Big Data helpt de slimme stad, maar vergeet de risico’s niet
Computers zien meer dan het blote oog. Door het gebruik van Big Data vinden steden steeds slimmere oplossingen voor uitdagingen en problemen. Maar er zijn ook risico’s als het gaat om winnen, beheren en bewaren van al die kostbare data.
Openbaar vervoer verbeteren
Niet iedereen was blij met de introductie van de OV-chipkaart, maar volgens Marc Salomon, bestuurslid van Big Data Alliance (BDA) en programmadirecteur van de MBA Big Data & Business Analytics aan de Universiteit van Amsterdam, is het een goed voorbeeld van hoe Big Data het openbaar vervoer verbeteren. “Reizen door Nederland met één kaart is handig, maar het is vooral interessant wat vervoersbedrijven met die data doen”, zegt Salomon. “Vraag en aanbod worden met reizigers- en vervoersgegevens beter op elkaar afgestemd, waardoor openbaar vervoer wendbaarder en efficiënter wordt.”
Slim inzetten
Die gegevens van vervoersbedrijven zijn ook nuttig voor andere organisaties. Danny Mekić, technologie-expert en oprichter van consultancybureau NewTeam noemt Schiphol als voorbeeld. Daar werd vroeger het (beveiligings)personeel nog naar huis gestuurd als het niet druk was op de luchthaven. “Nu kun je zien dat dat komt door een opstopping in de Schipholtunnel of controles op de snelweg. Die data leren ons dat de drukte later komt. Waardoor je daar op tijd en slim op kunt inspelen met je personeel.”
Zorgsector
Volgens Salomon en Mekić liggen de meeste kansen voor Big Data in de zorgsector. De gezondheidszorg is namelijk rijk aan data die men goed kan gebruiken voor datagestuurde technologische en sociale oplossingen. “Big Data kunnen artsen ondersteunen in het maken van diagnoses en behandelplannen. En flink veel waarde toevoegen in de inrichtingen van een zorgstraat”, aldus Salomon.
Zoveelste buzzword
Big Data heeft in het afgelopen decennium bewezen niet het zoveelste buzzword te zijn. Hoewel er veel succesverhalen en initiatieven steden kunnen helpen om problemen op te lossen, zijn er volgens Salomon en Mekić ook schaduwzijden aan al die kostbare, gevoelige data. De betekenis van data hangt immers af van wie het interpreteert: persoonsgegevens die men nu verzamelt, beoordeelt en gebruikt men in een ander politiek klimaat in de toekomst wellicht anders.
Hoe meer kennis er is over de mogelijkheden en risico’s van Big Data, hoe beter Marc Salomon
Omgeving verbeteren
“Big Data moet men gebruiken om de omgeving te verbeteren, maar nooit om het individu te straffen of te benadelen”, zegt Mekić. “Als sensoren meten dat er op een bepaalde plek en tijd in de stad altijd een file vormt, moet je niet de mensen die daar rijden beboeten of hoger belasten, zo leg je de maatschappelijke problemen neer bij het individu.”
Sociaal kredietsysteem
Mekić noemt een voorbeeld uit China, waar onlangs een sociaal kredietsysteem is ingevoerd dat bewoners beoordeelt en beboet op basis van hun gedrag, bijvoorbeeld door het begaan van overtredingen. Maar ook door triviale zaken zoals het veelvuldig kopen van videospelletjes. Boetes variëren van een verbod op openbaar vervoer tot trager internet. Mekić: “Ik zie dat hier niet snel gebeuren, maar de bouwstenen liggen er wel. Camera’s met gezichtsherkenning, kentekenregistratie en de OV-chipkaart. Daarom blijft het inwinnen, beheren en bewaren van data een precaire kwestie.”
Uitdagingen aangaan
Big Data Alliance roept verschillende initiatieven in het leven om deze uitdagingen aan te gaan. Zo nodigt men experts op het gebied van privacy en algoritmes uit om in Nederland te spreken om de bewustwording te vergroten. Ook organiseert de BDA evenementen zodat talentvolle studenten in contact kunnen komen met steden”, zegt Salomon. “Dat blijft een uitdaging voor steden, want veel studenten belanden vaak bij tech-giganten.”
Brugfunctie
“Via kennisplatformen verzorgen we ook een brugfunctie tussen overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Want hoe meer kennis er is over de mogelijkheden en risico’s van Big Data, hoe beter.”