Laat ik meteen met de deur in huis vallen: hoe is het met de natuur gesteld?
“Rampzalig. Ik ben het grootste deel van mijn leven geconfronteerd geweest met teloorgang: er is een grote diversiteit aan vogels, planten en natuur verloren gegaan. Op het moment dat ik me in de strijd geworpen heb, was de grootschaligheid van weleer al vernietigd, maar het verval heeft zich zeker nog verdergezet.” vertelt Dirk Draulans.
Dat klinkt niet bepaald hoopgevend…
“Sinds een jaar of tien is er wel meer bewustwording over het belang van de natuur en wordt er meer ingezet op conservatie. Sinds corona beseffen mensen meer dan ooit dat de natuur belangrijk is en tal van voordelen heeft op mentaal en fysiek welzijn. Ik hoop dat de tendens van meer in plaats van minder bescherming zich gaat verderzetten. De terugkeer van de zeearend, de oehoe, de bever en de wolf staat symbool voor die positieve kentering.”
Al is de wolf niet overal even welkom, toch?
“We moeten die predatoren de kans geven om zich aan te passen. Momenteel zijn de tien ‘Vlaamse wolven’ nog beschermd. Al voel je wel weerstand, vooral vanuit boeren- en jagersverenigingen. Ze zijn een echte haatcampagne tegen ‘dat beest’ gestart. En met de bever is het nog erger gesteld. Veel mensen pikken zelfs het kleinste ongemak niet meer. Dieren veroorzaken nu eenmaal af en toe schade. So what! Dat hoort erbij. Jammer genoeg worden de onverlaten vaak gesteund door een invloedrijke lobby. Het blijft een permanente strijd voor de natuur en de wilde dieren.” zegt Dirk Draulans.
Op de klimaattop in Glasgow maakten overheden toch nieuwe beloften om milieu en klimaat te beschermen?
“Ja, en die beloften worden steeds grotesker. Jammer genoeg blijft het voornamelijk bij woorden en verloopt de implementatie niet goed of veel te traag. Wist je trouwens dat de grootste delegatie op de laatste klimaattop in Glasgow lobbyisten waren voor de fossiele brandstofindustrie? Dat zegt op zich al genoeg…”
Dieren veroorzaken nu eenmaal af en toe schade. So what! Dat hoort er nu eenmaal bij.
Europa zet toch hard in op de omschakeling naar een duurzame economie?
“Europa kan niet alle vervuilende industrieën blijven outsourcen naar ontwikkelingslanden. De hele wereld moet meestappen in de transitie. Een Indiase minister wees Europa – terecht – met de vinger tijdens de klimaattop: ‘Waarom moeten wij stoppen met nieuwe steenkoolcentrales te bouwen als ze in het Westen nog nieuwe gascentrales bijbouwen?’” legt Dirk Draulans uit.
Wat is de oplossing dan wel om de overstap naar duurzame energie te maken?
“Sommige politici willen, vanuit een dogma uit een ver verleden, de kerncentrales per se sluiten, terwijl de situatie ondertussen helemaal anders is dan dertig jaar geleden. Nu is het voordeliger om de kerncentrales open te houden, want die hebben geen effect op broeikasgassen. En dat risico is nu veel dramatischer dan de kans dat er eventueel iets gebeurt met een kerncentrale of kernafval.”
Als we de klimaatdoelstellingen niet halen, zullen we er hier dan ook gevolgen van ondervinden?
“Maak je geen illusies, de gevolgen zijn er al. Vier droge zomers op rij, met het risico op watertekort, is klimaatopwarming. De zware overstromingen vorig jaar in de Ardennen, diezelfde klimaatopwarming. Grijze, natte winters, waardoor mensen depressief worden… ook klimaatopwarming. De winters worden zachter maar vochtiger, terwijl de zomers heter en droger worden. Maar bij ons gaat het, in vergelijking met andere regio’s, nog meevallen. Al zullen ook wij onrechtstreekse gevolgen ondervinden. Zo zal er de komende jaren een grote stroom van klimaatvluchtelingen, die noodgedwongen moeten verhuizen door de gevolgen van klimaatopwarming, op ons af komen.” vertelt Dirk Draulans.
Waarom hebben we ons boven de natuur geplaatst?
“Dat is pure hoogmoed. Wij hebben een groot deel van de natuur opgeofferd om de huidige welstand te kunnen creëren. We zijn boven onze stand gaan leven. De naoorlogse economische ontwikkeling bracht veel comfort mee. Plots was the sky zelfs niet meer the limit. The sky moest ook vervuild worden, bij wijze van spreken. Sinds een jaar of twintig beseffen we dat we onze hand zwaar overspeeld hebben en daar zien we nu de consequenties van. Sommige mensen beweren dat de natuur wraak neemt, maar de natuur trekt zich natuurlijk geen zak aan van wat wij doen, al zijn de gevolgen wel dezelfde.”
Treft de overheid alle schuld? Of kunnen we als individuele burgers ook gewicht in de schaal leggen?
“Ondernemers en burgers moeten zelf ook investeren in duurzaamheid. Veel mensen denken nog in termen van persoonlijke winst en laten de rest stikken. In sommige gevallen mag je dat zelfs letterlijk nemen. Daar word ik moedeloos van. Als consument heb je ook een verantwoordelijkheid. Iedereen is een wereldverbeteraar, tot we zien dat biologisch varkensvlees een halve euro duurder is. We moeten onze waarden verleggen. In plaats van meer spullen te kopen en op de zoveelste citytrip te vertrekken, moeten we de schoonheid rondom ons meer leren appreciëren. Het is een boutade, maar je bent vaak meer geld kwijt met een avond uitgaan in Antwerpen en te parkeren onder de Groenplaats dan een vlucht te nemen naar Ibiza. Die prijzen zijn compleet scheefgetrokken.” zegt Dirk Draulans.
Hoe kunnen we de harmonie met de natuur herstellen?
“Er moet maatschappelijk draagvlak gecreëerd worden. Je moet tussen de 30 en 40 procent van een bevolking mobiliseren voor sociale transformatie. Het bewustzijn moet dus groeien om dat kantelpunt voor verandering te bereiken. Daar probeer ik me de jongste twintig jaar met man en macht voor in te zetten.”
Waarom krijgen activisten het zo zwaar te verduren?
“Mensen worden niet graag geconfronteerd met hun tekortkomingen. Dat is het spiegeleffect. Anderen, die het goede voorbeeld geven, zijn dan het probleem. Dus dan moet dat voorbeeld kapotgemaakt worden.” vertelt Dirk Draulans.
fact
Naar wie kijkt u op?
Naar mijn goeroe Marcel Verbruggen. Hij was een echte pionier die zijn leven gewijd heeft aan natuurbehoud. Ondanks de weerstand die hij ondervond heeft hij zich nooit laten verslaan. Marcel heeft nooit concessies gedaan. Hij heeft er zijn levenswerk van gemaakt om gebieden te beschermen die nu anders verloren zouden zijn.
