Vriendschappen in actie

Onze vriendschappen kiemen in gewoonte en routine. We doen gelijkaardige dingen met dezelfde mensen op soortgelijke plekken. Die vertrouwdheid is fijn en nodig, al loeren soms verveling en vervlakking om de hoek. Welke activiteiten doen vriendschappen groeien? En hoe blijft de relatie spannend en creatief? ‘Er moet altijd ruimte zijn voor iets spontaans en bijzonders.’

Twee onbekenden komen elkaar tegen bij de schoolpoort, de tennisclub of bij vrienden van vrienden. Ze maken een praatje, er is een klik, dus zoeken ze een volgende keer opnieuw elkaars gezelschap op. Dat verhaal kan twee kanten uit, weet Marjolein Ools, die al 10 jaar cursussen begeleidt rond het thema ‘vrienden maken en vrienden houden’. “Ofwel worden de twee vrienden, ofwel blijven ze kennissen. De uitkomst van zo’n ontmoeting is onvoorspelbaar. Er komt toch altijd een stukje magie aan te pas.” Vriendschap is een route die geen uitgestippeld parcours volgt, onderstreept de vriendschapscoach. “Er zijn vrienden die je maar heel even vergezellen op je pad. Anderen blijven zielsgenoten voor het leven. Soms laten we los om elkaar nadien toch weer te vinden. Die dynamiek is kenmerkend aan vriendschappen. Er zit beweging in onze ontmoetingen. We evolueren immers als mens, dus ook onze relationele behoeften veranderen.”

Toch bouwt vriendschap in eerste instantie op vastigheid en (h)erkenning. Vooral bij het ontstaan van vriendschappen spelen gewoonte en routine een belangrijke rol. “Uit onderzoek aan de Universiteit van Kansas blijkt dat er minstens 50 contacturen nodig zijn om van een ‘kennis’ naar een ‘vriend’ te evolueren”, aldus Ools. “Om tot een hechte vriendschap te komen moet je minstens 200 uur doorbrengen in elkaars nabijheid. Een gezamenlijke hobby kan daarbij helpen, zoals wekelijks samen schilderen, badmintonnen of Pokémonkaarten verzamelen.” Toch is het vooral tijdens de informele momenten dat de verbinding tot stand komt. “De pauzetijd tijdens de cursus Italiaans of het drankje na de yogales zijn dé uitgelezen momenten om elkaar te leren kennen. Belangrijk is dat je raakvlakken vindt. Wat hebben jullie gemeen? Wat boeit jullie allebei?”

Variaties op vriendschap

De basis van een goede vriendschap is dat je bij elkaar je verhaal kwijt kunt, stelt dr. Beate Völker, hoogleraar sociale netwerken aan de Universiteit Utrecht. “Actief bezig zijn in elkaars gezelschap is leuk, maar wil je verder gaan in een vriendschap, dan moet je binnen de activiteit rust en diepgang creëren. Er moet ruimte zijn om te reflecteren.” Sommige activiteiten lenen zich daar al beter voor dan andere, erkent de sociologe. “Tijdens een lange wandeling kom je wellicht meer van elkaar te weten dan tijdens een uur naast elkaar in de cinema. Als je echter iedere dinsdag stipt om 18.00 uur dezelfde route gaat wandelen, ben je na een tijd misschien wel uitverteld. Een vriendschap mag geen automatisme worden, anders verlies je al snel de interesse in elkaar.” 

Vrienden willen het beste voor elkaar, zegt Beate Völker. Dat doe je door het leven te beleven op verschillende manieren. “Er moet altijd ruimte zijn voor iets spontaans, iets bijzonders. Samen nieuwe indrukken krijgen is wezenlijk in een vriendschap. Het geeft stof om je vriendschap te voeden. Ruil die wandeling eens in voor een film of een concert, of lees samen een boek en deel die nieuwe ervaring met elkaar. Durf de ander ook eens te verrassen. Neem een cadeautje mee naar jullie afspraak of introduceer je vriendin in een andere vriendengroep. Dat kan een relatie nieuwe invalshoeken geven.” 

Ja-en-houding

Vaak verzamelen we vrienden rondom ons die verschillende facetten van onze persoonlijkheid aanspreken. “De een weet veel van boeken of mode, de ander is een echte avonturier”, illustreert Völker. “Ook al ben je zelf niet cultureel of avontuurlijk aangelegd, toch is er blijkbaar iets wat je triggert in die persoon. Misschien wil je die kant van jezelf wel leren kennen? Sta open voor wat de ander is en toon interesse in zijn ontwikkeling. Het kan jullie vriendschap alleen maar verrijken.” Coach Marjolein Ools verwijst naar de ‘ja-en-houding’, die in de improvisatiewereld ongekende mogelijkheden opent. “Overweeg op zijn minst de voorstellen van je vriend of vriendin”, adviseert ze. “Al heel snel zegt een stemmetje in ons hoofd: ‘Dat is toch niets voor mij.’ Maar als je níét meegaat naar die filosofieavond of actiefilm verlies je niet alleen de kans om iets over jezelf te ontdekken, maar ook over de ander.” 

Spectaculair hoeven deze nieuwe manieren van samenzijn niet te zijn, vindt de vriendschapsexperte. Om een vriendschap spannend te houden hoef je niet per se te gaan raften of bungeejumpen. “Al is het aspect ‘vertrouwen’ in dat soort activiteiten wel een interessante factor”, merkt ze op. “Die heb je bijvoorbeeld ook in expressieve activiteiten als samen zingen, dansen of theater spelen. Daar moet je je durven blootgeven aan elkaar.” Ook tijdens het gamen of op sociale media kunnen mooie vriendschappen ontstaan. “Die nieuwe digitale ontmoetingsplekken hebben zeker hun waarde”, vindt Ools. “Toch voer ik graag een warm pleidooi om elkaar in alle levendigheid te ontmoeten. De noodzaak om onze deur te verlaten is urgent. In mijn eigen buurt is onlangs een caravan ingericht als rijdend café. Ideaal toch om op een zonnige dag een vriend te ontmoeten?” 

Tien tips voor een originele activiteit met je vriend of vriendin:

1. Doe samen een dagje vrijwilligerswerk in het asiel, het woonzorgcentrum of bij de soepbedeling. 
2. Vraag aan je vriend(in) om enkele extra vrienden uit te nodigen, neem allemaal een fles wijn mee en hou een wijnproeverij.
3. Of doe hetzelfde met high tea en zelfgemaakte hapjes.
4. Prik een stad in de buurt en hang een dag de toerist uit. Doe alleen dingen die échte toeristen zouden doen. 
5. Maak een moodboard met oude tijdschriften en kranten over dé ideale manier om jullie volgende verjaardag te vieren. 
6. Leen een hond en ga wandelen in het bos of in het park.
7. Volg een workshop kintsugi, of ‘the Japanese art of repair’, en tover die gebroken vaas of dat omgestoten kommetje om tot een gesamtkunstwerk.
8. Organiseer thuis een wellnessavond en leg elkaar in de watten.
9. Koop hetzelfde goedkope paar witte sneakers en pimp ze met verf en stift naar eigen smaak. Wedden dat jullie je een beetje een tweeling voelen als je zo naast elkaar over straat loopt?
10. Volg een initiatie schermen. Een uurtje opperste concentratie en reactievermogen, en je zelfvertrouwen staat op scherp voor de party achteraf!