Pionier in start-ups
Wist je dat 44 procent van de Vlaamse economie gedragen wordt door de provincie Antwerpen? Haar sterke punten zijn uiteraard de haven en de petrochemische en logistieke sector. Maar creatieve ondernemingen en start-ups hebben daar ook een niet te miskennen aandeel in.
Volgens de economische barometer van de provincie Antwerpen is meer dan een derde van alle investeringen en bijna de helft van de Vlaamse omzet te danken aan ondernemingen uit de provincie Antwerpen. Met 779.000 inwoners claimen ze er meer dan 30 procent van de totale werkgelegenheid in Vlaanderen.
Grootste werkgevers
Ties Vanthillo van de Universiteit Antwerpen is één van de onderzoekers van deze economische barometer. “De industriële bedrijven zijn de grootste werkgevers in de provincie, gevolgd door de groot- en detailhandel. Beide sectoren zorgen voor meer dan 100.000 arbeidsplaatsen”, licht hij toe. Niet alleen in de stad, ook rond het centrum scoren die sectoren goed. “Denk maar aan Zwijndrecht met het bedrijf DEME, Willebroek met investeringen in bedrijventerreinen, de logistieke en chemische bedrijvigheid rond het Albertkanaal en Nike in Laakdal.”
Maar de groei van jobs is lang niet het grootst in de industriële sector. Met de desindustrialisatie verloor de sector zelf arbeidsplaatsen, tot 14 procent in de hele provincie. Waar ligt de toekomst? Vanthillo: “Op het vlak van massaproductie kunnen we moeilijk concurreren met lageloonlanden. Wij maken het verschil met service. Bedrijven moeten innoveren en uniek zijn, dat is de enige manier om onze productie hoog te houden.”
Bedrijven moeten innoveren en uniek zijn, dat is de enige manier om onze productie hoog te houden
– Ties Vanthillo
Een voorbeeld van zo’n vernieuwend bedrijf is Umicore. Daar werken ze nu onder andere op maat van hun klanten en focussen ze zich op groene technologie. “Essentieel voor vooruitgang is dat nieuwe kennis direct geïmplementeerd wordt. Dat moet nog beter in onze provincie”, aldus Vanthillo. “Verder moeten de verschillende sectoren meer samenwerken. Combineren van innovaties uit de chemie, metaal- en bouwsector biedt kansen voor de productie van nieuwe materialen, bijvoorbeeld.”
Creatieve sector
Opvallend: de creatieve sector is één van de grote beloftes. Of toch zeker in de stad Antwerpen. Daar werken maar liefst 18.000 creatievelingen, goed voor 8.000 creatieve ondernemingen ofwel een zesde van alle Antwerpse bedrijven. Vanthillo: “De belangrijkste subsectoren zijn nieuwe en gedrukte media, design en architectuur, communicatie, PR en reclame. De creatieve industrie had in 2015 een toegevoegde waarde van 1,6 miljard euro.”
Om die creatieve ondernemingen meer op de kaart te zetten, lanceerde de stad onlangs het project Born in Antwerp. “Het is weinig geweten, maar naast onze haven en petrochemie is de creatieve sector één van onze grote uitdagingen”, meent schepen voor cultuur Philip Heylen. “We zijn niet Londen, New York of Berlijn, maar een bèta-stad. Dat wil zeggen dat dingen hier ontwikkeld worden en ideeën botsen. Sommige ideeën halen het hier niet, maar kunnen wel groeien.”
Het is weinig geweten, maar naast onze haven en petrochemie is de creatieve sector één van onze grote uitdagingen
– Philip Heylen
Local Policy Leadership Award
En daarmee is de kous nog niet af. Als kers op de taart kreeg de stad Antwerpen onlangs de Local Policy Leadership Award from Startup Nations van het Global Entrepreneurship Network (GEN). Reden: haar uniek beleid dat start-ups stimuleert. Karen Boers van Startups.be: “Antwerpen kiest, in tegenstelling tot vele andere (inter)nationale steden, niet voor één project maar kruipt in de rol van orkestmeester: ze brengt verschillende partijen bij elkaar. Overheid, privé en onderwijs werken samen. In tegenstelling tot de rest van de wereld is dat pionierswerk.” Een goed voorbeeld daarvan is de opstart van StartUp Village in de Lange Gasthuisstraat: een centrale locatie waar start-ups, grote bedrijven en investeerders zullen samenwerken. Iets om naar uit de kijken dus.