risico's
IT

“Het grootste risico? Dat je sommige risico’s niet gaat onderkennen”

06.07.2022
door Frederic Petitjean

Het beheersen en ontmijnen van risico’s wordt voor steeds meer ondernemingen een belangrijk aandachtspunt. Die risico’s worden niet alleen talrijker, ook hun reikwijdte breidt uit. Tegelijkertijd mogen ook de opportuniteiten niet uit het oog verloren worden. Een soms delicate evenwichtsoefening.

In de recentste enquête van Belrim, de Belgische beroepsvereniging van risicomanagers, en consultant PwC gaf de meerderheid van de respondenten het al aan: risicobeheersing wordt almaar belangrijker voor bedrijven en de rol van de risicomanager breidt uit. Dat beaamt ook Bart Smets, Head Insurance & Risk bij materiaaltechnologiespecialist Umicore. “Vijftien jaar geleden was riskmanagement veel meer een verlengde van regelgeving en compliance”, zegt hij. “Ik zal niet zeggen dat het enkel tick the boxes was, maar toch. Vandaag is er echter een switch gemaakt. Bedrijven zien in dat riskmanagement toegevoegde waarde geeft, objectieven helpt behalen en dat het mee verweven moet worden in de strategie en de cultuur van een onderneming.” 

Riskmanagement was vroeger ook een oefening die veel meer reactief was, zegt Smets, iets wat vaak pas zijn belang kreeg ná de feiten. Vandaag wordt veel meer vooruit gekeken en wordt ook getracht om opportuniteiten in kaart te brengen. “Niemand heeft een glazen bol, maar was bijvoorbeeld corona te voorspellen? Tja, als je het puur statistisch bekijkt wel. We weten dat pandemieën om de zoveel jaar uitbreken. Dat is vaak nog het grootste risico: dat je sommige risico’s niet gaat onderkennen. En ook dat je opportuniteiten niet ziet.” Een opmerkelijk cijfer in verband daarmee uit de laatste Belrim-enquête: 30 procent van de respondenten geeft aan dat er in hun bedrijf ofwel geen welomschreven risicotolerantieniveau is ofwel dat ze daar geen weet van hebben.

Niet alleen is de rol van riskmanagement veranderd, ook het soort dossiers dat Smets op zijn bord krijgt is sterk geëvolueerd. “Cyberrisico’s bijvoorbeeld worden almaar belangrijker. Alles is IT geworden. Ook bijvoorbeeld alles wat met supplychain te maken heeft is enorm aan het opkomen. En tot slot zien we ook een grote focus op alles wat met klimaat, milieu en ESG in het algemeen te maken heeft. Zeker de komende jaren zal dat belang nog veel groter worden, voor alle bedrijven.” 

Vijftien jaar geleden was riskmanagement veel meer een verlengde van regelgeving en compliance.

– Bart Smets, Umicore

Risicobeheersing wordt nog steeds sterk gelinkt aan verzekeringen, maar ook daar is het niet meer zoals voorheen, aldus Smets. “Risico’s transfereren naar een verzekering is veel moeilijker geworden dan vroeger, vooral door de enorme prijsstijgingen van de polissen. De dekkingen worden ook beperkter en bovendien perken de verzekeraars ook hun capaciteit in. Voor een risico dat je vroeger voor 50 miljoen kon verzekeren, moet je nu twee maatschappijen gaan zoeken die elk maar tot 25 miljoen willen gaan. Die evolutie is vandaag echt wel een hot topic in onze sector.” 

Een van de branches waar risicobeheersing al jaren de norm is, is de financiële sector. “Zeker na de bankencrisis van 2008 was daar een sterke evolutie”, zegt Julie Van Eeckhout, Senior Counsel Prudential Affairs bij de bankenfederatie Febelfin. “De wettelijke eisen rond risicobeheer zijn toen een stuk strenger geworden, maar ook in de sector zelf groeide het bewustzijn hierrond. Sindsdien is het belang van het departement riskmanagement sterk gegroeid. Ondertussen is het zelfs een ‘normaal’ intern proces geworden dat ook strategisch zijn belang heeft. Alle bestuurders beseffen dit.” 

Voor banken zijn er niet alleen interne risico’s die spelen (IT, hr, kredietbeslissingen…). Maar ook meer een meer externe risico’s duiken op, zoals, ook voor hen, de klimaattransitie. Dat betekent dat de profielen die die risico’s moeten kwantificeren, mee-evolueren, aldus Van Eeckhout. “Het werkveld wordt breder en er zijn steeds meer uitdagingen die op ons afkomen. Naast financiële specialisten zien we dus bijvoorbeeld ook steeds meer IT-specialisten en duurzaamheidsspecialisten opduiken in het beroep. We organiseren voor onze sector trouwens zelf opleidingen in risicomanagement en ook uit dat aanbod blijkt dat niet-financiële zaken almaar belangrijker worden.” 

Vorig artikel
Volgend artikel