Waar zitten de dumpster divers nu?
We verspillen een derde van al het eten wereldwijd, terwijl hongersnood blijft toenemen. Daar kan en moet natuurlijk wat aan gedaan worden. De zogenaamde dumpster divers doen het bijvoorbeeld helemaal op hun eigen manier. Maar waar deze ‘afvalwroeters’ tien jaar geleden nog gemakkelijk voedsel scoorden uit supermarktcontainers, wordt het hen steeds moeilijker gemaakt.
Bovendien zou er ook steeds meer voedsel gered worden dankzij anti-foodwaste apps zoals onder andere Too Good To Go. Is dumpster diving een uitstervend fenomeen? (Lees onderaan verder)
“Zeker niet! Er zijn nog genoeg dumpster divers in Vlaanderen”, verklaart Jeff Cornelis stellig. Cornelis startte zijn carrière als food waste warrior in de container van de supermarkt. Sinds 2018 zet hij die missie voort als een van de initiatiefnemers van Too Good To Go België, een organisatie en app die gebruikers de kans geeft maaltijden, die supermarkten en restaurants anders weg zouden gooien, te redden voor een zacht prijsje.
“Al zijn het wel de diehards die overblijven”, gaat hij verder. “En omdat het diven tegenwoordig zo moeilijk is, houden zij hun kostbare plekken liever geheim. Dus zal je hen minder snel horen of zien.”
Gigantisch veel verspilling
Toen Cornelis tien jaar geleden begon met dumpster diven, kon hij nog bij zowat alle winkels terecht. “Toen ik even geen inkomen had, vertelde iemand me over containers die vol lagen met eten. Werkelijk shockerend om te zien hoeveel – nog perfect eetbaar – voedsel er wordt weggegooid terwijl er zoveel mensen zijn die honger lijden. En dan heb ik het nog niet over de ecologische en economische voetafdruk die overmatige voedselproductie met zich meebrengt.” Jarenlang leefde Cornelis van weggegooid voedsel. “Ik ben nooit ziek geworden, al moet je natuurlijk wel opletten. Als voedsel bedorven is, ruik je dat heel snel.”
Op dit moment werkt Cornelis voor Too Good To Go in Amerika en divet hij een stuk minder dan vroeger. “Ik heb het financieel niet meer nodig en draag mijn maatschappelijk steentje bij middels mijn werk. En het is bovendien moeilijk, nu de lol er een beetje af is.” Wettelijk gezien is dumpster diven namelijk strafbaar omdat het als diefstal wordt beschouwd. “Ik ben een paar keer betrapt door een supermarktmedewerker die me dan weg stuurde. Ook agenten verplichtten me wel eens het eten terug te leggen en weg te gaan.” Juridische gevolgen had dit nooit.
Maar het ging de afgelopen jaren nog verder. “Supermarktmedewerkers werden verplicht hun containers op slot te doen of binnen te zetten. Soms verpestten ze het voedsel opzettelijk door er bleekmiddel overheen te gieten of de verpakkingen kapot te knippen.” Dankzij apps als Too Good To Go wordt bovendien minder voedsel weggegooid en valt er dus minder ‘te halen’.
Divers waren de guerrillastrijders in de strijd tegen voedselverspilling. Ze brachten de problematiek aan het licht. Maar een duurzame oplossing was het diven niet.
Concurrentie?
Op de vraag of Cornelis zijn collega-divers dan niet een beetje in de weg zit, antwoordt hij: “De meeste dumpster divers zijn blij met de app, maar sommigen ook niet.” Elke diver is anders. De ene doet het bijvoorbeeld uit armoede, om te kunnen overleven. “Dan is er nog een groep die het niet breed heeft en waarbij ecologische en maatschappelijke overwegingen komen kijken. Anderen hebben geld genoeg maar zeggen toch: ‘Fuck it, waarom betalen voor iets dat ik gratis uit de container kan vissen?’. En dan zijn er nog divers die weigeren het kapitalisme te steunen.”
Voor degenen die het doen uit principe, is het tegengaan van voedselverspilling alleen maar positief. Maar voor zij die diven uit noodzaak, is het een ander verhaal. “Soms krijgen we het verwijt te horen dat Too Good To Go het voedsel steelt dat kansarmen normaal gezien zouden krijgen. Ik ben helemaal voor het zorg dragen van minderbedeelden, maar dat betekent toch niet dat we het probleem van voedselverspilling in stand moeten houden om het probleem van armoede af te dekken? Dat is geen duurzame oplossing. Bovendien creëren anti-foodwaste apps bewustzijn rond de problematiek. Ze bieden goedkoper voedsel aan en doneren vaak aan lokale non-profits.”
Duurzame oplossing
Cornelis is ervan overtuigd dat hij met zijn werk nu nóg meer bereikt. “Als het gaat over wetgevingen aanpassen kun je met internationale apps of organisaties veel meer politieke druk zetten. Ook creëer je een draagvlak om de strijd tegen voedselverspilling krachtiger te voeren.” Al bij al vindt hij dat Too Good To Go-gebruikers niet met de oldskool dumpster divers te vergelijken zijn. “Divers waren de guerrillastrijders in de strijd tegen voedselverspilling. Ze brachten de problematiek aan het licht. Maar een duurzame oplossing was het diven niet.”
Vanuit die vaststelling ontstonden initiatieven als Too Good To go. “Gelukkig maar, want dit probleem kun je enkel tackelen als we allemaal de handen in elkaar slaan.”
Volgens Nick Vliegen, Raadgever Omgeving bij Vlaams minister Zuhal Demir, gaat het de goede kant op. Hij hoopt er zelfs op dat ‘dumpster diven’ niet meer ‘nodig’ zal zijn. Steeds meer bedrijven in Vlaanderen worden namelijk verplicht voedseloverschotten te schenken en er staan sancties op het onnodig verspillen en fout sorteren van eetbare resten. Lees hier het volledige interview met Nick Vliegen.