Over superfoods en vitaminebommen: Hoe gemakkelijk is gezond?

Van goji- en açaibessen tot hoogwaardige supplementen of verrijkt voedsel: dieetgoeroes en voedingsproducenten claimen vrijelijk het gezonde gemak. Bestaat er een vitaminepil ter vervanging van groente en fruit? En leveren al die superfoods ook écht een gezondheidsboost?

Wondergroenten en superfruit

Quinoa en maca bulken van de antioxidanten, chia- en lijnzaad bevatten hoge concentraties omega 3, tarwegras en spirulina zitten boordevol vitaminen en mineralen. Toch maakt dat deze superfoods gek genoeg niet op slag ultragezond. Ons lichaam heeft vooral een variatie aan voedingsstoffen nodig. Die haal je niet uit één en hetzelfde wonderextract. Ecologisch moeten deze superfoods alvast kleur bekennen: voor ze in de winkel komen, reizen ze vaak de wereld rond. Heel wat lokale lekkernijen bevatten nochtans evenveel heilzame componenten. Spinazie, kiemgroenten, boerenkool, blauwe bessen en stekelbessen zijn bommen van vitaminen, mineralen en vezels. Én je vindt ze allemaal in eigen tuin. 

Slim met supplementen 

Heel wat aangeprezen voedingssupplementen claimen een gezondheidsvoordeel dat niet per se bewezen is. In feite zijn alleen specifieke groepen onbetwistbaar gebaat bij supplementen, zoals zwangere vrouwen (foliumzuur en vitamine D), veganisten (vitamine B12), jonge kinderen en ouderen (vitamine D). Ook zijn supplementen soms raadzaam als een gevarieerd dieet tijdelijk onmogelijk is. Verder erkent de Europese Voedselautoriteit EFSA dat stoffen zoals zink, selenium, koper, mangaan, vitamine B2, vitamine C en vitamine E – in principe voldoende aanwezig in een gevarieerd eetpatroon – bijdragen tot de bescherming van cellen. De polyfenolen uit olijfolie wapenen dan weer tegen oxidatieve stress. 

Planten in drankvorm

Haver-, soja- en amandelmelk maken al langer furore als (even)waardige vervanger voor koemelk. Nu is er ook erwten- en zelfs aardappelmelk als ultieme vegan variant. Eigenlijk mogen deze dranken niet de naam ‘melk’ krijgen. Die is gereserveerd voor dierlijke producten. Tussen de gezondheidseffecten van plantaardige en dierlijke eiwitten is voorts geen verschil. De kwaliteit van de bouwstenen van plantaardige eiwitten is wel lager dan die van dierlijke. Maar doordat bijna alle plantaardige dranken verrijkt zijn met vitamine B12 en calcium is de samenstelling vergelijkbaar met koemelk. Bij allergieën kunnen plantaardige dranken interessant zijn. Ook op vlak van duurzaamheid zijn er voordelen.

Groenteburgers en fruitshakes

Het aanbod aan kant-en-klare groenteburgers swingt letterlijk de pan uit. Een toffe afwisseling op het wekelijkse menu, maar volgens voedingsdeskundigen ook niet meer dan dat. Veel groenteburgers bevatten namelijk te weinig eiwitten, ijzer en vitamine B12 en te veel verzadigd vet, zout en calorieën. Check daarom steeds de samenstelling van een product. Of ga aan de slag met zelfgemaakte burgers of (groente)balletjes in tomatensaus. Lekker en wél gezond. Fan van smoothies? Wees ook daar oplettend mee. De vezels in deze drankjes zijn sterk herleid en zelfs groentesmoothies bevatten vaak hoge dosissen suiker. Je eigen smoothie maken zonder toevoeging van suiker of sap is de gezondste optie.