Data en digitalisering essentieel bij energiebesparing
Fossiele brandstoffen raken uitgeput en dragen bij aan de opwarming van de aarde. De energietransitie staat inmiddels hoog op de agenda bij bedrijven. Door data-analyse en digitalisatie kan men de energie-efficiëntie opvoeren en kan men ook groene energie optimaal benutten.
Emissieloze samenleving
België onderschrijft de Europese klimaatdoelstellingen en streeft naar een emissieloze samenleving in 2050. Om deze doelen te bereiken, is een belangrijke rol weggelegd voor de Belgische industrie, die volgens Energy Key Data van het ministerie van Economie 25 procent van de totale Belgische energieconsumptie voor haar rekening neemt.
Minder energie verbruiken is essentieel bij het halen van de energiedoelstellingen, aldus Dirk Torfs, CEO van kennisinstelling Flanders Make. Volgens hem kan men deze energie-efficiëntie verbeteren met technologische innovatie en digitalisatie. Hij noemt het voorbeeld van de huidige generatie van vraaggestuurde moderne elektromotoren die uitgerust zijn met variabele snelheidomvormers, die een efficiëntiewinst kunnen boeken tot 40 procent afhankelijk van de status van de initiële installatie. “Ze hebben geen constante output, maar leveren het vermogen dat men vraagt. Hierdoor is er minder energie nodig om dezelfde output te bereiken zodat het hele proces veel efficiënter is qua energieverbruik.”
Belangrijke rol voor Industrie 4.0
Torfs ziet een belangrijke rol weggelegd voor Industrie 4.0. Dit is het proces van automatisering en digitalisering van de maakindustrie. Daarbij stuurt men de productie digitaal aan en bij op basis van data en data-analyse. “Er zijn steeds meer data beschikbaar en die kan men met artificiële intelligentie gebruiken om het productieproces in te richten. Een optimalisatie van de productie betekent ook een optimalisatie van het energieverbruik.”
Ook energiesoftware en consultancy-specialist Condugo benadrukt het belang van data. Het bedrijf adviseert grote energieverslinders – farmaceutische en chemische multinationals – bij het verhogen van de energie-efficiëntie. Hoe groot deze multinationals ook zijn, hun energieverbruik is allesbehalve op orde. “Door een efficiëntere inrichting van de productie kan op korte termijn 2 tot 10 procent aan energie-efficiëntie gewonnen worden”, vertelt CEO Xavier De Moor.
Inventariseren van beschikbare energiedata
Condugo inventariseert de beschikbare energiedata van de grote concerns. “Bedrijven hebben tegenwoordig veel data op het gebied van energiegebruik, maar het ontbreekt aan softwaresystemen om deze data te capteren en te bewerken. Men werkt veelal nog met simpele Excel-systemen om data te registeren”, vertelt De Moor.
Door artificiële intelligentie op data los te laten kan Condugo aangeven welke parameters invloed hebben op het energiegebruik in verhouding tot de productie. “Hieruit kan bijvoorbeeld blijken dat het opvoeren van de temperatuur of druk een positieve invloed heeft op het energiegebruik per eenheid product.” Volgens De Moor dwingt men bedrijven steeds meer om hun energiehuishouding op orde te hebben. “De wetgever eist steeds meer gedetailleerde rapportage over het energieverbruik in verhouding tot de productie. Terwijl ook de aandeelhouders en de consumenten steeds meer openheid eisen.”
Onderdeel van sociaal-maatschappelijk ondernemen
Dirk Torfs sluit zich daarbij aan. “Energieverbruik is niet meer alleen een kostenpost, maar ook een onderdeel van sociaal-maatschappelijk ondernemen. Daardoor staat energietransitie hoog op de agenda van bedrijven. Voor producten die met minder energie vervaardigd zijn, kun je ook meer geld vragen. Duurzaamheid is een verkoopargument geworden.”
Volgens de experts is energie-optimalisatie niet sluitend, maar moet er sprake zijn van een combinatie van maatregelen om een energieverduurzaming te realiseren. Naast een reductie of optimalisatie van energieconsumptie en de implementatie van groene energie, biedt ook een circulaire huishouding uitkomsten. Digitalisatie en automatisatie kunnen er ook voor zorgen dat groene energie, die beschikbaar is als de zon schijnt of de wind waait, beter benut wordt. “Je kunt bijvoorbeeld denken aan een datagedreven, flexibel productieproces dat inspeelt op het aanbod van wind- en zonne-energie. Is er veel energie beschikbaar, dan kunnen energie-intensieve operaties uitgevoerd worden en bij minder aanbod verschuiven de accenten naar andere activiteiten”, besluit Torfs.