Droogte: desastreus of dik oké?
De zomer van 2018: het heeft wat met ons gedaan. De aanhoudende warmte zorgde bij veel mensen voor een al even aanhoudend gezucht en gepuf. Daarbij trachtte iedereen zichzelf op iedere mogelijke manier continu te bedruipen, als een kalkoen op Thanksgiving. Zwembaden zaten nokvol, verboden plassen en meren – die niet volledig droog stonden – waren niet langer off limitsen ook binnensmonds spoelde water en allerlei andere dranken de droogte weg.
Het was een stevige zomer. Naar verluidt zelfs de warmste ooit waargenomen in België sinds 1833. Misschien kon jij persoonlijk wel floreren in deze hitte. Maar voor je omgeving hadden de tientallen achtereenvolgende zomerdagen wel degelijk serieuze gevolgen.
Bos- en heidebranden
Je kunt je de beelden van de bosbranden in Californië nog voor de geest halen? Metershoge schroeiende vlammen die je vanop de snelweg kon zien en dieren die hun habitat moesten achterlaten om te overleven. Het was een waar Bambi-scenario. In België zagen we vergelijkbare taferelen, hetzij net iets minder XL. Enkele stukken bos en heide kwamen hier en daar spontaan tot zelfontbranding door de hitte. Daardoor zijn mensen extra voorzichtig met sigarettenpeuken of zelfs stukjes glas en weides er nu vooral dor en redelijk vergeeld bijliggen.
Oogsten en weides
Dat wil zeggen dat de droogte ook voor de landbouwgronden gevolgen had. Boeren moesten extra besproeien als poging om hun oogsten te redden, waardoor de kosten natuurlijk al snel opliepen. Als het al de moeite was om te besproeien. Door de aanhoudende droge wind verdampte het water vrijwel meteen. Hectares grond voorzien van water kost niet enkel veel tijd en moeite, bovendien vielen sommige gewassen zelfs niet meer te redden. Vooral voorjaarsspinazie, erwten en aardappelen lijken de dupe van de droogte te zijn. Al is het nog te vroeg om een definitieve berekening te maken.
Dieren
Voor je huisdier zal je meer dan eens een extra bakje water hebben klaargezet. Maar niet alle dieren konden deze zomer genieten van de koelte van het huis. Bosbeesten ondervonden veel moeite om water en voedsel te vinden. De enkele vennen die er te vinden waren, werden vrijwel meteen opgeslorpt door de dorstige bosgrond. Bovendien zijn er veel bosbessenplanten niet tot bloei gekomen en zelfs volledig verdord. Als er al vruchten of noten te vinden waren in een bosrijk gebied, waren die vaak te verdroogd om ervan te kunnen smullen. Daardoor hebben bomen ondertussen al heel wat van hun bladeren laten vallen. Daardoor zijn de meeste niet in hun meest gewoonlijke pracht en praal terug te vinden. Dat doen bomen en struiken vooral om af te koelen. Maar ook om zaadjes te sparen en te planten voor een volgende periode. Zodat er uiteindelijk geen permanente schade van de droogte te vinden valt.
Gaan we nu eindelijk toch allemaal water meer appreciëren doorheen het jaar en er duurzamer mee omgaan?
En als viseigenaar heb je het waarschijnlijk ook ondervonden. De vijver had meer dan eens een extra emmer nodig om de vissen zwemmende te houden. Het waterpeil daalde eens zo snel door de hitte, waardoor er hier en daar toch enkele vijvers met vissen zaten die… wel ja, geen vin meer verroerden.
Bier
Ook niet onbelangrijk: bier. Liefhebbers van het gerstenat mogen zich schrap zetten voor de stijgende bierprijzen. De extreme droogte had namelijk impact op de graanoogst. Daardoor wordt mout –een belangrijke grondstof voor bier –waarschijnlijk een stuk duurder. Er wordt niet verwacht dat alle bierbrouwers hun prijzen gaan optrekken. Maar voor sommigen zal het een noodzaak zijn als ze hun rendement niet willen zien slinken. (Een positievere noot: de hitte en het bijkomende mooie weer hebben er wel voor gezorgd dat er méér pintjes werden gedronken, met een speciale dank en shout out naar het spannende WK, natuurlijk.)
De vraag is of we volgende zomer met dezelfde natuurissues te kampen krijgen of niet. Hoe gaat ons land daar preventief op inspelen? Gaan de gevolgen steeds extremer worden? En gaan we nu eindelijk toch allemaal water meer appreciëren doorheen het jaar en er duurzamer mee omgaan? Over het belang van water kun je in ieder geval een pak meer leren op 3 oktober, in de bijlage Fokus Water, bij De Standaard.