Hoe je loon leren beheren
Je eerste loon op je rekening zien verschijnen is een bijzondere gebeurtenis. Eindelijk sta je op eigen benen, eindelijk kun je je dromen realiseren. Tijd voor een feestje? Zeker! Maar leer vooral ook om je budget verstandig te beheren, bijvoorbeeld met deze tips van Febelfin en Wikifin.
1. Hou inkomsten en uitgaven bij
Met de eerste inkomsten komen doorgaans ook de eerste uitgaven, zoals de huur, elektriciteit en benzine. Volgens Isabelle Marchand van Febelfin, spreekbuis van de financiële sector, is dit dan ook hét moment in je leven om je geldzaken te leren beheren. “Wanneer je pas begint te werken is het interessant om gedurende enkele maanden alle uitgaven en inkomsten bij te houden. Op die manier krijg je inzicht in je inkomsten- en uitgavenpatroon. Stel je maand na maand vast dat je weinig tot niets overhoudt, bekijk dan je uitgaven wat meer in detail. Door lijstjes bij te houden, ontdek je snel waar je kunt besparen. Misschien koop je iets te vaak nieuwe kleren? Of je kunt vaker met de fiets naar het werk, zodat je benzinekosten naar beneden gaan? Pas als je erin slaagt om geld opzij te zetten, zal je uiteindelijk spaardoelen kunnen stellen en dromen realiseren.”
2. Leg een spaarbuffer aan
Dat de rente laag staat en een spaarrekening amper iets opbrengt, is algemeen geweten. Toch is het volgens Hans Knapen van Wikifin, het programma voor financiële educatie van de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), nog altijd verstandig om je eerste loon op een spaarrekening te zetten. “Het grote voordeel is dat het geld onmiddellijk beschikbaar is. Zeker als er onverwachte kosten opduiken is dat belangrijk. Wij raden aan om een spaarbuffer aan te leggen van minstens enkele keren je nettoloon. Hoeveel maanden nettoloon dat moet zijn, hangt van je persoonlijke situatie af. Koop je een eigen woning of krijg je kinderen, dan moet je meer opzij zetten dan wanneer je bij je ouders woont. Nog een reden om geld op een spaarrekening te zetten: dankzij de bescherming door het Garantiefonds staat het veilig. Gaat de bank failliet, dan zal je het bedrag – tot 100.000 euro – terugbetaald krijgen.
3. Denk aan je pensioen
Pas begonnen met werken en al meteen aan je pensioen denken? Zo gek is het niet, want soms is het wettelijk pensioen – dat is de uitkering die je van de overheid ontvangt wanneer je op pensioen gaat – een mager beestje. Om dezelfde levensstandaard te kunnen aanhouden nadat je loopbaan is afgelopen, is het belangrijk om zelf een potje aan te leggen. Dat doe je via een pensioenspaarfonds- of verzekering. “Bij pensioensparen kun je kiezen om ofwel maandelijks ofwel een keer per jaar een bedrag over te schrijven”, verduidelijkt Isabelle Marchand. “Het is een flexibele formule en het kan je een mooi rendement opleveren. Bovendien is pensioensparen fiscaal voordelig, want een deel van het gestorte bedrag krijg je via de personenbelasting terugbetaald. Hoe vroeger je ermee begint, hoe meer het zal opbrengen.”
4. Overweeg een eigen woning
Met een aangedikt spaarpotje kun je overwegen een eigen woonst te kopen. In plaats van maandelijks een bedrag aan een huurbaas te geven, investeer je in je eigen stek. “Je spaart met andere woorden voor jezelf ”, reageert Hans Knapen. “Zodra je lening is afbetaald, is de woning jouw eigendom en kun je ‘gratis’ wonen.” Toch is er ook een ‘maar’ aan deze keuze verbonden. Wie een eigen woning koopt, moet zich bewust zijn van de kosten die het met zich meebrengt, zoals de notaris- en registratiekosten, maar ook de onderhoudskosten. “Besef dat je een behoorlijk deel van de aankoopsom zelf moet kunnen financieren. Sinds de financiële crisis zijn banken strenger bij het toekennen van kredieten. Hou er ten slotte ook rekening mee dat een eigen huis je op de arbeidsmarkt minder flexibel maakt.” Snel en eenvoudig de kosten van je woonproject berekenen kan via de IMMOsimulator op wikifin.be.
5. Op de beurs spelen?
Nee, de beurs is niet het eerste waaraan je moet denken wanneer je je eerste loon op je spaarrekening ziet verschijnen. Pas wanneer je een degelijke spaarbuffer bijeengesprokkeld hebt én er zeker van bent dat je de centen niet meteen nodig hebt, kun je aandelen en/of obligaties kopen. “Besef dat beleggen op de beurs een risicovolle onderneming is”, zegt Isabelle Marchand. “Als aandeelhouder deel je in de winst maar ook in het verlies van een onderneming. Wie zijn eerste stappen op de beurs zet, raad ik aan om klein te beginnen, zich goed te informeren en de lange termijn voor ogen te houden. Aandelenkoersen fluctueren dag na dag. Panikeer niet wanneer de resultaten een tijdje minder zijn. Verder is het zaak om niet al je geld in één bedrijf te steken en het risico te spreiden.”
6. Wees kritisch
En dan zijn er nog de vele ‘alternatieve’ beleggingen zoals kunst, zonneparken, tropisch hardhout of edelmetalen. Vaak stellen de aanbieders ervan aantrekkelijke rendementen in het vooruitzicht. “Wees daar heel kritisch voor, want in de meeste gevallen zullen ze die niet kunnen waarmaken”, zegt Hans Knapen. De boodschap van FSMA is: als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat ook zo. Waakzaamheid is volgens Knapen ook nodig bij handel in bitcoins, virtuele munten die twee partijen kunnen gebruiken om betalingen te verrichten en te ontvangen zonder tussenkomst van een bank. “Het risico is hoog, aangezien er geen enkele autoriteit is die deze handel reguleert of controleert. Omdat transacties met bitcoins grotendeels anoniem verlopen, zijn ze ook zeer geliefd bij fraudeurs. Opletten dus.”