Schrijven voor mensenrechten

Op vrijdag 7 februari grepen 100.000 leerlingen uit meer dan 550 lagere en middelbare scholen in Vlaanderen naar hun pen ter verdediging van mensenrechten. Tijdens de 29^ste editie van Schrijf-ze-VRIJdag, georganiseerd door Amnesty International, stuurden leerlingen brieven naar overheden die beschuldigd worden van het schenden van mensenrechten.

Op Schrijf-ze-VRIJdag komen leerlingen alles te weten over mensenrechten en de verdediging ervan. Verschillende scholen organiseren allerlei activiteiten om hun studenten te leren hoe zij voor hun eigen mensenrechten en voor die van anderen kunnen opkomen. Tijdens deze 29^ste editie focuste Amnesty International zich op jonge mensenrechtenverdedigers die het slachtoffer werden van geweld, intimidatie, of vervolging.

Zo konden de leerlingen schrijven voor:

• Jianne Turtle: een 13-jarig Canadees meisje dat zich verzet tegen de kwikvervuiling in haar gebied;
• Marinel Sumook Ubadlo, een 22-jarige Filipijnse klimaatactiviste die strijdt voor hulp na de verwoestende tyfoon Haiyan;
• Sarah Mardini (24) en Seàn Binder (25), twee reddingswerkers die in Griekenland vluchtelingen op zee in veiligheid brachten en daardoor beschuldigd werden van spionage en mensensmokkel;
• en Nasu Abudlaziz, een 25-jarige mensenrechtenactivist uit Nigeria die beschoten werd toen hij zich verzette tegen een gedwongen uithuiszetting.

Schrijfwerk verzetten

Ook op het Koninklijk Lyceum Antwerpen werden er massaal brieven geschreven. Jill Michiels, verantwoordelijke voor het werk van Amnesty International in Vlaamse en Brusselse scholen en coördinator van de Schrijf-ze-VRIJdag, was zelf ook aanwezig. “Een collega van mij was hier vroeger leerling en wist dat de school heel wat deed rond de Schrijf-ze-VRIJdag. Sommige scholen schrijven een uurtje, andere scholen organiseren een hele week aan activiteiten. Hier maken ze er echt werk van.”

Bescherming door brieven

Niet alleen de school werkt ijverig mee, ook de studenten tonen aan dat ze beseffen dat hun brieven een verschil kunnen maken aan mensenrechten. “Natuurlijk zijn er leerlingen die zich afvragen of hun brief wel écht een verschil maakt, maar er zijn ook leerlingen die alle klassen hebben bezocht om duidelijk te maken waarom we schrijven en waarom het belangrijk is.” Vertelt Jill. “Vorige editie schreven we voor Vitalina Koval, een Oekraïense LGBTI-activiste die haar stem liet horen in Rusland. Zij werd geïntimideerd en lastiggevallen, maar dankzij de schrijfactie heeft ze bescherming van de overheid gekregen. Vitalina Koval getuigde zelf dat ze zich nog nooit zo gesteund had gevoeld.”

Waarom we schrijven

Ivana (16) schreef twee brieven. “Vorig jaar waren de brieven iets harder, met concrete eisen in. Nu proberen we eerder duidelijk te maken aan de overheden dat ze beloftes gemaakt hebben die ze moeten nakomen. Wij zijn de jeugd, wij hebben ook een stem. We willen laten weten dat we er nog zijn, en dat we ook denken aan al die problemen. Dat gevoel leefde in heel de klas. Vanaf dat je de leerlingen goed informeert en hen uitlegt waarom ze schrijven, heeft iedereen veel motivatie en gaat het schrijven heel vlot.”

Niet aan hun lot overlaten

Ook Yara (15) had geen moeite met het schrijven van haar brief. “Ik heb geschreven naar de twee reddingswerkers die vluchtelingen op zee uit de nood hielpen. Hun organisatie was compleet in overeenstemming met de overheid, maar uiteindelijk heeft de overheid hen toch aangeklaagd voor spionage en laster. Zij riskeren nu een gevangenisstraf van 25 jaar, gewoon omdat ze mensen uit het water redden. Ik denk dat veel mensen vergeten dat die vluchtelingen evenveel ‘mens’ zijn als ons, en dat ze niet aan hun lot horen overgelaten te worden.”

Waardevolle brief

Jafar (15) vond het schrijven iets moeilijker, maar beseft dat de brieven waardevol zijn. “Ik wou een brief schrijven naar de klimaatactiviste uit de Filipijnen. Veel mensen zijn het onderwerp ‘klimaat’ ondertussen beu gehoord, dus vreesde ik dat zij niet zo veel brieven zou krijgen. Alle situaties waar we voor schrijven zijn belangrijk, dus moet iedereen brieven krijgen. Ik heb mij vooral gebaseerd op de voorbeeldbrief, want aangezien Engels mijn moedertaal niet is, vond ik het moeilijk om er zelf nog veel dingen bij te schrijven. Maar zelf al is er weinig persoonlijke bijdrage, het is nog altijd belangrijk om een brief te sturen.”

Zelf actie ondernemen?

Amnesty International is altijd op zoek naar meer vrijwilligers die een handje willen helpen. Wil je liever actievoeren op je eigen manier, waar en wanneer het past? Dan kun je je inschrijven om Campaigner te worden voor Amnesty International. Vervolgens ontvang je regelmatig een e-mail met een actie-oproep. Per oproep bepaal je zelf of je meedoet of niet.