In alle woonvormen thuis zijn

Zo lang mogelijk in je huis blijven wonen, ook als je met pensioen bent en de kinderen het huis uit zijn. Dat is het nieuwe credo, en terecht. Je voelt je goed in je huis vol herinneringen en veilig in je vertrouwde omgeving. Toch zijn er met het ouder worden andere woonvormen nodig die de verschillende graden van verminderde zelfstandigheid kunnen opvangen. 

Zelfstandig wonen 

Je eigen woning voorbereiden op je ‘oude dag’ moet niet noodzakelijk gepaard gaan met grote verbouwingswerken. Dikwijls zijn kleine aanpassingen voldoende. Om valpartijen te voorkomen kun je bijvoorbeeld zorgen voor een veilige trap met een extra trapleuning en een goede verlichting. Ook in de keuken en de badkamer kun je de voorwerpen die je regelmatig gebruikt binnen handbereik plaatsen om rug en knieën te sparen. De woning aanpassen is een eerste stap. Een tweede element om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen is een goedgeorganiseerde thuiszorg. Dat kan gaan om eenvoudige huishoudtaken, aan huis geleverde maaltijden, kinesitherapie en medische zorgen. Belangrijk is om het leven zo comfortabel mogelijk te maken. Je kunt ook afspreken met vrienden of familieleden voor welke taken je op hen kunt terugvallen.

Kangoeroewoning 

Twee gezinnen leven samen in hetzelfde huis: een hoofdwoning en een ondergeschikte wooneenheid. Omdat wettelijk twee gezinnen niet in een ‘eengezinswoning’ mogen wonen, mag de kangoeroewoning maximaal een derde van de totale woonruimte innemen. Beide wooneenheden moeten van dezelfde eigenaar zijn en in de ondergeschikte wooneenheid mogen niet meer dan twee personen wonen. Van wie minstens één persoon ouder is dan 65 en/of hulpbehoevend. Je kunt zelf bepalen wie er in de buidelwoning komt wonen. Het kunnen je ouders zijn, maar ook een broer of zelfs iemand met wie je helemaal geen familieband hebt. Samen oud worden met je naaste familie en vrienden is een fijne formule. Toch is het nodig om goede afspraken te maken. Over de gemeenschappelijke kosten en onverwachts binnenspringen kun je best duidelijke regels bepalen. 

Cohousing

Cohousing is gemeenschaps wonen. Geen hippiecommune als in de jaren zestig, eerder een klein dorp waar iedereen elkaar kent. Een gezonde demografische mix van gezinnen met kinderen, alleenstaande ouderen en jonge koppels leeft samen in privéwoningen rond gemeenschappelijke ruimtes. Zoals een hobbykamer, een keuken, een tuin of een zwembad. Omdat deze woonvorm de laatste dertig jaar meer en meer succes kent, zijn er ook cohousingprojecten ontworpen voor 55-plussers, met bijzondere aandacht voor hun specifieke behoeften. Sommige projectvormen gaan nog een stap verder. Ze stellen eerst een groep van gelijkgezinde mensen samen die interesse hebben in cohousing en geven die mensen zoveel mogelijk inspraak in het bouwproject. Cohousing zorgt voor een grotere onafhankelijkheid, minder eenzaamheid en een onderlinge solidariteit. Bij sommige groepswoningen kun je ook beroep doen op begeleiding van professionele hulpverleners.

Woonzorgcentrum 

Een woonzorgcentrum is de nieuwe benaming voor het vroegere ‘rusthuis’. Deze woonvorm is een goede oplossing voor ouderen die permanent verzorging en hulp nodig hebben bij hun dagelijkse activiteiten. Als bewoner krijg je een eigen kamer en er zijn gemeenschappelijke ruimtes voor ontspanning. Maar je hebt veel minder privacy en inspraak in je tijdsindeling. Maaltijden en verzorging zijn sterk gestructureerd. Je bent wel vrij om te komen en gaan en je kunt bezoek van familie en vrienden krijgen zo veel je wilt. In de woonzorgcentra wordt veel aandacht besteed aan het algemeen welzijn van de bewoners. Het personeel probeert het iedereen naar zijn zin te maken en organiseert allerhande activiteiten en animaties om eenzaamheid tegen te gaan. Aan een woonzorgcentrum kan ook een dagverzorgingscentrum of een centrum voor kortverblijf verbonden zijn.

Assistentiewoning 

Een groep van assistentiewoningen is geen woonzorgcentrum en is bedoeld voor ouderen van minstens 65 jaar die nog zelfredzaam zijn maar in de (al dan niet nabije) toekomst wat extra hulp nodig zullen hebben. Je kunt beroep doen op zorg, zoals medische permanentie of administratieve ondersteuning, die aangeboden wordt maar niet constant aanwezig is. Verder kun je ook gebruikmaken van allerhande diensten die je comfort verhogen, zoals een boodschappendienst, warme maaltijden of een kapper. Je kiest zelf welke dienst je wilt of welke zorg je nodig hebt. Je blijft dus volledige vrijheid behouden, met de zekerheid van een sociaal netwerk. Er is een duidelijke scheiding tussen woonst, zorg en service. Individueel wonen is aangepast aan ouderen en je kunt ze inrichten zoals je wilt. Een assistentiewoning wordt soms ook serviceflat genoemd.

Hospitawonen 

Hospita wonen is een vorm van cohousing waarbij je een alleenstaande of een student in huis neemt. Dit is een formule die vooral succes kent in de steden. Dikwijls werken het stadsbestuur, het OCMW en de huisvestingsdienst van de universiteiten samen om studenten een betaalbare kamer en tegelijkertijd wat huiselijke gezelligheid aan te bieden. Veel senioren wonen immers in een groot huis waarvan ze een kamer kunnen verhuren en zo een extra inkomen kunnen genereren. Zij krijgen dan gezelschap en wat hulp bij lichte huishoudelijke taken, voelen zich veiliger met iemand in huis en blijven jonger van geest. Als je deze vorm van samenwonen verkiest, is het van belang dat je de invloed op je belastingen en je eventuele hypothecaire lening nakijkt.