Ooit op Mars bouwen, dat is zijn persoonlijke ambitie, maar voorlopig houdt Jakob Lange het op extreem innovatieve projecten op aarde. De Deense architect is partner bij BIG of Bjarke Ingels Group, het bureau dat ideeën van Elon Musk uitwerkt en samenwerkt met overheden als de Verenigde Arabische Emiraten. De Virgin Hyperloop is Jakob Lange’s nieuwste kindje, een ultrasnelle ‘trein’ die vandaag vanuit de verre toekomst naar ’s werelds steden lijkt gekatapulteerd.
Stel, je werkt in Abu Dhabi en je krijgt een reminder dat je over een halfuur in Dubai moet staan. Onmogelijk, toch? Want een rechtstreekse vlucht duurt al twee uur. “In de toekomst duurt die afstand maar een kwartier”, zegt Jakob Lange. “En van wachttijden tijdens het in- en uitchecken ben je ook verlost.”
Lange heeft het hier over de Hyperloop, wat je nog het beste kunt vergelijken met een pretparkattractie. Passagiers stappen in een wagonnetje dat door middel van magnetische krachten aan andere wagonnetjes wordt geannexeerd. Samen vormen ze een zwevende trein die, aangestuurd door elektriciteit, door een buis wordt geknald. Door de extreem lage druk in de buis is er amper frictie, waardoor de trein sneller vliegt dan een Boeing 747. En de Hyperloop teert niet op het einde der fossiele brandstoffen, want hij gaat op elektriciteit. Je stapt als passagier gewoon in en uit, zoals op een trein. Lange vertelt hoe hij met zijn architectuur iets wil teruggeven aan de omgeving en hoe de transportmiddelen van de toekomst ons concept van ‘dichtbij’ en ‘ver weg’ zullen beïnvloeden.
Onze kijk op wat een stad is en wat het platteland, verandert door de manier waarop we ons daartussen verplaatsen.
Jakob, de steden blijven alsmaar groeien. Hoe speel jij daar als architect op in?
“Ik denk dat het concept van een stad zoals we die nu kennen over 20 jaar niet meer opgaat. En de manier waarop we ons in de toekomst zullen verplaatsen zal daar een grote invloed op hebben. Op dit moment duurt het anderhalf uur om van mijn geboorteplek Aarhus naar Kopenhagen te reizen. Maar als we de Hyperloop tussen die twee steden leggen, dan duurt dat nog maar 15 minuten. Zelfrijdende auto’s of persoonlijke drones zullen er ook voor zorgen dat plekken die momenteel afgelegen zijn, veel makkelijker kunnen worden bereikt. Onze kijk op wat een stad of het platteland vormt, zal daardoor sterk veranderen.” vertelt Jakob Lange.
Hoe zijn jullie er zeker van dat BIG’s ontwerpen een meerwaarde zijn?
“Eén van BIG’s belangrijkste criteria is of het ontwerp iets teruggeeft aan haar buurtbewoners. In het Deense Centrum voor Architectuur in Kopenhagen loopt nog tot 5 januari de tentoonstelling Formgivning, met 71 projecten van BIG, gebundeld in tien types ‘geschenken’. Daarmee tonen we wat architectuur aan haar omgeving kan teruggeven. Eén van onze paradepaardjes is de nieuwe Deense energiecentrale, waarop we voor de buurt een skipiste hebben geïntegreerd.” vertelt Jakob Lange.
Houden jullie rekening met de omgeving van een gebouw?
“We zijn Denen, het zit bij ons ingebakken om gebouwen te ontwerpen die ons warm houden in de winter. In Denemarken hebben we trouwens heel strikte energienormen. We zijn het gewend om rekening te houden met de omgeving. Voor ons is energiezuinig bouwen de norm. En de ambitie om gebouwen te construeren die hun natuurlijke omgeving ten goede inzetten is ook in de rest van de wereld sterk gestegen. Daardoor is het ook in warme landen als Saoudi-Arabië niet moeilijk om mensen te overtuigen om te investeren in een gebouw dat weinig energie verbruikt.” zegt Jakob Lange.
Hoe gaan jullie te werk om energie te besparen?
“Energie besparen kun je als architect zowel actief als passief. Je kunt actief een koelsysteem of zonnepanelen integreren in een gebouw, maar je kunt het ook zo oriënteren dat het optimaal gebruik maakt van de aanwezige elementen. In de energietoren in het Chinese Shenzhen hebben we niet de klassieke glazen wolkenkrabberwand ontworpen, wel een zigzagfaçade die optimaal licht en warmte opvangt. Door zulke ingrepen bespaart het gebouw tot 30 procent aan energie.” legt Jakob Lange uit.
‘In de toekomst zal de afstand Abu Dhabi – Dubai maar een kwartier duren.’
En wat met groen integreren?
“Pas sinds zo’n 200 jaar wonen mensen in dichtbebouwde steden, voordien was dat meer in de natuur. Ik ben ervan overtuigd dat we daar de psychologische gevolgen van dragen, al zijn die niet altijd aan de oppervlakte zichtbaar. Door in je gebouw plaats te maken voor groen, creëer je welzijn op een heel goedkope en makkelijke manier. Groen integreren is een onzichtbare wonde helen. Op dit moment bouwen we in Kopenhagen een nieuw hoofdkwartier waarin we heel veel nieuwe technologieën testen die inspelen op wat er in de omgeving aan licht, lucht en warmte aanwezig is. Zo wordt ons eigen gebouw de testcase voor de projecten die we voor onze klanten uitvoeren.” legt Jakob Lange uit.
Eén van die klanten is Virgin. Zij staan mee in voor de Hyperloop. Hoe verhoudt die zich ten opzichte van een vliegtuig?
“Vliegtuigen vliegen nu tussen de 800 en 1.000 kilometer per uur. Met de Hyperloop willen we 1.200 kilometer per uur halen. Je stapt op, zoals op een trein, en binnenin heb je het comfort van een auto. We streven er trouwens naar om het prijskaartje naar twee derde van een treinticket te halen. Heel wat plekken in de wereld zijn op dit moment geïnteresseerd in de Hyperloop. Eens zien wie de snelste is!” vertelt Jakob Lange.
BIG is ook actief betrokken bij projecten rond het koloniseren van Mars. Vind je niet dat we eerst onze problemen op aarde moeten oplossen?
“Die kritiek krijgen we vaak, maar ik zie het anders. Je moet niet eerst kanker genezen om dan pas de honger uit de wereld te helpen. Je kunt inzetten op allebei. Dat is met Mars koloniseren net zo. Het kan zijn dat we door onderzoek op Mars oplossingen vinden voor de huidige problemen op aarde. Er zijn een hoop technologieën die voor de ruimtereizen van NASA en ESA zijn ontwikkeld die nadien ook toepassingen kregen op aarde. Om een voorbeeld te geven: de atmosfeer op Mars bestaat voornamelijk uit CO2. Als we daar mee leren omgaan, kan dat ook van betekenis zijn voor het teveel aan CO2 op Aarde.” zegt Jakob Lange.
SMART FACT.
Als je zelf een project mocht kiezen, zonder enige beperkingen op het budget, wat zou dat dan zijn?
“Het is mijn persoonlijke ambitie om op een dag de ruimte in te gaan en daar aan architectuur te doen. Eigenlijk vind ik het een hele mooie gedachte dat ik via mijn werk op die manier mee de toekomst vormgeef.”
