Voor ouders in spe: Pa(m)perwork checklist
Een voorraad pampers aanleggen en een leuke geboortelijst samenstellen: het is jammer genoeg niet het enige wat je te regelen hebt voor de komst van je kleintje. Laat vervelend papierwerk niet tot het laatste moment liggen, maar check alvast deze dingen af.
Regel kinderopvang
Uiteraard wil je jouw oogappel met een gerust hart uit handen geven op de dag dat je weer aan het werk gaat. Maar zeker met een corona-babyboom erbovenop zitten kinderdagverblijven of onthaalmoeders vaak met een flinke wachtlijst. Maak dus al vanaf de eerste maand van de zwangerschap werk van je zoektocht naar de ideale opvangplek. Laat je daarbij vooral heel goed informeren. Houd onder andere rekening met de locatie van de opvang (ligt die op weg naar je werk of moet je een eind om?), de openingstijden (wat is de vakantieplanning en is er ook weekendopvang?), speciale noden van je baby (aangepaste voeding of zorgbehoefte). Check ook het tariefsysteem. Meestal betaal je een prijs op basis van je inkomen en gezinssamenstelling, maar er zijn ook crèches die zelf hun tarief bepalen. Tip: simuleer op mijn.kindengezin.be wat je bijdrage zal zijn in een opvang met inkomenstarief.
Geef je zwangerschap aan bij je werkgever en ziekenfonds
Je baas is misschien niet de eerste met wie je je zwangerschap wilt delen. Toch doe je ook dát best zo snel mogelijk: vanaf maand twee of drie. Meld je zwangerschap schriftelijk, eventueel aangetekend, bij je werkgever via een doktersattest met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum. Zodra de aangifte officieel is, kun je aanspraak maken op bepaalde rechten. Je bent dan bijvoorbeeld beschermd tegen ontslag. Nog niet meteen klaar om met je zwangerschap naar buiten te komen? Je hebt de tijd tot ten laatste acht weken voor je bevalling. Neem daarnaast ook tijdig contact op met je ziekenfonds en ga na of je aansluiting nog helemaal in orde is. Belangrijk, want je ziekenfonds zal een deel van de kosten op zich nemen voor doktersonderzoek, kraamkliniek en gezondheidszorgen voor je baby. Je zorgverstrekker betaalt je ook een vervangingsinkomen uit tijdens je moederschapsrust.
Vraag het startbedrag aan
Ben je ongeveer zes maanden zwanger, dan is het de aangewezen tijd om als ouder een ‘startbedrag’ aan te vragen voor de geboorte van je kind. Deze eenmalige premie is het vroegere ‘kraamgeld’ of ‘geboortepremie’. Je kunt het startbedrag aanvragen bij een van de vijf uitbetalers van het Groeipakket, dat sinds 2019 het geheel van gezinsbijslagen voor ouders groepeert. Ten vroegste twee maanden voor de geschatte geboortedatum ontvang je het startbedrag. Kersverse ouders hebben recht op een bedrag van een goede 1.100 euro per kind. Anders dan vroeger zakt dit bedrag niet naarmate er meer kinderen in het gezin zijn. Overigens: het maandelijkse kindergeld blijft de basis van het Groeipakket. Wie zijn kinderen laat opvangen in een crèche die werkt met een vast tarief, niet inkomensgebonden, krijgt een extra financieel steuntje in de rug. Boven op de kinderbijslag is er een tegemoetkoming van 3,23 euro per opvangdag voorzien.
Denk aan kraamzorg en kinesitherapie
Een goede raad voor iedere aanstaande ouder: zorg goed voor jezelf. Zowel tijdens de zwangerschap als na de bevalling komen er heel wat dingen op je af waar je niet altijd helemaal op voorbereid bent – of kunt zijn. Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg ondersteunen je praktisch en emotioneel. Een vroedvrouw aan huis kan je helpen bij huishoudelijke taken, eigen lichaamsverzorging en de verzorging van je baby. Informeer vóór je laatste zwangerschapstrimester bij een expertisecentrum kraamzorg in jouw provincie en/of vraag een kennismakingsgesprek aan bij Kind en Gezin. Voor louter huishoudelijke hulp kun je ook terecht bij initiatieven zoals de PWA’s en dienstenchequebedrijven. Vrouwelijke zelfstandigen hebben recht op 105 gratis dienstencheques via hun sociaal verzekeringsfonds. Door een goede fysieke voorbereiding op de bevalling en een vlottere recuperatie achteraf, kunnen moeders een beroep doen op perinatale kinesitherapie. Laat een voorschrift invullen door je arts en je krijgt negen sessies terugbetaald.
Breng je moederschapsrust in orde
Als werkloze, loontrekkende of zelfstandige mama heb je recht op moederschapsrust. Bij je ziekenfonds kun je daarvoor een uitkering aanvragen. Ten vroegste zes weken voor je bent uitgerekend kun je een medisch getuigschrift indienen bij je zorgverstrekker met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum en de startdatum van je moederschapsverlof. Werknemers en werklozen hebben recht op maximaal 15 weken moederschapsrust of 19 weken in geval van een meerling. Voor zelfstandigen is dat maximaal 12 weken, of 13 weken bij een meerling. Werknemers ontvangen tijdens hun moederschapsrust een percentage van hun loon, zelfstandigen een forfaitair bedrag. Ook jouw partner heeft recht op geboorteverlof, zowel in de privé- als in de openbare sector. Sinds 1 januari 2021 is dat verlof verlengd van 10 naar 15 dagen, op te nemen binnen de vier maanden volgend op de dag van de geboorte.
Houd alle benodigde documenten paraat
Niet alle baby’s hebben de gewoonte om klokvast op de wereld te verschijnen. Voor een gerust gemoed: houd alle documenten en gegevens in de aanslag die je nodig zult hebben bij je opname in de kraamkliniek. Denk onder andere aan je identiteitskaart, je huwelijksboekje en de klevertjes van het ziekenfonds waarbij je kindje aangesloten zal worden. Houd de contactgegevens voor dringende gevallen bij de hand: het telefoonnummer van je dokter, het ziekenhuis, het familielid dat taxi-in-nood zal zijn, het helpdesknummer van je verzekeraar. Vergeet ook niet om na de geboorte je verzekeraar tijdig op de hoogte te brengen van je (eventuele) wens om je kind op te nemen in je hospitalisatiepolis. Vraag sowieso al vóór de bevalling na welke kosten al dan niet gedekt zijn voor jou en je baby. Zo zijn jij én je kind verzekerd van een goede voor- en nazorg.