missing out… Ik merk sinds de lockdown ook dat er een druk lag op mijn kinderen – van school tot hobby’s, vele zogenaamde ‘moetjes’ – die eigenlijk niet hoefde en ook niet groeibevorderend was. Het is even waardevol om kinderen de nodige ruimte te geven om gewoon thuis te zijn, zich te mogen vervelen, te mogen spelen, leren ruziemaken, het goed te maken en weer verder te spelen.”
Heb je voordelen ervaren, na de lockdown?
“Wat mij betreft, liet de lockdown me meer toe om van thuis uit te werken. Als ouders bespaarden we veel verplaatsingstijd uit. Die tijd zetten we bijgevolg graag in voor quality time in en met het gezin. Dat ging vaak om heel eenvoudige dingen, zoals samen ontbijten. Maar het zijn net die dingen die het even waardevol maken. Daarnaast heb ik veel rust en deugd ervaren van het werken in een rustige omgeving. Ik ben er veel efficiënter dan in een landschapsbureau, waar het veel drukker is.”
LEONTHINE VAN WASSENHOVE
Bezieler van Leopart en De Goestedoenders
Wat zijn doorgaans de grootste zorgen van ouders?
“Wat mij betreft was dat toch de vereenzaming. Wij begonnen Zoomsessies te organiseren met andere kinderen. Voor volwassenen waren zo’n sessies fantastisch – je zag tenminste je vrienden nog eens – maar kinderen bleken daar niets mee. Ze hadden elkaar ook niets te vertellen via Zoom, aangezien ze niets hadden meegemaakt. Laat ze samen spelen en ze vertellen hun hele weekend, maar via een scherm in lockdowntijd? Dat werkte niet, het kwam niet op gang. Zeker bij 10- à 11-jarigen, die al wat beginnen puberen en heel veel behoefte hebben aan echt contact. Angst voor besmetting heb ik dan weer minder vastgesteld.”
Welke tips heb je om het dagelijkse leven te hervatten, post-lockdown?
“Blijf je gezond verstand gebruiken, maar maak van elke gelegenheid gebruik om met je kinderen naar buiten te gaan. Ik begin ook nu pas echt de impact van de crisis te zien op de kinderen, doordat ik zie hoeveel nood ze hebben om vriendjes terug te zien. Laat ze spelen, zoveel mogelijk buiten en weg van de schermen, en laat ze prikkels opdoen die ze gemist hebben tijdens de lockdown. Net zoals wellicht veel andere ouders, hadden wij aanvankelijk ook regels rond schermtijd, maar na een tijdje laat je die gewoon los. Iedereen vocht op een bepaald moment tegen zijn eigen principes. Laat die overdadige schermtijd vooral niet het nieuwe normaal worden, denk ik dan. Leve de natuurprikkels.”
Heb je voordelen ervaren, na de lockdown?
“Ik durf te zeggen dat ik de eerste periode van de lockdown – tot aan de paasvakantie, zeg maar – een geschenk uit de hemel vond. Daarvoor was ik echt aan het gaan, had ik zoveel projecten dat ik gewoon niet meer kon genieten. Het was altijd maar vooruit, vooruit, vooruit. Om er dan noodgedwongen de stekker te moeten uit trekken: fantastisch. We zijn in die periode elke dag gaan wandelen, ik kon nadenken over de richting waarin ik uit wilde. Je ontdekt ook je kinderen en gezin: samen gezelschapspelletjes doen, restaurantje spelen… Allemaal dingen die je altijd al wilde doen, maar gewoon geen tijd voor had. Maar na de paasvakantie werd het lastiger en frustrerend, zeker toen de preteaching erbij kwam.”
ANKE VAN DEN BERGH
Huisarts
Wat zijn doorgaans de grootste zorgen van ouders?
“Het contact met andere kinderen was voor de meeste ouders de grootste zorg. Ze voelden aan dat hun kinderen hierdoor boos, ongelukkig, opstandig of soms zelfs echt afgevlakt werden. Gezien veel ouders de combinatie thuiswerken en preteaching moesten maken, was er vaak ook niet voldoende tijd om hier heel erg op in te gaan. De scholen die opnieuw opengingen, was voor veel ouders een opluchting. Kinderen bloeiden terug open. Toch was dat ook het moment waarop ouders met vragen zaten over besmetting en gevaar voor zichzelf of personen binnen hun bubbel. Een andere zorg was hoe ze dit aan hun kinderen moesten uitleggen. Hoe verklaar je bijvoorbeeld dat ze plots niet meer in de speeltuin mogen spelen?”
Welke tips heb je om het dagelijkse leven te hervatten, post-lockdown?
“Met elke versoepeling die er is gekomen, hebben we telkens de kans gekregen om iets meer te evolueren naar het normale. Al denk ik dat de belangrijkste tip is: verwacht niet meteen dat alles terug normaal zal worden. We zullen allemaal onze gewoontes of standaarden wat moeten aanpassen. Probeer het positief te benaderen. Anders is niet altijd slechter. En natuurlijk draag ik ook nog steeds onze hygiënetips hoog in het vaandel: als we het dagelijkse leven willen hervatten, zijn die onmisbaar.”
Heb je voordelen ervaren, na de lockdown?
“Ik heb geleerd dat een heel druk sociaal leven niet per se nodig is om gelukkig te zijn. Het gevoel van de stekker er eens uit te trekken heeft mij eigenlijk wel deugd gedaan. Weekends thuis met de kinderen en gewoon genieten van ons gezinnetje: meer moet dat eigenlijk niet zijn, zowel voor hen als voor mezelf. Ik besefte ook dat ik mijn job nog steeds heel graag doe. De drive die ik voelde tijdens de piek en het gevoel van ‘samen sterk’ was zo overweldigend, dat ik de vermoeidheid en de druk er wel bijnam. Een job in de zorg is zwaar, maar ook heel mooi.”