Welkom in het ziekenhuis van de toekomst

Het personeelstekort, de vergrijzing van de bevolking en de stijgende kosten van de zorg dwingen de zorgsector tot een fundamentele transformatie. Hoe bereiden ziekenhuizen zich voor op de digitalisering? En welke impact heeft dit op de patiënt?

Minder druk in de gezondheidszorg

De druk op de gezondheidszorg moet omlaag, zo veel is zeker. Belangrijke administratieve taken binnen de ziekenhuizen, zoals de salarisadministratie, de facturatie en het financiële beheer, zijn al geautomatiseerd. De invoering van het EPD, het elektronisch patiëntendossier, waarbij medische gegevens digitaal bewaard en beschikbaar gesteld worden, is ook een stap in de goede richting.

De digitale revolutie in de zorgsector komt er en de technologieën bestaan al om een versnelling hoger te schakelen. Brecht Cardoen, professor Technologie en Operationeel Management aan de Vlerick Business School, onderzocht hoe de technologie toegepast zal worden. Niet alleen binnen de organisatie door artsen en medewerkers. Maar ook extern door de patiënt. “Angst voor het gebruik van een applicatie, de ondersteuning van de arts, het nut van of de nood aan de technologie. De gebruiksvriendelijkheid en de beveiliging van de platformen zijn dimensies die mee het succes bepalen van de acceptatie van de technologie”, legt Cardoen uit.

De nieuwe technologieën moeten een zo groot mogelijke kwalitatieve en gepersonaliseerde zorg voor de patiënt kunnen garanderen. “Het idee van value based healthcare bestaat erin te kijken naar de meerwaarde voor patiënt en maatschappij ten opzichte van de financiële investering. Dit betekent dat we veel breder moeten denken en een geïntegreerdere zorgverlening moeten voorzien tussen de verschillende actoren. Dat gebeurt nu nog onvoldoende”, vervolgt professor Cardoen.

Nog meer opportuniteiten

Artificiële intelligentie, machine learning, virtual reality, telegeneeskunde, robotica en big data zijn technologische evoluties met heel wat uitdagingen. Maar met nog meer opportuniteiten voor de zorgsector. “AI en andere digitale toepassingen geven een enorme ondersteuning aan de arts op diagnostisch en therapeutisch vlak”, zegt Alexander Olbrechts, Business Group Lead Health Tech bij sectorfederatie Agoria. “Algoritmes kunnen de routineuze taken van de arts overnemen. Daardoor komt meer tijd vrij voor communicatie met de patiënt.” Door een vlottere transmissie van medische informatie kunnen artsen van over de hele wereld expertise uitwisselen om patiënten te behandelen. Een chirurg die vanop afstand – zelfs zonder fysiek in het ziekenhuis aanwezig te zijn – met behulp van robotarmen een ingreep uitvoert, is geen futuristisch beeld meer. De technologie bestaat. 

Omwille van de vergrijzende bevolking nemen chronische en degeneratieve aandoeningen alsmaar toe. De zorgnoden worden complexer en de multidisciplinaire hulpbehoevendheid groter. Specialisten, huisartsen, verpleegkundigen, apothekers, kinesisten en mantelzorgers moeten op elkaar afgestemd zijn. De patiënt staat centraal maar wordt zelf ook partner in de zorg. Dankzij de vele gezondheidsapps en wearables kan de patiënt opgevolgd worden door telemonitoring. Dit gaat van het doorgeven van slaappatronen en bloeddrukmetingen tot postoperatieve revalidatieprogramma’s na knie- en heupvervangende chirurgie. “De sociaal-economische situatie van de patiënt laat dit niet altijd toe”, merkt Olbrechts op. “Het is aan de arts om dit in te schatten. Bovendien leggen apps zich nu vooral toe op het curatieve, maar preventie is aan een opmars bezig.” 

Andere rol in de toekomst

Door een toenemende integratie van de zorgverlening en de ontwikkeling van eHealth en Mobile Health (mHealth) zullen algemene ziekenhuizen een andere rol gaan spelen in de toekomst. Daartegenover staat een kanalisering van medische expertise. Daarbij specialiseren ziekenhuizen zich in bepaalde pathologieën met behulp van spitstechnologie en multidisciplinaire zorgverlening. Alle innovatieve technologieën veranderen immers zo snel dat het voor de ziekenhuizen financieel niet meer haalbaar is om voortdurend nieuwe medische apparatuur aan te schaffen en hun infrastructuur aan te passen.