Zo kom jij aan je helper’s high

Door andere mensen te helpen maak je jezelf gelukkiger en vermindert je stressniveau. Klinkt eenvoudig? Is het ook! Door in de bres te springen voor je medemens komen er gelukhormonen vrij in je hersenen die de zogenaamde helper’s high creëren. Je hoeft trouwens helemaal geen heldendaad te stellen. Een klein gebaar werkt net zo goed.

Problemen in perspectief 

Een ander helpen is goed voor ons gevoel van eigenwaarde én het zorgt ervoor dat we het gewicht van onze eigen problemen beter kunnen dragen. De focus op je eigen ‘ellende’ verdwijnt en wordt vervangen door dankbaarheid voor wat je wel hebt. Als je bijvoorbeeld een dagje bij de voedselbank helpt terwijl je zelf in de supermarkt altijd gedachteloos je karretje volgooit, is de kans groot dat je de volgende dag je zegeningen telt. Je realiseert je dan dat het een luxe is om te kunnen kopen wat je wilt. Maar je kunt ook voor heel wat andere zaken dankbaar zijn, zoals je sociale relaties, het overwinnen van een angst, een compliment van je baas… En hoe dankbaarder je bent, hoe meer je van jouw energie wilt inzetten om anderen te helpen. 

Oprechte connectie 

Hier in het moderne Westen leven we in een vrij individualistische maatschappij. Daardoor vergeten we soms hoe fijn en essentieel contact en een oprechte connectie met anderen is. Het goede nieuws is dat je kunt leren om mensen te spotten die een helpende hand of bemoedigende schouderklop nodig hebben. Het klinkt misschien gek, maar het is vergelijkbaar met sporten. Hoe vaker je het doet – dus hoe meer je die spieren traint – hoe makkelijker het zal gaan. Als je besluit om goed te kijken of je iemand kunt helpen door er een praatje mee te maken, dan wordt dat na een tijdje een tweede natuur. Van helpen kunnen je hersenen in een soort genotstoestand schieten. Net als wanneer je verliefd bent, chocolade eet of jogt. 

Programmeren om te geven 

De hormonen die vrijkomen als we andere mensen helpen – denk aan oxytocine, serotonine en dopamine – geven ons humeur een boost en verminderen het effect van cortisol, ons stresshormoon, dat bijvoorbeeld bij mensen met een angststoornis zo goed als voortdurend veel te aanwezig is. Door je gelukhormonen te stimuleren zal je bloeddruk heel wat lager komen te liggen en verbeter je je slaappatroon. Je zou dan misschien kunnen beweren dat anderen helpen eigenlijk een daad van egoïsme is. Misschien wel, maar dat is op zich geen slecht gegeven. Sommige neurobiologische studies tonen aan dat de voordelen groter zijn voor de ‘gever’ dan voor de ‘ontvanger’. Uit hersenscans van andere studies blijkt dan weer dat onze hersenen biologisch geprogrammeerd zijn om te geven. 

Meditatie

Een van de meest effectieve manieren om empathie en ons inlevingsvermogen te vergroten doe je via meditatie. Uit neurologisch onderzoek blijkt dat gefocust mediteren een van de beste manieren is om de hersendelen die verantwoordelijk zijn voor onze empathie te activeren en te versterken. De universiteit van Wisconsin voerde een onderzoek uit naar het effect van meditatie op de hersenen van volleerde Boeddhistische monniken en op die van studenten die nog maar een week meditatieoefeningen deden. De hersenen van beide testgroepen toonden verhoogde activiteit in de zones die verantwoordelijk zijn voor positieve en connecterende emoties. De zones die een onderscheid maken tussen ‘het zelf’ en ‘de ander’ bleken minder actief te zijn. 

De piramide van Maslow 

Om anderen te kunnen helpen moet er eerst een aantal basisbehoeften bij jezelf vervuld zijn. Dat principe heet ‘de piramide van Maslow’. Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst werden nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd zijn. Onderaan de piramide staan onze basisbehoeften: water, voedsel en veiligheid. Op het tweede niveau staan onze psychologische behoeften: het gevoel hebben dat je geliefd bent, erkend en gewaardeerd wordt. Op het derde niveau staat zelfontwikkeling. Zodra je dat niveau bereikt, ben je klaar om emotionele steun te geven aan de mensen in je omgeving.  

Onbaatzuchtige gebaren 

Wees net als Amélie in de film ‘Le Fabuleus Destin d’Amélie Poulain’ en doe iets aardig voor een ander. Lach wat vaker, deel complimenten uit, maak een praatje, organiseer een etentje of help een ander zonder het eerst te vragen. Size does not matter trouwens: of je nu de postbode bedankt voor de krant of je stamcellen doneert, beide gebaren zijn even waardevol. Verwacht wel niets terug. Onbaatzuchtigheid is de pijler van het hele idee. Houd er rekening mee dat niet iedereen zit te wachten op random acts of kindness of gelooft in het effect ervan. En dat is oké. Goed doen doet goed, tenzij je over je eigen grenzen gaat. Uitputting en burn-out komen vaak voor bij helpers en al te gulle gevers. Je hoeft jezelf dus niet op te offeren voor de goede zaak.