Vitamine D: het zonnetje onder de vitaminen
Vitamine D, dat vooral wordt aangemaakt wanneer onze huid aan zonlicht wordt blootgesteld, speelt een veel belangrijkere rol in onze gezondheid dan de meeste mensen beseffen. Zo is het niet alleen onmisbaar voor onze botgezondheid, maar vormt het ook een belangrijke ondersteuning van ons immuniteitssysteem.
Dat vitamine D cruciaal is voor onze gezondheid, daar is de wetenschap het al lang over eens. De stof speelt een belangrijke rol bij heel wat processen in ons lichaam. Het bevordert bijvoorbeeld de aanmaak van cathelicidine, een natuurlijk antibioticum tegen schadelijke microben. Op die manier helpt het onze natuurlijke weerstand om tegen infecties te vechten.
Voor een sterk immuunsysteem
Ook de invloed op bepaalde respiratoire aandoeningen (longziekten) is al langer aangetoond. Zo hebben bijvoorbeeld patiënten met COPD (vernauwde luchtwegen, vooral ten gevolge van roken) heel frequent vitamine D-tekorten. Dat het risico om astma te ontwikkelen stijgt bij een gebrek, is eveneens gekend. Anderzijds springt vitamine D ook bij als regulator van ons immuunsysteem, wanneer dit immuunsysteem ons eigen lichaam gaat aanvallen. Zo is het bijvoorbeeld bewezen dat kinderen met een tekort een groter risico op allergie vertonen.
Sterke botten
Daarnaast zorgt het voor voldoende spierkracht en sterke botten. Het gaat botafbraak en osteoporose tegen en helpt ons mee te beschermen tegen botbreuken. Bij zeer zware tekorten kunnen zelfs spierfuncties aangetast worden. Ook de botziekte rachitis (in de volksmond: ‘de Engelse ziekte’) wordt veroorzaakt door te weinig in het lichaam.
Een gezond voedingspatroon heeft weinig invloed op de hoeveelheid vitamine D in ons lichaam
Zonlicht
Ons lichaam heeft het dus absoluut nodig. Het kan het zelf aanmaken onder invloed van de UVB-stralen in zonlicht. Uit onderzoek blijkt echter dat iets meer dan 40 procent van de volwassenen in Europa met een tekort aan vitamine D kampt. Hoe dat kan? Vooral omdat we in een regio wonen waar de intensiteit van het zonlicht te laag is om de benodigde hoeveelheden aan te maken. Bovendien brengt de moderne mens het grootste deel van zijn dag binnen door en niet in het zonlicht.
Zeker bij baby’s en ouderen speelt dit probleem nog meer. Baby’s mogen immers niet zomaar aan zonlicht blootgesteld worden zonder bescherming. Bij oudere mensen is een hoge blootstelling aan zonlicht dan weer minder effectief omdat de natuurlijke aanmaak sterk afneemt, naarmate men ouder wordt. Trouwens: het lichaam zonder meer aan veel zonnestralen blootstellen, brengt ook zijn eigen problemen mee, aangezien te hoge doses UVB-stralen kankerverwekkend kunnen zijn.
Ook een gezond voedingspatroon heeft weinig invloed op de hoeveelheid vitamine D in ons lichaam. Boter, eieren en vette vis bevatten het wel, maar in lage concentraties. Slechts tien procent van de toevoer haalt ons lichaam uit ons eten. De rest komt van zonlicht.
De enige oplossing voor deze patstelling is de inname van supplementen. De Hoge Gezondheidsraad heeft daarover recent aanbevelingen gepubliceerd. Om een tekort te vermijden moeten baby’s en kinderen 400 eenheden per dag innemen, adolescenten en volwassenen 600 eenheden en personen met een hoger risico zoals zwangere vrouwen en 60-plussers, 800 eenheden.
(Regel)matigheid
Daarbij is trouwens enige omzichtigheid geboden: in tegenstelling tot vitamine B en C, kan vitamine D zich opstapelen in het lichaam en dit is niet gewenst. Dagelijkse dosissen hoger dan 800 eenheden kunnen noodzakelijk zijn in bepaalde omstandigheden maar bij gezonde mensen mag de dosis van 2.000 eenheden voor kinderen en 4.000 bij volwassenen niet overschreven worden.
Bovendien: een regelmatige dagelijkse inname van een beperkte hoeveelheid sluit veel meer aan bij het natuurlijke patroon en geeft betere resultaten dan de inname van één zeer hoge dosis om de maand.