Het Silicon Valley van de farma-industrie
Bier en frieten, dat zijn de producten waarvoor wij Belgen wereldwijd gekend zijn. Producten waar we zelf ook terecht trots op zijn. Iets minder toegankelijk misschien, maar aan dat rijtje mogen medicijnen direct worden toegevoegd.
Wereldwijd staat België op een tweede plaats als het gaat om het aantal geteste medicijnen per inwoner. Ieder jaar weer is het een nek-aan-nekrace om de eerste plaats met Denemarken. Als het gaat om klinisch onderzoek, gaan enkel de Verenigde Staten België en Denemarken vooraf. Om maar te zeggen dat we een absolute grootmacht zijn op het gebied van ontwikkelen van medicijnen en dat al decennia lang. Maar hoe komt dat eigenlijk?
“Daar zijn meerdere, historische redenen voor”, weet Stefaan Fiers van Pharma.be. Zijn organisatie vertegenwoordigt 130 farmaceutische bedrijven die actief zijn in België en overlegt namens hen met de overheid en andere betrokkenen. “In het buitenland hebben we altijd een goede reputatie gehad op het vlak van onderzoeksinstellingen. Voor de farmaceutische sector is de nabijheid van goede onderzoeksinstellingen namelijk zeer belangrijk. In de jaren 50 en 60 heeft de overheid belangrijke investeringen gedaan om onderzoek aan te trekken en te stimuleren. Sindsdien is er een zeer gunstig fiscaal klimaat voor onderzoekers.”
Vanaf dat moment is de farmaceutische industrie enorm gegroeid. Naast het financieel gunstige klimaat en de kwaliteit van de onderzoekscentra, wordt ook de snelheid en grondigheid van klinisch onderzoek internationaal geroemd. “Wij hebben een hele korte goedkeuringsperiode voor zogenaamde fase 1-studies”, aldus Fiers. “Dat zijn de eerste studies van geneesmiddelen met de medewerking van – veelal gezonde – proefpersonen. Als farmaceutische bedrijven op die manier 15 dagen kunnen winnen, dan kan het medicijn sneller tot bij de patiënt worden gebracht.”
Mensen die in het reguliere circuit uitbehandeld zijn, kunnen overleven dankzij middelen die nog niet verkrijgbaar zijn — Stefaan Fiers
Die internationaal geroemde farma-industrie trekt niet alleen bedrijven, maar ook specialisten en onderzoekers uit het buitenland aan. Christian Duby is een van hen. 26 jaar geleden kwam hij vanuit New York naar Brussel. Hij studeerde er aan de VUB en is gebleven. Nu werkt hij als directeur klinische operaties bij Pfizer, een van de grote multinationals met een onderzoeksafdeling in België. “België is eigenlijk het Silicon Valley van de farma-industrie”, vertelt hij. “De samenwerking tussen de onderzoekscentra, overheid, academische wereld, specialisten, patiënten en patiëntenorganisaties is wat dit land uniek maakt voor de farmaceutische industrie.”
Duby en z’n team werkten mee aan de eerdergenoemde fase 1-onderzoeken. Zij zien als eersten de effecten van nieuwe geneesmiddelen op proefpersonen. “Op het vlak van oncologie zijn er een aantal interessante moleculen ontdekt die kanker moeten helpen bestrijden. We werken ook aan moleculen die kunnen helpen bij de behandeling van Alzheimer, Parkinson of cardiovasculaire ziekten. Voor veel ziekten of problemen, waarvoor een er een hoge medische nood bestaat, werkt Pfizer aan de ontwikkeling van een geneesmiddel.”
Er zijn een aantal zeer interessante moleculen ontdekt die kanker moeten helpen bestrijden — Christan Duby
Dat de sector uniek is, en dus in trek, merk je ook aan de 35.000 mensen die er werkzaam in zijn. “Het is het kroonjuweel van de Belgische economie”, zegt Fiers en benadrukt tegelijk het medische voordeel dat ons land geniet door de aanwezigheid van de farma-industrie. De geneesmiddelen in de testfase kunnen namelijk al levens redden. “Mensen die in het reguliere circuit uitbehandeld zijn, kunnen soms overleven dankzij middelen die nog niet verkrijgbaar zijn.”
Het middel dat er dus voor gaat zorgen dat kanker geen dodelijke, maar een chronische ziekte wordt, zal dus deels mee op Belgisch grondgebied zijn ontwikkeld. Fiers: “We zullen in ieder geval een belangrijke bijdrage hebben geleverd.”