Richting een rookvrije toekomst
In deze snel veranderende wereld moeten bedrijven wendbaar zijn om snel te kunnen inspelen op nieuwe markten, opportuniteiten en inkomstenbronnen. R&D speelt daarbij vaak een cruciale rol. Als je een van de grootste tabaksbedrijven ter wereld bent, is dat niet anders.
De schadelijke gevolgen van roken zijn al heel wat jaren bekend en de overheid lanceert dan ook de ene na de andere ontradingscampagne. Die lijken zeker een effect te hebben, en het is daarom belangrijk dat de overheid hierop blijft inzetten. Maar toch rookt in ons land nog ongeveer één persoon op de vijf. Volgens de Stichting tegen Kanker nam het aantal dagelijkse en occasionele rokers vorig jaar zelfs toe tot 27 procent. Wereldwijd pleiten daarom steeds meer experts en volksgezondheidsinstituten, naast sensibilisering en rookstopbegeleiding, voor een derde pijler in het tabaksbeleid. Die van de schadebeperking. Het concern Philip Morris International (PMI) besliste om zijn businessmodel radicaal om te gooien en een voortrekkersrol te spelen in het ‘tobacco harm reduction’-verhaal. Een van de hefbomen van die strategie is onderzoek en ontwikkeling.
“Laat me eerst duidelijk stellen dat wij absoluut erkennen dat sigaretten schadelijk én verslavend zijn en ziekten veroorzaken”, zegt Miguel Matos, managing director van PMI Benelux. “Dat is voor ons ook net de reden om als eerste én enige grote sigarettenfabrikant het geweer radicaal van schouder te veranderen. Als ik het in één zin moet samenvatten: wij willen af van de traditionele sigaret en zullen zo snel als het kan stoppen met de commercialisatie daarvan. Dat gaat niet van de ene dag op de andere. Maar we hebben sinds een jaar of zeven al enorme stappen gezet.”
PMI draait wereldwijd een omzet van iets meer dan 76 miljard dollar. Nu al is zowat 30 procent van de netto-inkomsten afkomstig van andere producten dan klassieke sigaretten. “Tegen 2025 willen we naar 50 procent evolueren en we zijn ervan overtuigd dat we in sommige markten over 10 tot 15 jaar kunnen stoppen met het verkopen van sigaretten”, zegt Matos gedecideerd. “Het is een enorme ommezwaai voor ons als bedrijf, maar eentje waar we rotsvast in geloven.”
Om onze transformatie ook in België met succes uit te rollen, is een meer innovatievriendelijke regelgeving cruciaal.
Een van de grote hefbomen van die omschakeling is onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten. Philip Morris heeft in zijn labo’s in het Zwitserse Neuchâtel meer dan 900 onderzoekers en wetenschappers rondlopen. Sinds 2008 heeft het bedrijf al zowat 9 miljard dollar in onderzoek en ontwikkeling gepompt. Wat hen ongeveer 1.700 patenten opleverde. “Dat zijn ingenieurs, wetenschappers en PhD’s van wereldniveau”, zegt Matos.
“Ze werken bijvoorbeeld al aan volgende generaties van tabaksproducten die niet verbrand moeten worden. Maar parallel daarmee zijn we ook compleet nieuwe productgroepen aan het ontwikkelen. Wij beschikken over enorm veel expertise rond inhalatie- en aërosoltechnologie. Die zou je kunnen inzetten om medicijnen te inhaleren. Zoiets bestaat al voor astmapatiënten, maar stel dat je bijvoorbeeld ook een pijnstiller zou kunnen inhaleren. We zijn dat ook aan het bekijken voor middelen tegen hartfalen. Tot slot onderzoeken we ook of we dergelijke producten zouden kunnen ontwikkelen in de sfeer van wellness. Bijvoorbeeld inhalatoren met een kalmerende werking. De mogelijkheden zijn eindeloos.”
Matos noemt de nieuwe richting die PMI is ingeslagen onomwonden “een van de grootste bedrijfstransformaties die er momenteel in de wereld aan de gang zijn”. “Kijk, wij hebben meer dan 150 jaar gewoon sigaretten gemaakt. Dat is een vrij traditionele business, daar heb je eigenlijk geen PhD’s of researchers voor nodig. Ondertussen ziet onze strategie er compleet anders uit en moet de tanker volledig draaien. Dat is niet evident.”
Om die interne en externe transformatie mogelijk te maken werkt PMI volgens de ‘Buy, Build, Borrow’-strategie. Matos: “Buy wil zeggen dat we kennis die we niet hebben gaan inkopen. Zo hebben we profielen aangetrokken die we eerst niet hadden, bijvoorbeeld wetenschappers en experts in customer centricity en projectmanagement. Zij hebben expertise in huis die wij in onze transformatie goed kunnen gebruiken. Build houdt in dat we onze eigen medewerkers actief begeleiden en opleiden om hun rol op te nemen in onze transformerende organisatie. Je mag niet vergeten dat we al 8 van onze 38 fabrieken volledig hebben omgeschakeld. Borrow wil zeggen dat we ons eigen talent dat net nog dat laatste duwtje in de rug nodig heeft,ondersteunen via het tijdelijk inhuren van externe expertise. Bijvoorbeeld door een maand of drie een consultant aan hun zijde te zetten.”
Ondanks alle inspanningen wijst Matos erop dat PMI ook de hulp nodig heeft van de overheid om zijn omschakeling te laten lukken. “Om onze transformatie ook in België met succes uit te rollen, is een meer innovatievriendelijke regelgeving cruciaal. Aangezien ons land steeds meer geïsoleerd raakt door het negeren van innovatie, wetenschap en technologische vooruitgang in onze industrie”, zegt hij. “Elke dag dat het regelgevend kader voor alternatieven voor de sigaret ontbreekt in België, is een verloren dag voor de volksgezondheid.”