Zorgverleners
Gezondheid

Helden van de zorg

De pandemie heeft ieders leven op een zekere manier duidelijk geraakt. Niet in het minst bij de zorgverleners. Drie profielen uit verschillende vakgebieden binnen de zorg vertellen over hun ervaringen, hoe corona hun werk heeft veranderd en wat zij verwachten vanuit politieke hoek.

Zorgverleners

Liesbeth Hoogendijk
Directeur/Bestuurder MantelzorgNL

Wat is de impact van het coronavirus op jullie sector en organisatie?

“De impact van het coronavirus op mantelzorgers en onze organisatie is groot. Vanaf de eerste week steeg het aantal telefoontjes aan de Mantelzorglijn spectaculair. Door het afschalen van de professionele zorg, zoals thuiszorg, kwam veel op de schouders van mantelzorgers terecht. Daarbij ging ook de dagbesteding op slot waardoor bijvoorbeeld dementerende ouderen 24 uur per dag thuis kwamen te zitten. Omdat zorgverleners hun kwetsbare naaste willen beschermen kwamen ook zij nagenoeg de deur niet meer uit, waardoor er geen moment afleiding of rust mogelijk was. MantelzorgNL heeft in deze tijd alles ingezet om de effecten voor mantelzorgers in beeld te brengen en mee te werken aan het verlichten van de druk.”

Heeft de pandemie het leven van de zorgverleners en hun werk blijvend beïnvloed?

“Je zou kunnen zeggen dat we met de komst van corona een kijkje konden nemen in de toekomst. Met de toenemende vergrijzing gaan we een periode tegemoet waarin meer mensen zorg nodig hebben en de tekorten wat financiën en personeel betreft oplopen. Meer zorg zal terechtkomen bij de mantelzorgers. Dat dit niet zonder gevolgen is, zie je terug in onderzoekscijfers waarin mantelzorgers nog steeds aangeven dat de zorgzwaarte is toegenomen. En dat terwijl voor de pandemie al bijna 10 procent aangaf zich overbelast te voelen. Onlangs waarschuwde het Sociaal en Cultureel Planbureau al dat mantelzorgers momenteel op het randje van hun kunnen presteren.”

Wat verwachten jullie van de politiek?

“Je bent of wordt mantelzorger of je hebt er straks zelf een nodig. Wij pleiten daarom voor een mantelzorgvriendelijke samenleving waarin je op je werk of school afspraken kunt maken over het combineren van werk met mantelzorgtaken. Een samenleving waarin mantelzorgers als volwaardige partner worden gezien in het totale zorgproces en de ondersteuning van mantelzorgers goed is geregeld vanuit de Wmo. Gemeenten krijgen elk jaar geld om de ondersteuning voor mantelzorgers goed uit te voeren, maar zijn er vrij in om dat uit te geven aan bijvoorbeeld de jeugdwet. En dat zien we in veel gemeenten gebeuren, paradoxaal genoeg in tijden van bezuinigingen. Daarom pleiten wij voor het oormerken van het geld dat van het rijk naar gemeenten gaat.” 

zorgverleners

Frank Bluiminck
Directeur Vereniging Gehandicaptenzorg NL (VGN)

Wat is de impact van het coronavirus op jullie sector en organisatie?

“De impact was natuurlijk enorm. In elke fase van de pandemie waren er specifieke tegenslagen. Tijdens de eerste golf kampten de cliënten, hun verwanten en de zorgprofessionals met grote beperkingen in de dagbesteding, het bezoek en met name de beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen. De gehandicaptenzorg stond bepaald niet vooraan in die tijd en de zichtbaarheid van de sector was ver te zoeken. In de praktijk bleek fysiek contact een specifiek pijnpunt. Tijdens de tweede golf kwam ook de beschikbaarheid van zorgmedewerkers – op wie maandenlang een extra beroep was gedaan – onder grote druk te staan. Dit vergde bijvoorbeeld veel creativiteit in het rond krijgen van roosters.”

Heeft de pandemie het leven van de zorgverleners en hun werk blijvend beïnvloed?

“Zeker is dat de zorgpraktijk nooit meer zal zijn als voor de uitbraak. De toegenomen werkdruk kwam boven op een al bestaand capaciteitsprobleem. Met dank aan de enorme toewijding en professionaliteit van de zorgmedewerkers en de daadkrachtige reflex van de zorgaanbieders is de kwaliteit van de zorg gedurende de crisis gehandhaafd. We zagen een noodgedwongen versnelling in de toepassing van nieuwe vormen van digitaal contact en dagbesteding. Die ontwikkelingen bleken een aanwinst en zullen blijven bestaan. Het bood en biedt kansen om de kern van onze nieuwe visie te realiseren: een betekenisvol leven voor mensen met een beperking en alle kansen om volledig mee te doen in de maatschappij.” 

Wat verwachten jullie van de politiek?

“Goede bereikbaarheid, een gewillig oor en aanblijvende belangstelling voor specifieke zaken die in de gehandicaptensector spelen. We maken nog te vaak mee dat ‘Den Haag’ onvoldoende is ingelicht. Het is ook geen eenvoudig plaatje. De zorgaanbieders, de cliënten voor wie zij zich inzetten en de beperkingen lopen erg uiteen. De praktijk is complex. Het vergt dus veel om die complexiteit goed over te brengen. Als de gehandicaptenzorg aan de orde is merken we nog te vaak dat er in politiek Den Haag blinde vlekken bestaan. De VGN zal daarom geen moment onbenut laten om de gehandicaptensector zichtbaar te maken en te houden. Maar daar willen we dus wel een luisterend oor en verdiepende belangstelling voor terug.”

zorgverleners

Femke van der Palen
Verpleegster/woordvoerder NU’91 Verpleegkundigen en Verzorgenden NL

Wat is de impact van het coronavirus op jullie sector en organisatie?

“Binnen beide organisaties waar ik werk was de impact groot. Het ging 24/7 over COVID-19 en de gevolgen ervan voor de zorg. Voor NU’91 betekende het dat we voortdurend moesten anticiperen op wat er gebeurde. We maakten ons hard voor de veiligheid van zorgmedewerkers, maar ook voor randzaken om het werk te kunnen doen en vol te houden. Als verpleegkundige heb ik het coronavirus ook van dichtbij meegemaakt. Voor iedereen waren de maatregelen moeilijk te bevatten, laat staan voor ouderen met dementie. Toen we tijdens de eerste golf volledig in beschermende kleding moesten werken, merkte ik hoe dat bij deze doelgroep zorgde voor extra afstand. Je ogen en stem zijn ineens de belangrijkste contactmiddelen.”

Heeft de pandemie het leven van de zorgverleners en hun werk blijvend beïnvloed?

“Hoewel dit een veerkrachtige sector is, wordt er al maanden ontzettend veel van de zorgverleners gevraagd. Er heerst voortdurend angst om kwetsbare patiënten of naasten te besmetten. Als ik vanuit mezelf als zorgprofessional spreek, zijn er veel momenten die me voor altijd bijblijven. De angst in de ogen van de zieke mensen en het gevoel er als verpleegkundige weinig tegen te kunnen doen. Ik zie mezelf nog zitten op de bedrand naast een bewoner. Ik volledig gekleed in mijn persoonlijk beschermende middelen. Zij huilend van wanhoop en zo ontzettend moe. Uitgeput legde ze haar hoofd op mijn schouder. Een paar dagen later overleed ze. Nog nooit heb ik me zo machteloos gevoeld als in deze periode.”

Wat verwachten jullie van de politiek?

“Hopelijk is de politiek wakker geschud en ziet zij in dat bepaalde zaken in de zorg nu echt structureel anders geregeld moeten worden. Veiligheid mag nooit in het geding raken. Vooral tijdens de eerste golf heeft het gebrek aan beschermende middelen op sommige plekken onnodig voor gevaarlijke situaties gezorgd. Door de pandemie is duidelijk geworden hoe kwetsbaar ons zorgsysteem is en hoe waardevol de zorgprofessionals zijn voor de maatschappij. We hopen dat de politiek de zorgverleners nu eindelijk eens de erkenning geeft die zij verdienen. Zorg voor betere arbeidsvoorwaarden, meer zeggenschap en een salaris dat past bij de risico’s en zwaarte van het vak.”

27.02.2021
door Jerom Rozendaal

Ontdek meer

Vorig artikel
Volgend artikel