Zuinig met water: goed voor het milieu en de portemonnee

De klimaatverandering zet onze watervoorraden onder druk én zorgt voor extreme verbruikspieken. De meeste bedrijven beseffen dus de noodzaak om in hun productieprocessen zuinig om te springen met water. 

Manieren om te besparen

Dat hoeft niet eens moeilijk of duur te zijn. Er zijn heel wat manieren en technieken om water te besparen en die zijn zowel goed voor het milieu als voor de portemonnee. Frank De Poortere, manager Industrie en Services van De Watergroep, legt uit. 

Klimaatverandering

Zelfs wie niet elke dag het weerbericht volgde, zal het moeten beamen: we hebben sinds 2017 vier uitzonderlijk droge jaren op rij gehad en de gevolgen daarvan worden steeds duidelijker, zeker in de zomer. Landbouwers moeten water oppompen uit rivieren en in sommige watertorens loopt de voorraad soms schrikbarend terug. “De klimaatverandering zal die evolutie in de toekomst allicht almaar versterken”, legt Frank De Poortere uit. “Het zijn trouwens ook niet alleen watertekorten waarmee we kampen, soms is er ook water te veel en zitten we met overstromingen. Er is dus vooral watergrilligheid en daar moeten we proberen meer grip op te krijgen. Water bufferen, hergebruiken en diversificatie van gebruikte waterbronnen zijn daarvoor mogelijke oplossingen. Zeker bedrijven kunnen zo quick wins behalen die het waterverbruik stevig kunnen inperken.”  

Waar we momenteel nog pakweg 30 procent restverliezen hebben, is het de ambitie om in de toekomst naar nul te gaan.

Water-op-maat-aanpak

De industrie is momenteel op zijn eentje goed voor zowat 20 à 30 procent van het totale waterverbruik in Vlaanderen. Als zij erin slagen om hun verbruik ook maar 5 of 10 procent terug te dringen, is er dus meteen een significante impact op de totale hoeveelheid verbruikt water. “Onze taak als waterbedrijf is breder dan enkel het leveren van leidingwater”, zegt Frank. “Zeker bij bedrijven staan we voor een water-op-maat-aanpak. Dat wil zeggen dat we samen met die ondernemingen, on site, op zoek gaan naar lokale aanvoermogelijkheden van water en daarvoor de nodige installaties en expertise aanleveren.” 

Aanvoermogelijkheden

Die aanvoermogelijkheden kunnen velerlei zijn. “We optimaliseren de interne waterstromen, leveren proceswater of hergebruiken afvalwater van binnen het productieproces”, zegt Frank. “Alles om ervoor te zorgen dat we zo weinig mogelijk leidingwater moeten gebruiken. Bovendien komt leidingwater ook maar in één kwaliteit. Soms is het niet geschikt voor productiedoeleinden en moeten er nog nabehandelingen gebeuren, wat natuurlijk zijn prijs heeft. Onze manier van werken is dus niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de financiën.”

Hergebruik

Bijna alle bedrijven en organisaties staan er tegenwoordig voor open om hun voetafdruk te verminderen en minder water, CO2 en energie te verbruiken. Maar er moet op een of andere manier wel water zijn, want anders is het over en uit. “Het hergebruik van water uit eigen processen is daarom erg interessant, het is een hele zekere bron van aanvoer”, zegt Frank. “Zolang je produceert, is er water en daarmee kunnen bedrijven een groot deel van hun behoefte invullen. Zo’n aanpak past ook in de Blue Deal, het plan van de Vlaamse regering om droogte en waterschaarste aan te pakken. Kernelementen daarin zijn onder andere circulair watergebruik als regel en het inzetten van innovatieve technieken
om het watersysteem slimmer en robuuster te maken.”

Filtratiesysteem

De Watergroep heeft ondertussen al bij een hele reeks bedrijven projecten gerealiseerd, gaande van melkproducent Milcobel over het AZ Delta-ziekenhuis in Roeselare tot chipsfabrikant Veurne Snack Foods. Die laatste bijvoorbeeld verbruikt in zijn productie ongeveer 300.000 kubieke meter water per jaar, zo’n 40 procent minder dan vroeger. Het grootste deel daarvan is spoelwater om aardappelen te wassen. Om hiervan zo veel mogelijk te hergebruiken, werd een filtratiesysteem opgezet. Daarmee kan ongeveer zestig procent van het spoelwater opnieuw in het productieproces ingezet worden. Het bedrijf bespaart zo minstens 180.000 m3 water per jaar, het jaarlijks verbruik van ongeveer 4.400 Vlamingen. 

Opnieuw in rivier laten stromen

“Bij frietfabrikant Agristo in Wielsbeke hebben we het nog anders aangepakt”, geeft Frank als tweede voorbeeld. “Voor hen bouwden we een ruwwaterleiding waarmee we water pompen uit de Leie, een rivier met een goede waterkwaliteit en constante aanvoer. Dat water wordt behandeld en in de fabriek gebruikt. Het restwater wordt daarna via een aparte pijp opnieuw in de rivier geloosd. Op termijn kunnen ook andere bedrijven in de buurt op die leidingen aangesloten worden.” 

Evolutie van technieken en technologieën

Er zijn dus heel wat manieren om zuinig met water om te springen. De technieken en technologieën hierachter evolueren ook voortdurend. “Uiteindelijk willen we gaan naar wat in onze sector Zero Liquid Discharge heet”, zegt Frank. “Noem het gerust “waterhergebruik 2.0”. Waar we momenteel nog pakweg 30 procent restverliezen hebben, is het de ambitie om in de toekomst naar nul te gaan. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen reststromen meer zullen overblijven, maar die zullen dan allicht niet-vloeibaar zijn. Momenteel zijn dat soort technieken nog erg duur en energie-inefficiënt, dus er zal nog heel wat tijd en onderzoek nodig zijn om hier een courante praktijk van te maken. Maar er wordt aan gewerkt.” 

Meer over…

De Watergroep is een autonoom Vlaams waterbedrijf dat producten en diensten aanbiedt in de gehele waterketen en een geschiedenis heeft die meer dan 100 jaar teruggaat. Het is ook het grootste drinkwaterbedrijf in Vlaanderen, in 2019 werd bijna 180 miljoen kubieke meter drinkwater geleverd, via een netwerk van 34.000 kilometer leidingen aan 177 gemeenten gespreid over West- en Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Limburg. Alles samen bedient De Watergroep ruim 3,2 miljoen klanten en honderden bedrijven. Aan die laatsten werd ongeveer 9 miljoen kubieke meter ‘water op maat’ aangeboden. Bij De Watergroep werken zowat 1.500 mensen.