(G)een wolkje aan de regenboog?

Al vier jaar lang staat ons land op de één na hoogste plaats van de Rainbow Europe Index die alle Europese landen rangschikt volgens hun lgbti+-vriendelijkheid. Maar stilstaan is – zelfs vanop een hoge tweede plaats – achteruitgaan. 

Stagnatie van de Rainbow-index

De hoge ranking op de Rainbow-index is goed nieuws, maar er dreigt stagnatie, zo nuanceert Eef Heylighen van çavaria, de Vlaamse koepelorganisatie van lgbti-verenigingen (naast het Brusselse RainbowHouse en Waalse Arc-en-Ciel). “De meeste landen blijven op hetzelfde niveau hangen en gelijke rechten komen meer onder druk te staan. Denk aan Hongarije, waar voor de zomer een omstreden wet tegen de ‘promotie’ van homoseksualiteit werd goedgekeurd, en Polen met zijn lgbti+-vrije zones.”

Met een score van 73 procent doet België het niet slecht, maar er is ruimte voor verbetering. “Vooral op wetgevend vlak doen we het goed: je kunt wettelijk van geslacht veranderen, je mag trouwen met een partner van hetzelfde geslacht, samen kinderen adopteren… Maar we verliezen punten doordat haatmisdrijven en haatspraak nog erg moeilijk te vervolgen zijn. Je moet er al meteen voor naar het hoogste rechtsorgaan, het Hof van Assisen, wat toch een serieuze drempel is. Gelukkig legde het regeerakkoord vast dat dit aangepast zal worden.”

Praktijk versus theorie

Op papier mag het er dan wel op vooruitgaan, in de praktijk stijgt het welbevinden niet in dezelfde lijn. “Meer dan de helft durft niet hand in hand over straat te lopen”, merkt Eef Heylighen op. “Ze voelen zich niet aanvaard en zijn dat eigenlijk ook niet altijd, want hoewel 82 procent van de Belgen koppels van hetzelfde geslacht oké vindt, daalt dat naar 79 procent als het over hun eigen kind gaat en naar 55 procent als het om een relatie met een trans persoon gaat. Ook vindt maar 61 procent het oké dat een mannelijk homokoppel in het openbaar affectie toont. Dat heeft uiteraard zijn weerslag op het welzijn: jongeren die homoseksueel, lesbisch of transgender zijn lopen vaker met zelfmoordgedachten rond dan hun leeftijdsgenoten.” 

Voortrekkersrol

België moet het steeds beter willen doen en op Europees vlak een voortrekkersrol opnemen, vindt Heylighen. “Dat deed ons land al in reactie op de Hongaarse wetgeving, maar er zijn nog landen of grote instellingen – denk maar aan voetbalorganisatie UEFA en haar houding rond de regenboogvlag – die we kunnen aansporen om het beter te doen.”

In eigen land wil çavaria blijven inzetten op het welzijn van lgbti+-personen. “Daar kan iedereen bij helpen. Door bijvoorbeeld de regenboogvlag uit te hangen of door als leerkracht op de eerste schooldag niet enkel naar iemands naam, maar ook naar het gewenste voornaamwoord – hij, zij, die of hen – te vragen”, adviseert Heylighen. “Iets minder gemakkelijk, maar zo belangrijk: treed op tegen haatspraak of haatmisdrijven en laat de personen die belaagd worden voelen dat ze er niet alleen voor staan. Zo zorgen we er samen voor dat België straks niet enkel op papier, maar ook in de praktijk sterk scoort.”

Nood aan een luisterend oor?
Dan kun je terecht op de info- en hulplijn van Lumi.be