Tegen 2030 zal de vraag naar water in de wereld, volgens recente cijfers van de VN, met 50 procent toenemen. Moeten we ons daar zorgen over maken? Bertrand Camus, Managing Director van Suez, licht het onderwerp toe.
Als je kijkt naar de stand van het waterbeheer in België en de rest van de wereld, ben je dan positief of eerder pessimistisch over onze toekomst?
“Overal ter wereld zie je steeds krachtigere klimaatverschijnselen, zoals blijkt uit de bosbranden in Australië, de overstromingen in Zuid-Frankrijk of de steeds langer durende periodes van droogte in Europa. Deze extreme situaties zijn kenmerkend voor de klimaatverandering, en de schaarste van de watervoorraden is een realiteit waarmee we vandaag en in de komende jaren moeten leren omgaan. De toegang tot water zal een hot topic worden, versterkt door de bevolkingsgroei en de verstedelijking. Sommige landen zullen problemen ondervinden met het wateraanbod. Maar natuurlijk ben ik optimistisch, want ik zie de mobilisatie van burgers, jongeren, bedrijven, gemeenschappen en staten. En er zijn technologische en digitale oplossingen die een beter beheer van de watervoorraden mogelijk maken.”
Kunnen we er zeker van zijn dat iedereen toegang tot water zal blijven behouden?
“Ja, maar om dit te bereiken moeten we absoluut stoppen met het verspillen van water. Laten we niet vergeten dat de landbouw vandaag de dag 70 procent van onze watervoorraden in de wereld verbruikt, de industrie 20 procent en de steden 10 procent. Daarom moeten we mensen aanmoedigen om anders te consumeren en het gebruik te optimaliseren. Sommige fabrikanten zijn zich hiervan bewust, en wij ondersteunen hen door oplossingen aan te bieden die minder water verbruiken in hun industriële processen. Het aanpassen vormt een echte uitdaging. Europa heeft voldoende troeven, dus ik maak me niet meteen zorgen, maar we moeten ook hulp bieden aan de andere continenten.”
‘Ik ben optimistisch omdat er technologische en digitale oplossingen zijn die een beter beheer van de watervoorraden mogelijk maken.’
Hoe kan technologie in dit geval een redder in nood zijn?
“Ik denk met name aan de digitale oplossingen die we inzetten binnen de lokale overheden en de industrieën, maar ook in de landbouwsector. We zijn nu in staat om lekken in waternetwerken zeer nauwkeurig te identificeren. Ook de bodemvochtigheid wordt beter en nauwkeuriger gemeten dankzij het gebruik van drones, waardoor we bijvoorbeeld landbouwpercelen doelgerichter kunnen besproeien. Dankzij de digitalisering hebben we al veel vooruitgang geboekt en we zien elke dag verbetering.”
Wat met alternatieve methoden?
“Bepaalde technologieën maken het mogelijk om alternatieve waterbronnen te ontwikkelen. Zeewaterontzilting is een oplossing die steeds haalbaarder wordt. De techniek is nog niet echt goedkoop, maar het wordt wel stilaan betaalbaarder. Er wordt ook vooruitgang geboekt bij de herwerking van afvalwater dat in de natuur wordt geloosd, om het te kunnen hergebruiken in de landbouw. We zouden zelfs kunnen overwegen om er drinkwater van te maken. De industrieën doen hetzelfde: ze behandelen het afvalwater steeds beter door het te hergebruiken in hun industriële processen. Dit draagt bij aan de besparing van waterbronnen en maakt een grotere beschikbaarheid voor alle mensen mogelijk.”
Is de toekomst van water in handen van de regeringen of het volk?
“De toekomst van water gaat ons allemaal aan. Geen enkel onderwerp is zo gevoelig en emotioneel beladen als water. Water is leven. In recente conflicten is water bijvoorbeeld nooit gebruikt als oorlogswapen. De toegang tot water is fundamenteel, en moet voor iedereen behouden blijven. Voor de overheid is er een essentiële rol weggelegd bij het schetsen van de juiste richtlijnen voor waterbeheer en investeringen. Het is echter ook ieders plicht om ervoor te zorgen dat het water op een beredeneerde manier wordt gebruikt, binnen je eigen leefwereld en gewoonten.”
Welke kortetermijnmaatregelen zijn noodzakelijk om een welvarende toekomst voor water te garanderen?
“Dat is anders voor ieder geografisch gebied. Landen in het noorden beschikken over voldoende middelen en technologische oplossingen om zich aan te passen aan een daling in het waterverbruik. Aan de andere kant is de situatie gecompliceerder voor landen met een groei-economie. Hoe kunnen we de toegang tot water vanuit een economisch en sociaal oogpunt garanderen? We hebben maatregelen nodig die waterbesparing stimuleren – met een al even stimulerende prijsstelling – en tegelijkertijd een infrastructuur ontwikkelen die is aangepast aan de behoeften van die landen. Minder waterverbruik hoeft niet noodzakelijk synoniem te zijn aan ongemak. In het oude Rome, dat toen 1 miljoen inwoners telde, verbruikte iedere inwoner 1.000 liter water per persoon, per dag. Vandaag de dag heeft Rome 5 miljoen inwoners die per persoon 200 liter water per dag verbruiken; dat is vijf keer minder waterverbruik, maar wel met een betere levenskwaliteit.”
Hoe kunnen deze maatregelen worden ontwikkeld en geïmplementeerd?
“Uit enkele Europese studies blijkt dat voor elke 150 liter water die men per dag gebruikt, 40 procent voor douchen en baden dient, 20 procent voor toiletten, 10 procent gaat naar consumptie en 30 procent is behouden voor huishoudelijke taken. Om verbruik te verminderen, moeten we collectief te werk gaan. Zo bestuderen de fabrikanten van huishoudelijke apparaten de mogelijkheden om wasmachines die minder water verbruiken, meer in de markt te zetten. We kunnen ons verbruik nog steeds verlagen zonder daarom te moeten inboeten aan comfort.”
Verdient water nog steeds de bijnaam ‘het blauwe goud’?
“Dat is moeilijk te beantwoorden, omdat water gewoon essentieel is voor het leven. We hoeven die beeldtaal daar niet voor te gebruiken, als we denken aan alle dwaasheden die mensen al voor goud hebben gedaan, of het nu geel of zwart is. Water is een gemeenschappelijk, vitaal en kostbaar goed en we kunnen niet zonder, en dáárom moet men het goed beheren.”
Wat zijn jouw tips om verantwoord om te gaan met ons waterbeheer?
“Mensen sensibiliseren is de sleutel: men moet verstandig met water omgaan om het milieu te beschermen. Er bestaan al toegankelijke technologieën. Zo kunnen we bijvoorbeeld het zogenaamde grijswater hergebruiken, waarmee we onze handen wassen of onze tuin mee besproeien, of gebruik maken van niet-drinkbaar gezuiverd water voor de toiletten. Deze oplossingen maken het mogelijk om minder water recht uit de bron te moeten halen. Ook minder verkalkt water kent vele voordelen. Door ontkalking kan men het verbruik van gebotteld water, maar ook van bijvoorbeeld huishoudelijke producten die kalkaanslag elimineren, drastisch verminderen. Wanneer een stad met zeer verkalkt water deze technologie inzet, kan de koopkracht binnen een huishouden stijgen met ongeveer 150 euro per jaar.”
