R&D op de markt: Van potentieel tot patent
Vooraleer een product op de markt komt, legt het een behoorlijke weg af. Het begint altijd bij een idee, maar dat idee moet vervolgens – doorgaans via heel wat onderzoek – verder ontwikkeld worden en een weg naar de markt vinden. Om het bovendien optimaal te beschermen, zal doorgaans ook patentering nodig zijn.
Jacob Bossaer
Founder en CEO Bosaq
WATERZUIVERING
Op welke manier speelde je in op een bestaande marktbehoefte?
“Mijn eerste job na de universiteit was als ingenieur op de Zuidpoolbasis Prinses Elisabeth. Daar werd drinkwater geproduceerd en gebruikt via een decentraal recyclagesysteem. Ik redeneerde zo: als dat op die plek kan, dan kan het overal ter wereld. Zeker als je weet dat drinkwatervoorzieningen in heel wat regio’s een nijpend probleem vormen en het aanleggen van centrale drinkwatersystemen gigantisch duur is, 150.000 à 200.000 euro per kilometer binnen zo’n netwerk. Voor dorpen die ver van een centraal systeem liggen, wordt drinkwatervoorziening onbetaalbaar. Bij ons decentraal systeem valt die netwerkkost weg: alleen de waterpurificatie moet betaald worden.”
Welke ondersteuning heb je genoten bij de ontwikkeling van een idee?
“Je moet als beginnend bedrijf sowieso op zoek gaan en je oor te luisteren leggen. Aangezien wij in het Technologiepark van Zwijnaarde gevestigd zijn, kwamen we sowieso in aanmerking voor het starterscontract en de bijbehorende premie van stad Gent. Maar we hebben daarnaast veel steun genoten van Vlaio, het Agentschap voor Innoveren en Ondernemen van de Vlaamse overheid. Daarvan hebben we twee keer een ontwikkelingssubsidie en twee keer een groeisubsidie goedgekeurd gekregen. Voor ons was en is die steun echt heel belangrijk bij de verdere ontwikkeling van onze technologie.”
Jullie product is gepatenteerd. Hoe verliep dat proces?
“Patentering is voor ons in drie opzichten heel belangrijk. Ten eerste om onze technologie te beschermen: andere bedrijven wordt het op die manier onmogelijk gemaakt om zomaar je technologie te kopiëren – er moet namelijk een licentiekost voor worden betaald. Al maken we ons als kleine Belgische onderneming weinig illusies als grote Chinese bedrijven plots onze technologie zouden nabootsen. Voor ons is patentering vooral fiscaal interessant. Als we winst maken, betalen we daar veel minder belastingen op, in de vorm van een octrooiaftrek. En ten derde wordt de marktwaarde van je product gewoon hoger als je het patenteert. Redenen genoeg dus om daar werk van te maken.”
Katrien Michiels
CFO Group Michiels Advanced Materials NV
BOUWEN
Op welke manier speelde je in op een bestaande marktbehoefte?
“In 2001 begon ons bedrijf met engineering van producten als watergedragen corrosieverven. Op een bepaald moment zagen we een vraag in de markt naar transparante warmtewerende en reflecterende folies voor op ramen – tot dan waren die namelijk heel donker, van eerder slechte kwaliteit én warmte-absorberend. We zijn na verder marktonderzoek intensief aan R&D beginnen doen en in 2008 slaagden we erin een baanbrekende sputtercoating te ontwikkelen om op de markt te brengen. Hiermee konden we een onderlaag creëren voor ramen, waardoor zonnewarmte gereflecteerd maar nauwelijks geabsorbeerd wordt en de ramen niet kunnen verhitten.”
Welke ondersteuning heb je genoten bij de ontwikkeling van een idee?
“We hebben de eerste versie van onze sputterlaag op laboschaal laten testen, in samenwerking met Universiteit Gent. Meer bepaald hun Department of Solid State Sciences, die een divisie in sputtertechnologie heeft. In een tweede fase, vanaf 2012, hebben we de sputterlaag verder verfijnd, door die ook isolerend in de winter te maken. Voor die fase hebben we samengewerkt met de chemische divisie van UGent, dankzij een O&O-project van Vlaio. Als je een dergelijk hoogtechnologisch product wilt ontwikkelen, kun je echt niet zonder dat soort partnerships.”
Jullie product is gepatenteerd. Hoe verliep dat proces?
“Na het testen van ons product zijn we voor een wereldwijde patentering gegaan. Eerst testen was nodig, om uit te maken of het product wel voldeed aan de vier voorwaarden om in aanmerking te komen: industrieel toepasbaar, nieuw, geoorloofd en innovatief. Patenteren is geen evident proces, ten eerste al omdat je moet onderzoeken of je product voor patentering in aanmerking komt. Gelukkig kun je dat onderzoek in de financiering van het O&O-project opnemen, want dat hele traject loopt al snel op tot 20.000 à 25.000 euro. Ik zou hier trouwens absoluut aanraden om met een patentbureau in zee te gaan. Het onderzoek, uitschrijven van het patent… is allemaal behoorlijk complex en tijdrovend.”
Maggy Baetens
Founder & CTO Araani
SMART TECHNOLOGY
Op welke manier speelde je in op een bestaande marktbehoefte?
“Een aantal jaar geleden begon de opkomst van smart camera’s, met beeldverwerkingsmodule op de camera zelf, waarbij je eigen software als app kon opladen op de camera. De vraag kwam toen al van verschillende camerafabrikanten om rookdetectie op hun camera’s te integreren. Tijdens een bootcamptraject werd een businessplan uitgewerkt dat deze marktvraag bevestigde. Er waren al veel camera- applicaties voor inbraakdetectie en bewakingscamera’s op de markt, maar nog niet voor brandveiligheid. Ik ben dan met dit plan naar potentiële investeerders gestapt, ik vond startkapitaal om een prototype te ontwikkelen en zo is Araani uiteindelijk tot stand gekomen.”
Welke ondersteuning heb je genoten bij de ontwikkeling van een idee?
“De ontwikkelingskosten van het eerste jaar werden volledig gedragen door de investeerder, voor verdere ontwikkeling hebben we een beroep gedaan op financiële innovatiesteun voor kmo’s. We verkregen goedkeuring voor een IWT-haalbaarheidsstudie voor een volgend product, gevolgd door twee Vlaio-ontwikkelingsprojecten. Voor specifiek technologisch advies keken we naar de experten van Sirris en ook naar de fire safety-experts van sectorfederatie Agoria. Verder hebben we bij SPIN WEST een start-upbegeleidingstraject gevolgd, met een IP-adviseur. Die wees op het belang om reeds in een vroege fase te beginnen met een doordachte IP-strategie.”
Jullie product is gepatenteerd. Hoe verliep dat proces?
“We hebben lang getwijfeld over een aanvraag tot patenteren. Als jong bedrijf wil je de beperkte middelen eerder inzetten voor groei en ontwikkeling. Verder wordt bij publicatie toch ook een deel van je knowhow vrijgegeven, en heb je financieel vaak niet de mogelijkheid om inbreuken op jouw patent aan te vechten. Langs de andere kant wees onze IP-adviseur ons op het belang voor een klein bedrijf om een patent te hebben, net als bescherming tegen aanvallen van grotere spelers wereldwijd. Gezien wij reeds van in de prille fase internationaal actief waren, en er in onze markt op dat moment ook een US patent war liep tegen een aantal van onze Europese technologiepartners, kozen wij voor een defensief strategisch patent.”