Digitale transformatie: de IT-bril mag af
Digitale transformatie is vandaag een hot topic, en heel wat bedrijven zetten er al jaren op in. Niettemin verliezen we nog vaak het menselijke aspect uit het oog. En dat terwijl mensen de cruciale schakel zijn om te digitaliseren.
Bij digitale transformaties overstemt het digitale nog te vaak de eigenlijke transformatie. “Mens en technologie staan niet diametraal tegenover elkaar”, stelt Stijn Viaene, professor aan de Vlerick Business School, en auteur van het recente boek Digital Transformation Know How. “Digitale transformatie staat voor het herdenken van de fundamentele relatie tussen mens en machine. En eens je dat snapt, zie je dat hr en talentmanagement daar een prominente rol in moeten spelen.”
De nodige skills bij digitale transformatie
Maar dat realiseren heel wat bedrijven nog te weinig. “We deden in Nederland bijvoorbeeld drie jaar op rij een enquête bij hun 200 grootste bedrijven”, vertelt Viaene. “We zagen dat zelfs bij spelers die digitale transformatie serieus nemen, mensen het pijnpunt waren. Er is bij veel bedrijven een misvatting over de vaardigheden die ze nodig hebben om te transformeren. Digitale skills zijn je ticket-to-ride op het gebied van digitale transformatie, maar het zijn je agility skills, nieuwe manieren van werken dus, die het ticket-to-heaven zijn.”
Dat probleem los je op door iedereen digitale transformatie te laten dragen, stelt Frederik Somers, Transformation Officer bij SD Worx, specialist in people solutions. “Meer dan 7 op 10 van de transformaties falen, niet omwille van een gebrek aan budget of tools, maar omdat het niet gedragen wordt door de mensen en dan vooral het middlemanagement.”
“Bij digitale transformatie zijn digitale skills je ticket-to-ride, maar je agility skills vormen je ticket-to-heaven.”Stijn Viane, Vlerick Business School
De cruciale rol van middlemanagement
Die middenlaag is volgens hem de sleutel voor een goede transitie. “Het is erg makkelijk om nieuwe software te kopen”, stelt Somers. “Iedereen kan dat, inclusief je concurrenten. Je organisatie transformeren is daarentegen veel moeilijker, en daaruit komt het echte concurrentiële voordeel voort. Middlemanagement is daarom cruciaal om je transformatie te doen slagen. Je mag jezelf niet blindstaren op welke tools je gebruikt. Je moet het ‘waarom’ vooral verklaren aan je middenkader en medewerkers. Zo worden zij je ambassadeurs, en transformeren zij de organisatie. We zien alles nog te veel vanuit de IT-bril.”
Daarnaast mag je de oudere werknemers niet uit het oog verliezen. Heel vaak transformeren organisaties nog door hen te ontslaan, en te vervangen door nieuwe, digitale profielen. Een fout, volgens Somers. “Digitalisering gaat niet over wat een tool kan, maar in welke situaties een technologie voordeel levert voor de organisatie en haar mensen”, stelt hij. “Je hebt niet noodzakelijk programmeurs nodig, maar vooral mensen die transformaties kunnen uitvoeren. En vaak zijn het de oudere werknemers die meer ervaring hebben met de bestaande processen, en hoe die te verbeteren.”
Een organisatie van mensen
Dat betekent wel niet dat Belgische bedrijven plots Silicon Valley moeten imiteren. “Je moet geen start-up worden”, waarschuwt Viaene. “Een bedrijf heeft als doel om een organisatie van mensen te zijn. De mens moet zich daar thuisvoelen, en dat betekent een goede cultuur bouwen. We moeten een nieuwe relatie tussen mens en machine zoeken. Maar tegelijk moeten mensen wiens werk verandert een intrinsieke motivatie krijgen om voor een bedrijf te werken, want anders overtuig je ook geen talent om voor je te werken. Bedrijven moeten echt een sense of purpose in hun strategie inbouwen.”
“Een concurrentieel voordeel realiseer je enkel door het menselijke en digitale op de juiste manier te combineren”, besluit Somers. “Je moet mensen meekrijgen in je verhaal, en hen duidelijk een waarom geven bij de transitie. Zo bekom je ook een cultuurverandering die een structureel voordeel biedt.”