Vandaag solliciteert het bedrijf bij de werkzoekende

Tot voor enkele jaren sprongen sollicitanten een gat in de lucht als ze een job vonden. Vandaag mogen bedrijven hun handen kussen als ze al hun vacatures kunnen invullen. Maar ook de verwachtingen rond werk en arbeid zijn totaal op hun kop gezet.

Dat bedrijven tegenwoordig bijna moeten vechten om geschikt personeel binnen te halen, heeft de krachtverhouding met de sollicitanten danig veranderd. “Tegenwoordig solliciteert het bedrijf bij de werkzoekende”, zegt Bjorn Cuyt, directeur arbeidsmarktbeheer voor provincie Antwerpen van de VDAB. “De kandidaat vraagt dat ook rechtuit: wat heeft u, beste directeur, mij te bieden? We zien dat natuurlijk vooral bij de gegeerdste profielen, de ingenieurs, de IT’ers en ook zeer gespecialiseerde technici zoals lassers en pijpfitters.”

Naar de reden hoeft echt niet lang gezocht te worden, zegt Cuyt. De economische situatie en de krapte op de arbeidsmarkt hebben de sollicitant vandaag veel macht gegeven. “Maar daarnaast is er ook nog de demografische situatie. Van de tien mensen die tegenwoordig de arbeidsmarkt verlaten, komen maar acht vervangers terug. En die acht weten dat natuurlijk ook en spelen dat uit.”

Dat brengt bepaalde looneisen mee, maar ook andere verwachtingen over de manier waarop de sollicitant de job wil invullen, zegt Iris Houtaar, associate director bij het gespecialiseerde rekruteringsbureau Robert Half. “Die loonsverwachtingen zijn zeker gestegen, maar werknemers willen nu ook zo veel mogelijk flexibiliteit. Wanneer en hoe ze werken, willen ze zelf mee bepalen. Niet alle eisen zullen allicht ingevuld worden, maar er moet op zijn minst over gesproken kunnen worden. In die looneisen komt dat ook terug: men gaat steeds creatiever om met extralegale voordelen als extra verlof, hybride werken en cafetariaplannen.”

“Vandaag is een generatie actief waarbij werken niet meer het enige is”, pikt Cuyt in. “Ze willen ook comfort in hun leven en werk is vaak een middel om ook nog zaken daarnaast te kunnen doen. Voor bedrijfsleiders is dat niet altijd gemakkelijk. Er moeten vaak haast per werknemer afspraken gemaakt worden. Ik denk dat openheid en dialoog de enige manieren zijn om daarmee om te gaan. Ook de dialoog tussen werknemers onderling moet juist zitten, zodat je geen jaloezie en conflicten op de werkvloer krijgt.”

De krapte op die arbeidsmarkt brengt ook mee dat harde skills vandaag nog altijd zeer welkom zijn, maar dat ook soft skills steeds meer geapprecieerd worden, zaken als communicatievermogen, aanpassingsvermogen en empathie. “Het diploma blijft wel nog altijd de basis”, zegt Houtaar. “Pas als bedrijven echt geen andere keuze hebben, zullen ze dat criterium laten schieten. Dat gezegd zijnde: veel technische vaardigheden kun je ook on the job leren. Ervaringen en bijscholingen worden steeds belangrijker. We zien dat bedrijven meer en meer investeren in opleidingen, veel sollicitanten zien dat ook als een erkenning én een manier om hun carrièremogelijkheden aan te scherpen.”

Nog een ander buzzword dat tegenwoordig enorm belangrijk is, is ‘purpose’, vrij te vertalen als ‘zingeving’. “Sinds corona hebben veel mensen ontdekt dat die zinvolheid in hun werk essentieel is”, zegt Cuyt. “Ook 40-plussers, hoor. Er is meer voldoening in een job dan enkel het loon. Voor bedrijven is het belangrijk om een ‘verhaal’ te hebben: waar past deze job in het grotere plaatje? Het is ook geen toeval dat bedrijven tegenwoordig veel tijd en moeite steken in wat vroeger ‘ondersteunende’ diensten werden genoemd, zoals de hr-afdeling. Die worden steeds meer betrokken bij de kern van het bedrijf.”

Onze beide gesprekspartners zijn het er roerend over eens dat deze trends niet snel zullen verdwijnen. Cuyt: “Als er morgen een zware economische crisis de kop opsteekt, wat ik vrij onwaarschijnlijk acht, zal de situatie misschien wel wat veranderen, maar zelfs dan verdwijnt die demografische situatie waar ik het over had niet. Bedrijven zullen hier dus ook de komende jaren zeker nog rekening mee moeten houden.”